Đại biểu Quốc hội Tạ Văn Hạ. Ảnh: Đ.X

Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 2, Quốc hội thảo luận trực tuyến về các dự thảo nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hải Phòng, tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa, Thừa Thiên - Huế.

Có hay không chồng lấn vai trò đầu tàu hay động lực tăng trưởng

Phát biểu từ điểm đầu Bình Dương, đại biểu Phạm Trọng Nhân băn khoăn khi ban hành cơ chế, chính sách đặc thù 4 địa phương này đã tính tới sự liên kết với các địa phương lân cận hay chưa? Theo ông, phải đặt cơ chế đặc thù trong tổng thể nền kinh tế chứ không phải từng tỉnh, thành riêng lẻ.

Ông Nhân nhắc lại, khi xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù cho Đà Nẵng, xác định vai trò TP này “tiếp tục là trung tâm, là đầu tàu dẫn dắt kinh tế - xã hội của miền Trung và Tây Nguyên”. Và lần này, với Thanh Hoá cũng nhấn mạnh tỉnh này “từng bước khẳng định là một trong những động lực tăng trưởng quan trọng của khu vực miền Trung và cả nước”.

“Có hay không sự chồng lấn về vai trò đầu tàu hay động lực tăng trưởng của miền Trung trong trường hợp này? Các địa phương hưởng đặc thù sẽ đóng vai mới như thế nào trong các chiến lược liên kết vùng?” đại biểu Nhân đặt vấn đề.

Từ đó, đại biểu Nhân cho rằng dự thảo nên kèm theo chương trình hay đề án nhiệm vụ cam kết hiệu quả của nghị quyết đối ứng với niềm tin gần 500 đại biểu trao cho các địa phương này.

Ông Nhân mong có cơ chế, chính sách đặc thù cho các vùng trọng điểm để hồi phục kinh tế, liều thuốc đủ mạnh cho cơ thế ốm yếu sau cơn bệnh.

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (đoàn Đồng Tháp). Ảnh: Đ.X

Thống nhất ban hành nghị quyết về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù, nữ đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (đoàn Đồng Tháp) nói, địa phương có tiềm lực kinh tế lớn thì cần có cơ chế chính sách đủ mạnh để tạo đà cất cánh.

Tuy nhiên, giống đại biểu Phạm Trọng Nhân, bà Hoa (đoàn Đồng Tháp) cũng băn khoăn, các cơ chế, chính sách đặc thù đã đặt trong tổng thể quy hoạch và chiến lược phát triển vùng kinh tế cũng như kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của từngTP  và địa phương giai đoạn 2021-2025 hay chưa.

“Đây là những câu hỏi cần lời giải từ Chính phủ và các địa phương”, bà Hoa nói.

Theo bà Hoa, thay vì đồng phục trong chính sách dẫn tới không thể thực hiện được nhiều việc hơn ở những nơi có điều kiện khác nhau thì Chính phủ nên nghiên cứu, đề xuất cơ chế đặc thù đối với những địa phương thuộc vùng kinh tế như Tây Bắc, Tây Nguyên hay Tây Nam Bộ.

“Như vậy sẽ tạo động lực, khai thác thế mạnh, tiềm năng, hình thành trụ cột, đầu tàu cho từng vùng kinh tế”, nữ đại biểu nói.

Bà Hoa cũng gợi ý có thể nghiên cứu thí điểm chính sách phát triển nông nghiệp chất lượng cao ở hai vùng đồng bằng rộng lớn đối với một số tỉnh.

Thực hiện cơ chế đặc thù là cơ hội của người đứng đầu “dám nghĩ, dám làm”

Đại biểu Cầm Hà Chung (Phú Thọ) cho hay, hiện nay nhiều địa phương mong muốn có cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ điểm nghẽn, thu hút đầu tư, phát huy tiềm năng, lợi thế để phát triển kinh tế - xã hội.

Theo ông Chung, nếu giải quyết mong muốn của các địa phương không ổn thỏa, không có tiêu chí cụ thể sẽ tạo áp lực lên đoàn đại biểu Quốc hội và lãnh đạo địa phương khi cử tri và nhân dân hỏi: Vì sao địa phương này có nhiều cơ chế đặc, địa phương kia có chính sách riêng trong khi nhu cầu cuộc sống của người dân, cán bộ là như nhau.

Quốc hội thảo luận trực tuyến về các dự thảo nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hải Phòng, tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa, Thừa Thiên - Huế. Ảnh: Đ.X

“Có đặc quyền đặc lợi ở đây không, có con đẻ con nuôi không, có không công bằng không”, đại biểu Chung nói và đề nghị, Chính phủ, các cơ quan có liên quan nghiên cứu, giải trình rõ ràng, minh bạch, tạo thống nhất, đồng thuận với nhân dân.

Ông cũng đề nghị, xác định quan điểm, tiêu chí, mục tiêu để Quốc hội xem xét, lựa chọn một số địa phương đại diện vùng miền thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù.

Chung quan điểm, theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Xã hội của Quốc hội Tạ Văn Hạ, cần phải quy định tiêu chí, điều kiện để địa phương được thực hiện thí điểm chính sách, cơ chế đặc thù.

Nghị quyết cũng cần nghiên cứu bổ sung một số mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể để làm cơ sở, căn cứ giám sát, đánh giá kết quả, hiệu quả thực hiện. “Quốc hội trao cơ chế đặc thù, phân cấp thêm thì chúng ta phải có cơ sở để sau này đánh giá kết quả thực hiện nghị quyết”, đại biểu Hạ nói.

Ông đặc biệt lưu ý, bên cạnh quy định trách nhiệm của Chính phủ, HĐND, UBND các tỉnh, thành thì cần bổ sung thêm “trách nhiệm của người đứng đầu, thậm chí cả chế tài để việc tổ chức thực hiện đúng, nghiêm và có hiệu quả nghị quyết”.

“Nghị quyết này ban hành, tôi cho đây không chỉ thách thức mà là cơ hội cho những người lãnh đạo, cho những người đứng đầu có năng lực, có tài năng, dám nghĩ, dám làm. Nhưng đồng thời có thêm chế tài, có thêm những quy định trách nhiệm của người đứng đầu thì khẳng định với các tỉnh, TP còn lại, đây không phải là cơ chế xin - cho, mà đây là phải có bản lĩnh thì mới dám xin cơ chế đặc thù”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Xã hội nói và nhấn mạnh “cần thiết phải quy định thêm trách nhiệm của người đứng đầu”.