(Thanh tra) - Từ thực tiễn, Dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi sửa đổi đề xuất cho phép bảo hiểm tiền gửi chi trả cho người gửi tiền sớm hơn chứ không phải chờ đến lúc tuyên bố ngân hàng phá sản, theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 22/9 cho ý kiến Dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi). Trình bày tờ trình của Chính phủ, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, dự thảo luật sửa quy định thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm sớm hơn.
Theo đó, dự thảo luật quy định thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm với 3 thời điểm cụ thể.
Thứ nhất, từ thời điểm phương án phá sản tổ chức tín dụng được phê duyệt hoặc Ngân hàng Nhà nước có văn bản xác nhận chi nhánh ngân hàng nước ngoài mất khả năng chi trả tiền gửi.
Thứ hai, thời điểm Ngân hàng Nhà nước có văn bản đình chỉ hoạt động nhận tiền gửi của tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt khi tổ chức tín dụng có lỗ lũy kế lớn hơn 100% giá trị của vốn điều lệ và các quỹ dự trữ.
Thứ ba, thuộc trường hợp chi trả trong trường hợp đặc biệt khi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam báo cáo Chính phủ quyết định việc yêu cầu tổ chức bảo hiểm tiền gửi chi trả trong trường hợp tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt bị mất hoặc có nguy cơ mất khả năng chi trả.
Thời điểm phát sinh nghĩa vụ chi trả trong trường hợp này được xác định khi Ngân hàng Nhà nước có văn bản thông báo cho tổ chức bảo hiểm tiền gửi về việc chi trả trong trường hợp đặc biệt.
Báo cáo thêm về đề xuất này, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, khi xảy ra sự cố rút tiền hàng loạt tại Ngân hàng SCB, dù quỹ bảo hiểm tiền gửi lúc đó có gần 100.000 tỷ đồng nhưng không sử dụng được. Bởi, luật quy định quỹ bảo hiểm tiền gửi này chỉ được chi trả khi tổ chức tín dụng phá sản.
"Phá sản là một câu chuyện khó”, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nêu thực tế.
Vì thế, dự thảo luật đề xuất cho phép bảo hiểm tiền gửi được chi trả cho người gửi tiền sớm hơn chứ không phải chờ đến tuyên bố tổ chức tín dụng phá sản mới được sử dụng.
Trường hợp tổ chức bảo hiểm tiền gửi đã sử dụng hết quỹ mà không đủ tiền chi trả cho người gửi tiền, theo bà Hồng, dự thảo luật đề xuất tổ chức bảo hiểm tiền gửi có thể được vay đặc biệt từ Ngân hàng Nhà nước.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước được quyết chi trả toàn bộ tiền gửi?
Nội dung nữa, Dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) cũng bổ sung quy định trong trường hợp đặc biệt, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định hạn mức chi trả tối đa bằng toàn bộ các khoản tiền gửi được bảo hiểm của người gửi tiền. Thẩm quyền này, theo luật hiện hành là của Thủ tướng.
Bà Hồng cho biết, các quy định trên hướng tới mục tiêu phát huy vai trò của tổ chức bảo hiểm tiền gửi trong việc bảo vệ quyền lợi người gửi tiền và đảm bảo an toàn hệ thống.
“Trong trường hợp khi đã chi trả sớm thì có thể đảm bảo an toàn hệ thống, người gửi tiền có thể nhận được tối đa bằng số tiền gửi của họ, chứ không phải nhận theo cái quy định của mức bảo hiểm tiền gửi", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nói.
Bà cho biết thêm, trong vụ việc Ngân hàng SCB, sau khi xin ý kiến cấp có thẩm quyền, tất cả các khoản tiền gửi của người dân tại ngân hàng này đều được chi trả tối đa, chứ không theo hạn mức bảo hiểm.
Quy định để thực hiện việc chi trả như trong vụ SCB, theo bà Hồng, chưa được quy định trong luật, song thực tế đã làm.
“Đương nhiên, để quyết định chủ trương ngân hàng có phá sản hay không, hay là chi trả tối đa tiền gửi bao giờ cũng trình các cấp có thẩm quyền”, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nhấn mạnh.
Nêu quan điểm cơ quan thẩm tra, theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Tài chính Phan Văn Mãi, Thường trực Ủy ban này cho rằng việc giao Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định hạn mức trả tiền bảo hiểm trong từng thời kỳ là phù hợp.
Đồng thời, cần có quy định hướng dẫn cụ thể về các nguyên tắc điều chỉnh hạn mức trả tiền bảo hiểm.
“Với việc chi trả vượt hạn mức, cần quy định rõ căn cứ xác định trường hợp đặc biệt cần chi trả vượt hạn mức, nghiên cứu quy trình phê duyệt minh bạch với sự tham gia của các cơ quan có liên quan như Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính…”, ông Mãi nói.
Thường trực Ủy ban Kinh tế Tài chính cũng đề nghị Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu có quy định cụ thể về quy mô cho vay đặc biệt tối đa của tổ chức bảo hiểm tiền gửi trên tổng Quỹ dự phòng nghiệp vụ; xây dựng bộ tiêu chí minh bạch để phê duyệt các khoản cho vay đặc biệt.
Cũng theo cơ quan thẩm tra, cần làm rõ trường hợp nào tổ chức tín dụng vay đặc biệt từ Ngân hàng Nhà nước, trường hợp nào vay đặc biệt từ tổ chức bảo hiểm tiền gửi; có hướng dẫn cụ thể về điều kiện, lãi suất và tài sản bảo đảm của khoản cho vay đặc biệt của tổ chức bảo hiểm tiền gửi đối với các tổ chức tín dụng.
Dự thảo luật dự kiến sẽ được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 10 khai mạc vào 20/10 tới đây.
