Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam. Ảnh: Đình Nam

Ngày 3/9, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Trưởng ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 chủ trì cuộc họp Ban Chỉ đạo về tăng cường năng lực xét nghiệm, phục vụ công tác phòng, chống dịch.

Việt Nam là một trong những nước chống dịch tiết kiệm nhất

Tại cuộc họp, sau khi nghe Bộ Y tế báo cáo tình hình dịch bệnh trong nước và trên thế giới, các chuyên gia và thành viên Ban Chỉ đạo nhấn mạnh tinh thần phải chung sống an toàn với dịch.

Theo các chuyên gia, Việt Nam đã triển khai hiệu quả các biện pháp phòng, chống dịch bệnh COVID-19, trong đó xét nghiệm, nghiên cứu, sản xuất sinh phẩm, trang thiết bị y tế phục vụ công tác phòng, chống dịch có vai trò quan trọng.

Tính tới thời điểm hiện tại, tổng chi phí dành cho công tác chống dịch chưa đến 400 triệu USD. Chúng ta không chỉ ngăn chặn dịch hiệu quả mà còn là một trong những nước chống dịch tiết kiệm nhất.

Thời gian tới, nhiệm vụ đặt ra là phải bảo đảm mục tiêu kép là vừa phòng, chống dịch bệnh, vừa bảo đảm phát triển kinh tế. Muốn vậy, chúng ta phải thực hiện rất nhiều biện pháp, trong đó có chiến lược xét nghiệm.

Các chuyên gia nhấn mạnh, phải thay đổi chiến lược xét nghiệm theo hướng tổ chức xét nghiệm nhanh tại các cảng hàng không quốc tế, cửa khẩu, địa điểm công cộng tập trung đông người để đẩy nhanh quá trình sàng lọc, phát hiện ca bệnh, không để sót, lọt các ca nhiễm.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn trao đổi về một số nội dung về chiến lược xét nghiệm mới. Ảnh: Đình Nam

Tại Việt Nam, hiện đã có các công nghệ và loại sinh phẩm cho xét nghiệm tìm kháng thể và kháng nguyên.

Xét nghiệm nhanh tìm kháng thể có loại sinh phẩm sử dụng máy và loại không cần sử dụng máy. Nhược điểm của kit xét nghiệm nhanh tìm kháng thể là chỉ có độ nhạy, độ đặc hiệu cao đối với người nhiễm bị SARS-CoV-2 từ 7 ngày trở lên.

Còn xét nghiệm tìm kháng nguyên đang được thực hiện bằng phương pháp Realtime -PCR có thời gian thực hiện lâu, có yêu cầu cao về kỹ năng, quy trình thao tác.

Để đáp ứng yêu cầu chiến lược xét nghiệm mới, Thường trực Ban Chỉ đạo, các chuyên gia, đại diện doanh nghiệp cho rằng, cần đẩy mạnh phát triển các loại kit xét nghiệm nhanh tìm kháng nguyên có ưu điểm của cả xét nghiệm nhanh tìm kháng thể và xét nghiệm tìm kháng nguyên theo phương pháp Realtime -PCR.

Phát triển kit xét nghiệm tìm kháng nguyên nhanh, chính xác

Giáo sư Đặng Đức Anh, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương nhấn mạnh, chiến lược xét nghiệm trong thời gian tới nhằm sử dụng sinh phẩm xét nghiệm kháng nguyên tại ở những địa điểm công cộng như sân bay, khu cách ly tập trung… với thời gian nhanh, kết quả chính xác; tiết kiệm thời gian, giảm chi phí xét nghiệm, sàng lọc người trong các khu cách ly, người nhập cảnh vào Việt Nam… góp phần chống dịch hiệu quả.

Toàn cảnh cuộc họp. Ảnh: Đình Nam

Hiện đã có 3 đơn vị trong nước đang nghiên cứu các kit xét nghiệm nhanh tìm kháng nguyên và đang ở những khâu cuối cùng để có sản phẩm.

Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Sao Thái Dương Nguyễn Thị Hương Liên cho biết, công ty đang triển khai phương án Realtime-LAMP là kit xét nghiệm nhanh tìm kháng nguyên cho phép phát hiện SARS-CoV-2 với độ đặc hiệu, độ nhạy tương đương với phương pháp Realtime-PCR nhưng thời gian cho ra kết quả ngắn hơn nhiều.

Theo bà Liên, phương án tận dụng được các nguồn máy móc, thiết bị sẵn có của các trung tâm y tế dự phòng, có thể tăng năng lực xét nghiệm lên từ 9-12 lần; đáp ứng nhu cầu xét nghiệm nhanh tại sân bay, bệnh viện… trong thời gian ngắn, lưu lượng lớn.

Còn Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho đang tích cực phối hợp với đối tác, nhận chuyển giao quy trình để sớm thử nghiệm kit xét nghiệm nhanh tìm kháng nguyên theo công nghệ enzyme mới của Hoa Kỳ.

Ngoài ra, Công ty Medicon cũng đang triển khai nghiên cứu kit xét nghiệm nhanh phát hiện kháng nguyên.

Ông Phan Quốc Việt, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á đề xuất cần có cơ chế để các doanh nghiệp cùng ngồi lại với nhau, tận dụng thế mạnh của nhau để phát triển các sản phẩm xét nghiệm của Việt Nam, tham gia tổ chức, sắp xếp lại quy trình xét nghiệm, chung sức, đồng lòng cùng cả nước chống dịch.

Sau khi nghe các ý kiến, Ban Chỉ đạo giao Bộ Khoa học và Công nghệ; Bộ Y tế hỗ trợ các đơn vị, doanh nghiệp trong việc nghiên cứu, khẩn trương triển khai phương pháp kháng nguyên được sử dụng phổ biến, hiệu quả như phương pháp Realtime - PCR trước đó.

Trong khi chờ sản phẩm sản xuất trong nước, theo đề xuất của các chuyên gia, trước mắt Việt Nam có thể xem xét nhập khẩu kit xét nghiệm nhanh tìm kháng nguyên có chất lượng cao từ một số nước tiên tiến để sử dụng tại các sân bay, cảng hàng không.

Về các phương án sản xuất vaccine chống COVID-19, các chuyên gia thống nhất, trên tinh thần tự lực, tự cường, các đơn vị trong nước tăng cường nghiên cứu, tăng tính chủ động trong việc sản xuất vaccine.