Khoảng trống

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, những cải cách mạnh mẽ của Luật DN, Luật Đầu tư đã được các tổ chức có uy tín như Ngân hàng Thế giới ghi nhận trên các chỉ tiêu khởi sự kinh doanh và bảo vệ nhà đầu tư. Hiện thời gian xử lý hồ sơ đăng ký DN giảm 2,7 ngày đối với đăng ký thay đổi; 2,9 ngày đối với đăng ký thành lập mới, nhờ đó giảm thời gian chờ đợi cho DN.

Mới đây, chỉ số PCI 2015 cũng ghi nhận đăng ký thành lập DN có bước tiến lớn nhất và có điểm số cao nhất trong vòng 11 năm điều tra PCI… Điều này cho thấy môi trường kinh doanh đã đươc cải thiện nhất định ngay khi hai luật này có hiệu lực. Tuy nhiên, vẫn có những “khoảng trống” gây khó cho DN.

Đơn cử việc các bộ, ngành chưa thực hiện việc tâp hợp, công bố công khai các quy định về điều kiện đầu tư kinh doanh trên Cổng Thông tin quốc gia về DN; chưa ban hành các điều kiện đầu tư kinh doanh đối với 15 trong 16 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện; chưa thống nhất trong cách hiểu của các bộ, cơ quan về nội hàm “điều kiện đầu tư kinh doanh”.

Nhất là, việc soạn thảo các nghị định có liên quan về điều kiện đầu tư kinh doanh thay thế các thông tư, quyết định của các bộ hết hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2016 chậm và có thể ngày 1/7 tới đây phần lớn các nghị định cần thiết vẫn chưa được ban hành hoặc đã ban hành nhưng chưa có hiệu lực.

“Cởi trói” còn khá đau đầu, vừa qua lại xuất hiện tình trạng “siết” người dân, DN trong sản xuất, kinh doanh. Thậm chí khi nói về sự chịu đựng của DN tư nhân, TS Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý kinh tế Trung ương ví von:  “Phần lớn trong số họ không có tiếng nói mà chỉ lầm lũi thinh lặng như đang đi trên cái cầu khỉ, lưng bị đè nặng bởi khối đá mệnh lệnh, họ cúi đầu dò dẫm từng bước một để sao cho khỏi rơi xuống sông, không thể ngẩng đầu lên cũng như không thể nhìn xa ra bên ngoài được, nên luôn trong tình trạng ưu phiền, kiệt sức”.

Không thể vì quyền hạn mà làm trái, làm mất hiệu lực của hai đạo luật

Trước thực trạng đó, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh: Dứt khoát 1/7 này phải xong Nghị định về điều kiện đầu tư kinh doanh. Các Bộ trưởng phải làm ngày, làm đêm để hoàn thành thì mới có thể tạo được niềm tin cho người dân, DN. Không thể để tiến độ rà soát sửa đổi rất chậm như hiện nay, gây nên rủi ro về khoảng trống pháp lý và tạo áp lực lên người dân và DN.

Tại phiên họp, nhiều ý kiến cũng cho rằng, phải cải cách thủ tục hành chính, đổi mới, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho sản xuất kinh doanh, giải phóng sức sản xuất, ủng hộ và bảo vệ quyền kinh doanh.

"Chúng ta một mặt phải giữ kỷ cương phép nước, nhưng mặt khác cần xóa bỏ những rào cản đối với sản xuất, kinh doanh của người dân và DN. Các bộ, ngành không thể vì quyền hạn của bộ mình mà làm trái, làm mất hiệu lực của hai đạo luật Quốc hội đã ban hành” - Thủ tướng Chính phủ nêu rõ.

Trên tinh thần đó, gắn việc tổ chức triển khai thực hiện Luật Đầu tư, Luật DN với Nghị quyết 19 của Chính phủ về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, tạo điều kiện tốt nhất cho người dân và DN. Nhất là, đội ngũ cán bộ, công chức phải phát huy tinh thần phục vụ người dân, DN. “Chúng ta có cải cách thủ tục hành chính tốt mà cán bộ thực hiện không tốt thì sẽ gây cản trở phát triển”, Thủ tướng nói và nhấn mạnh: “Với quyết tâm chính trị cao, vì sự phát triển của đất nước, của cộng đồng DN, Chính phủ sẽ không để xảy ra khoảng trống pháp lý này”.

Thủ tướng cũng đồng ý ban hành các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành 2 luật trên theo quy trình rút gọn (dùng 1 nghị định sửa nhiều nghị định), kiên quyết xong trước 1/7/2016; đồng thời giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ và các bộ, ngành liên quan khẩn trương triển khai xây dựng nghị định này.

Hiện có 7.000 giấy phép con “hành” DN

Trước đó, trao đổi với báo chí, Chủ tịch Phòng Thương mại & Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc cho biết, hiện có 7.000 giấy phép con đang “hành” DN và một nửa trong số đó không còn hợp lý. “Trong 7.000 giấy phép con này, tôi chắc chắn sẽ còn nhiều điều kiện không hợp lý, nên cần phải rà soát thường xuyên và làm tích cực trong thời gian tới”, Chủ tịch VCCI nói.

Theo ông Lộc, niềm tin của doanh nhân phải được đảm bảo bởi tính an toàn của môi trường kinh doanh. Trong khi đó, hiện nay môi trường kinh doanh của chúng ta chưa thuận lợi, kém thân thiện mà còn mà còn thiếu an toàn.

Điều đáng nói, một số bộ, ngành vẫn “phớt lờ” các quy định của Luật DN, Luật Đầu tư, thậm chí còn ban hành những giấy phép con. “Tôi thấy điều này rất lạ là việc này trái với quy định tại Luật DN, Luật Đầu tư. Vì thế, cần phải rà soát chặt chẽ để đảm bảo tính nhất quán”, ông Vũ Tiến Lộc đề nghị.

Ông Vũ Tiến Lộc cũng kỳ vọng, hội nghị đối thoại giữa Thủ tướng và DN được tổ chức ngày 29/4 tới mang ý nghĩa như Hội nghị Diên Hồng sẽ đưa ra thông điệp của Thủ tướng - DN là động lực phát triển kinh tế; Chính phủ sẽ tạo thuận lợi lớn nhất cho phát triển kinh doanh và tạo môi trường cho DN kinh doanh, phát triển…

Thảo Nguyên