Thực hiện trong năm 2011, đối tượng của dự án là trẻ chưa thành niên độ tuổi từ 12 - 18 vi phạm pháp luật, bị áp dụng các biện pháp xử lý như giáo dục tại xã, phường, thị trấn; phạt tiền, cảnh cáo; đưa vào các cơ sở chữa bệnh - giáo dục - lao động xã hội, các trường giáo dưỡng; đang bị điều tra, truy tố, xét xử; người chưa thành niên tái hòa nhập cộng đồng.

Dự án có mục đích xây dựng khuôn khổ và hệ thống pháp luật, tư pháp toàn diện về tư pháp trẻ em; nâng cao nhận thức và sự tham gia của cộng đồng, xã hội dân sự, bản thân trẻ em vào các vấn đề liên quan đến bảo vệ trẻ em. Ngoài ra, dự án còn góp phần cải thiện các dịch vụ tư pháp cho trẻ tiếp xúc với pháp luật bao gồm trẻ là người bị hại, nhân chứng cũng như trẻ có hành vi vi phạm pháp luật.

Tại thành phố Hồ Chí Minh, dự án được thí điểm ở quận 1 và quận Bình Thạnh. Theo cán bộ ngành lao động - xã hội thành phố, trong tổng số 106 trẻ vi phạm pháp luật ở hai địa bàn này, có đến 26 em có hành vi gây rối trật tự công cộng. Các em có hoàn cảnh gia đình khó khăn về kinh tế, bố mẹ ly hôn hoặc chết, gia đình có người nghiện ma túy hoặc bố mẹ đi tù. Nguyên nhân dẫn đến trẻ vi phạm pháp luật là do trẻ muốn thể hiện cá tính, thích tìm hiểu cái mới lạ, khả năng kiềm chế thấp; hoàn cảnh gia đình đặc biệt (bố mẹ ly thân, chết hoặc đi tù), nghèo khó về kinh tế; sự nuông chiều của nhiều bậc phụ huynh trong những gia đình giàu có. Những hạn chế trong quản lý các hoạt động kinh doanh quán bar, karaoke, tiệm internet… cũng là nguyên nhân dẫn đến việc trẻ vi phạm pháp luật.

Trong khuôn khổ dự án, cán bộ làm công tác xã hội, chăm sóc trẻ em thành phố đã phối hợp với tòa án, viện kiểm sát và công an thành phố khảo sát, đánh giá về người chưa thành niên vi phạm pháp luật; điều phối cung cấp các dịch vụ hỗ trợ cho những đối tượng này thông quan hệ thống tư vấn cộng đồng, trường học, Hội luật gia, Đoàn luật sư cũng như tập huấn kỹ năng sống cho chính trẻ em vi phạm pháp luật và cha mẹ của các em.

Trần Xuân Tình