Tổng Thanh tra Lê Minh Khái. Ảnh: H.G

Sáng ngày 11/10, 5 cơ quan (Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam, Thanh tra Chính phủ, Bộ Tư pháp, Hội Luật gia Việt Nam, Liên đoàn Luật sư Việt Nam) tổ chức hội nghị tổng kết 5 năm thực hiện các chương trình phối hợp tiếp công dân, giải quyết khiếu nại (KN), tố cáo (TC); giám sát, nâng cao hiệu quả giải quyết KN,TC.

Hơn 2.800 lượt người được hỗ trợ pháp lý miễn phí

Tại đây, Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái nhận định, 5 năm qua, khi thực hiện chương trình phối hợp, các cơ quan tham gia đã chủ động thực hiện tốt những nội dung theo chức năng, nhiệm vụ, nên đã đạt được những kết quả đáng khích lệ.

Trong công tác tiếp công dân, các cơ quan đã tiếp 72.601 lượt công dân đến trình bày 21.259 vụ việc (KN 13.491 việc, TC 4.081 việc, kiến nghị và phản ánh 3.687 việc); có 2.023 lượt đoàn đông người.

Trong đó, Thanh tra Chính phủ tiếp 14.991 vụ việc (chiếm 70,74%), Ban Dân nguyện tiếp 4.344 vụ việc (chiếm 20,5%), Văn phòng Chính phủ tiếp 1.142 vụ việc (chiếm 5,39%).

Các cơ quan Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Văn phòng Trung ương Đảng, Văn phòng Chủ tịch nước, Ban Nội chính Trung ương, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tiếp 714 vụ việc (chiếm 3,37%).

“Việc chuyển đơn không đúng thẩm quyền, “lòng vòng” giữa các cơ quan đã được hạn chế tối đa. Với những trường hợp phức tạp, cán bộ các cơ quan trực tiếp trao đổi để có hướng xử lý thống nhất, đúng quy định của pháp luật”, Tổng Thanh tra nhấn mạnh.

Thanh tra Chính phủ đã chủ trì, phối hợp với Liên đoàn Luật sư Việt nam tổ chức tư vấn miễn phí tại Trụ sở Tiếp công dân Trung ương nhằm tạo điều kiện cho công dân được trợ giúp về mặt pháp lý để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Định kỳ 2 lần 1 năm, Thanh tra Chính phủ, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Liên đoàn Luật sư Việt Nam cũng tổ chức tập huấn cho luật sư tham gia tư vấn pháp lý miễn phí tại Trụ sở Tiếp công dân Trung ương ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.

Thời gian qua, đã có 758 lượt luật sư đã tư vấn cho 2.869 lượt công dân với hàng nghìn vụ việc KN,TC, phản ánh, kiến nghị.

Theo Tổng Thanh tra, nhiều trường hợp công dân sau khi được tư vấn, giải thích về quy định của pháp luật, quyền và lợi ích của mình đã tự giác chấp hành việc giải quyết của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, chấm dứt KN,TC.

Có giám sát sẽ tạo được lòng tin của người dân

Đáng chú ý, các cơ quan đã cử cán bộ tham gia các đoàn giám sát do Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam chủ trì như: Đoàn giám sát việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết KN, TC tại các tỉnh: Cao Bằng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Lạng Sơn; tiến hành 8 đoàn giám sát liên ngành giám sát việc giải quyết các vụ việc KN,TC.

Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam nhấn mạnh, giám sát đã có tác dụng tích cực trong việc giải quyết các vấn đề bức xúc ở địa phương, không để phát sinh đoàn khiếu kiện đông người, vượt cấp; giúp rõ hướng giải quyết của các cấp để ổn định tình hình, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của công dân.

Đồng ý kiến, theo ông Lê Minh Khái, việc tổ chức các đoàn giám sát rất hay khi đã chọn những vụ việc phức tạp, khó giải quyết.

“Chỉ 1 cơ quan như Thanh tra Chính phủ, bộ, ngành hay địa phương cũng là rất khó giải quyết, xử lý những việc vụ phức tạp vì nhiều khi người dân vẫn nghi ngờ, bức xúc. Nên việc thực hiện các đoàn giám sát có hiệu quả rất lớn”, Tổng Thanh tra nói.

Chương trình phối hợp công tác trong lĩnh vực tiếp công dân, giải quyết KN,TC gồm 5 cơ quan: Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Thanh tra Chính phủ, Bộ Tư pháp, Hội Luật gia Việt Nam, Liên đoàn Luật sư Việt Nam.

Để tiếp tục triển khai có hiệu quả Chương trình phối hợp, ông Lê Minh Khái đề nghị, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát tại địa phương với sự tham gia của nhiều cơ quan tiếp công dân tại Trụ sở, nhằm tạo sự thống nhất, tránh sự chồng chéo giữa các cơ quan.

“Vừa qua, Thủ tướng giao Thanh tra Chính phủ trong 2 tháng phải có kết luận về quy hoạch, thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất của người dân để xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Nếu thời gian trước, căn cứ vào quy chế phối hợp đưa đoàn vào giám sát trước để xem giải quyết lần 1, lần 2 làm có tới nơi, tới chốn hay không, tiếp công dân có đạt không thì sẽ tiến độ giải quyết sẽ tốt hơn”, Tống Thanh tra dẫn ví dụ.

Cũng theo Tổng Thanh tra, trong các vụ việc KN,TC nếu có sự tham gia phản biện của MTTQ và các tổ chức đoàn thể thì vừa “giám sát được hoạt động của các cơ quan quản lý Nhà nước, vừa tạo được lòng tin, sự đồng thuận của người dân”.

Nghiên cứu sửa đổi Luật Tiếp công dân

Ông Lê Minh Khái còn đề nghị, nâng cao hiệu quả trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung, pháp luật về KN,TC nói riêng; tiếp tục triển khai hoạt động của Luật sư tham gia tư vấn miễn phí tại Trụ sở Tiếp công dân Trung ương, nghiên cứu triển khai tại Trụ sở Tiếp công dân cấp tỉnh một cách thiết thực và có hiệu quả.

Cùng với đó, nghiên cứu, đánh giá việc thực hiện các quy định của Luật Tiếp công dân năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành nhằm kịp thời sửa đổi bổ sung một số điều của Luật cho phù hợp tình hình thực tiễn.

Theo Tổng Thanh tra, Luật Tiếp công dân hiện hành có nhiều quy định còn bất cập. Như quy định trách nhiệm tiếp dân của Bộ trưởng 1 tháng 1 lần cần nghiên cứu để làm thế nào vừa giải quyết được công việc, vừa kiểm soát được tình hình.

“Như tôi - Tổng Thanh tra, nếu đưa công khai lên mạng rằng hôm nay sẽ tiếp công dân tại Trụ sở Tiếp công dân Trung ương thì có khi không tiếp dân được. Trách nhiệm là đúng rồi, quy định là đúng rồi, nhưng cách làm thì phải nghiên cứu”, ông Lê Minh Khái nói.

Còn về xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về tiếp dân, xử lý đơn thư, Tổng Thanh tra nhận trách nhiệm là chậm. Hiện, chương trình đã hoạt động và 1 số tỉnh, thành đã tiếp cận rồi nhưng chưa đầy đủ.

“Chỉ còn hoàn chỉnh lại 1 bước nữa thôi”, ông Lê Minh Khái cho hay và hứa sẽ cố gắng sớm đưa chương trình này vào khai thác hiệu quả.

Ông cũng đề nghị, khi cơ sở này hoạt động, các bộ, ngành, địa phương bổ sung thông tin liên quan đến trách nhiệm của địa phương, bộ, ngành mình để Bộ Cơ sở dữ liệu quốc gia đầy đủ.

“Có thể nói, giải quyết KN,TC là công tác khó khăn, phức tạp; giám sát và tìm cách nâng cao hiệu quả của công tác này cũng là một bài toán vô cùng khó cần sự chung sức của tất cả các cơ quan. Tôi mong rằng trong thời gian tới, các cơ quan, tổ chức tham gia 02 Chương trình phối hợp này sẽ cùng nỗ lực, tích cực, chủ động hơn nữa để nâng cao hiệu quả triển khai các nội dung trên thực tế”, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn phát biểu kết luận.

Hương Giang