Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong thừa ủy quyền của Thủ tướng đã ký tờ trình của Chính phủ gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Ảnh: Đ.X

Chính phủ đã có tờ trình Dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định việc các cơ quan thanh tra được trích một phần từ các khoản tiền thu hồi phát hiện qua thanh tra sau khi nộp vào ngân sách Nhà nước.

Với 7 điều, Dự thảo Nghị quyết quy định cụ thể các cơ quan được trích một phần từ các khoản tiền thu hồi phát hiện qua thanh tra sau khi nộp vào ngân sách Nhà nước; các khoản được trích; mức trích; sử dụng kinh phí được trích…

Kinh phí trích cho các cơ quan thanh tra ước tăng 45 tỷ đồng/năm

Theo dự thảo, các cơ quan thanh tra quy định tại Luật Thanh tra năm 2022 được trích một phần từ các khoản tiền thu hồi phát hiện qua thanh tra sau khi nộp vào ngân sách Nhà nước.

Cụ thể, gồm: Thanh tra Chính phủ; thanh tra bộ, cơ quan ngang bộ; thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ; thanh tra trong cơ quan cơ yếu Chính phủ; thanh tra tổng cục, cục thuộc bộ và tương đương; thanh tra tỉnh, TP trực thuộc Trung ương; thanh tra sở; thanh tra quận, huyện, thị xã, TP thuộc tỉnh, TP thuộc TP trực thuộc Trung ương; thanh tra tại đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt.

Về mức trích, theo Chính phủ, do lương cơ bản, chỉ số trượt giá tăng cao hơn so với thời điểm ban hành Thông tư 327 năm 2016, nên Dự thảo Nghị quyết quy định tỷ lệ trích có tăng biên độ, để phù hợp với thực tế.

Với quan điểm này, Chính phủ đề xuất Thanh tra Chính phủ được trích 30% trên tổng số tiền đã nộp vào ngân sách Nhà nước với số nộp đến 100 tỷ đồng/năm; được trích thêm 20% trên tổng số tiền đã nộp vào ngân sách Nhà nước với số nộp từ trên 100 tỷ đồng đến 200 tỷ đồng/năm; được trích thêm 10% trên tổng số tiền đã nộp vào ngân sách Nhà nước với số nộp từ trên 200 tỷ đồng/năm.

Thanh tra bộ, cơ quan ngang bộ, thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ, thanh tra trong cơ quan cơ yếu Chính phủ; thanh tra tổng cục, cục thuộc bộ và tương đương; thanh tra tỉnh, TP trực thuộc Trung ương được trích 30% trên tổng số tiền đã nộp vào ngân sách Nhà nước với số nộp đến 20 tỷ đồng/năm; được trích thêm 20% trên tổng số tiền đã nộp vào ngân sách Nhà nước với số nộp từ trên 20 tỷ đồng đến 30 tỷ đồng/năm; được trích thêm 10% trên tổng số tiền đã nộp vào ngân sách Nhà nước đối với số nộp từ trên 30 tỷ đồng/năm.

Thanh tra sở, thanh tra quận, huyện, thị xã, TP thuộc tỉnh, TP thuộc TP trực thuộc Trung ương, Tthanh tra tại đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt được trích 30% trên tổng số tiền đã nộp vào ngân sách Nhà nước với số nộp đến 3 tỷ đồng/năm; được trích thêm 20% trên tổng số tiền đã nộp vào ngân sách Nhà nước đối với số nộp từ trên 3 tỷ đồng đến 5 tỷ đồng/năm; được trích thêm 10% trên tổng số tiền nộp vào ngân sách Nhà nước đối với số nộp từ trên 05 tỷ đồng/năm.

Chính phủ cho hay, tổng số kinh phí được trích bình quân trong 1 năm của giai đoạn 2018-2022 là 380 tỷ đồng.

“Nếu thực hiện theo chính sách mới (tăng biên độ), thì kinh phí hàng năm trích cho các cơ quan thanh tra ước tăng 45 tỷ đồng, tương ứng tăng khoảng 12% so với mức được trích theo quy định hiện hành, trong đó ngân sách Trung ương tăng 27 tỷ đồng; ngân sách địa phương tăng 18 tỷ đồng”, tờ trình của Chính phủ nêu.

Chính phủ đề xuất Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định việc các cơ quan thanh tra được trích một phần từ các khoản tiền thu hồi phát hiện qua thanh tra sau khi nộp vào ngân sách Nhà nước có hiệu lực kể từ năm ngân sách 2024.

Hoạt động thanh tra có tính đặc thù, phức tạp

Tại tờ trình, Chính phủ nhấn mạnh, việc xây dựng nghị quyết bảo đảm cụ thể hóa yêu cầu của Luật Thanh tra năm 2022 về kinh phí hoạt động của các cơ quan thanh tra, chế độ chính sách đặc thù cho công tác thanh tra, tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Cạnh đó, đảm bảo phù hợp, đồng bộ với các quy định của pháp luật về tài chính, ngân sách; phù hợp với thực tế hoạt động đặc thù của cơ quan thanh tra, khắc phục những khó khăn, vướng mắc hiện nay, tạo điều kiện cho các cơ quan thanh tra hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Trong 5 năm (2028-2022), các cơ quan thanh tra đã thu hồi qua công tác thanh tra nộp vào ngân sách Nhà nước gần 16.000 tỷ đồng. Các cơ quan thanh tra được trích 1.902 tỷ đồng (bình quân hơn 380 tỷ đồng/năm), chiếm 12% so với khoản tiền đã thu hồi nộp vào ngân sách Nhà nước.

Các cơ quan thanh tra đã sử dụng từ nguồn kinh phí được trích 1.837 tỷ đồng (bình quân 367 tỷ đồng/năm) theo quy định của pháp luật, để chi cho hoạt động thanh tra, tăng cường cơ sở vật chất, khen thưởng và đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nâng cao nghiệm vụ…

Trong đó, chi phục vụ các hoạt động thanh tra, tiếp công dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; chi mua tin phục vụ việc xử lý thu hồi tiền vi phạm; tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về thanh tra, tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng chiếm 51% tổng kinh phí, bình quân hơn 187 tỷ đồng/năm.

Chính phủ cho hay, 1.837 tỷ đồng này chiếm khoảng 20,39% kinh phí chi thường xuyên do ngân sách cấp cho cơ quan thanh tra, có tác dụng bù đắp được sự thiếu hụt của nguồn ngân sách tính theo định mức biên chế.

“Các cơ quan thanh tra là 1 trong 9 cơ quan trong khối Nội chính, nên hoạt động có tính đặc thù, phức tạp, nhất là sự đấu tranh tiên quyết, quyết liệt trong công tác thanh tra, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo để chấn chỉnh công tác quản lý Nhà nước, giữ gìn kỷ cương phép nước, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”, theo tờ trình của Chính phủ.

Tại Điều 3, Thông tư số 327 ngày 26/12/2016, quy định mức trích từ các khoản thu hồi phát hiện qua công tác thanh tra đã nộp vào ngân sách Nhà nước, cụ thể như sau:

1. Cơ quan thanh tra Nhà nước được trích theo các mức cụ thể dưới đây:

a) Đối với cơ quan Thanh tra Chính phủ:

- Được trích tối đa 30% trên tổng số tiền đã thực nộp vào ngân sách Nhà nước đối với số nộp đến 50 tỷ đồng/năm;

- Được trích thêm tối đa 20% trên tổng số tiền đã thực nộp vào ngân sách Nhà nước đối với số nộp từ trên 50 tỷ đồng đến 80 tỷ đồng/năm;

- Được trích thêm tối đa 10% trên tổng số tiền đã thực nộp vào ngân sách Nhà nước đối với số nộp từ trên 80 tỷ đồng/năm.

b) Đối với thanh tra của các bộ, cơ quan ngang nộ, thanh tra các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương:

- Được trích tối đa 30% trên tổng số tiền đã thực nộp vào ngân sách Nhà nước đối với số nộp đến 10 tỷ đồng/năm;

- Được trích thêm tối đa 20% trên tổng số tiền đã thực nộp vào ngân sách Nhà nước đối với số nộp từ trên 10 tỷ đồng đến 20 tỷ đồng/năm;

- Được trích thêm tối đa 10% trên tổng số tiền đã thực nộp vào ngân sách Nhà nước đối với số nộp từ trên 20 tỷ đồng/năm.

c) Đối với thanh tra các sở, thanh tra các quận, huyện, TP, thị xã trực thuộc tỉnh:

- Được trích tối đa 30% trên tổng số tiền đã thực nộp vào ngân sách Nhà nước đối với số nộp đến 2 tỷ đồng/năm;

- Được trích thêm tối đa 20% trên tổng số tiền đã thực nộp vào ngân sách Nhà nước đối với số nộp từ trên 2 tỷ đồng đến 3 tỷ đồng/năm;

- Được trích thêm tối đa 10% trên tổng số tiền đã thực nộp vào ngân sách Nhà nước đối với số nộp từ trên 3 tỷ đồng/năm.