Đại tướng, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm. Ảnh: TN

Ngày 13/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường Dự thảo Luật Phòng, chống ma tuý (sửa đổi).

Tệ nạn ma tuý khiến nhiều gia đình khánh kiệt và mầm mống của tội phạm

Nêu ý kiến, bày tỏ quan điểm đồng tình sửa luật này, Chánh án TAND TP Hà Nội Nguyễn Hữu Chính nhấn mạnh, tệ nạn ma túy không chỉ hủy hoại sức khỏe của con người, khiến nhiều người và gia đình rơi vào cảnh khánh kiệt, mà còn là một trong những nguyên nhân gây ra bất ổn xã hội, mầm mống của các loại tội phạm như giết người, cướp tài sản, trộm cắp tài sản…

Dẫn số liệu năm 2009, cả nước có 146.731 người nghiện ma túy thì đến tháng 12/2019 đã là 235.314 người nghiện ma túy, tăng 60%, theo ông Chính, đây mới là thống kê có hồ sơ quản lý.

“Thực tiễn, con số về người sử dụng ma túy, người nghiện ma túy còn cao hơn rất nhiều”, Chánh án TAND TP Hà Nội nói và cho rằng, một trong những nguyên nhân do luật hiện hành chưa quy định rõ công tác quản lý với người nghiện nên “hầu hết những người này không được kiểm tra, giám sát và xử lý khi sử dụng ma túy. Họ vẫn tồn tại bên ngoài xã hội”.

Trong khi đó, hậu quả của việc sử dụng trái phép chất ma túy rất lớn, nhiều trường hợp sử dụng ma túy tổng hợp bị loạn thần, ngáo đá, không kiểm soát được hành vi của mình, gây ra các vụ thảm án vô cùng đau xót, thậm chí với chính người thân của mình, gây hoang mang, bất bình trong dư luận.

Ông Chính dẫn chứng một loạt vụ án như vụ Châu Việt Cường giết người yêu, xuất phát từ ảo giác sau khi sử dụng ma túy cho rằng, người yêu bị ma nhập nên đã nhét 30 nhánh tỏi to vào miệng người yêu khiến nạn nhân tử vong vì ngạt cơ học, do bít tắc hoàn toàn đường hô hấp.

“Gần đây nhất là vụ án giết người, cướp tài sản tại huyện Thường Tín. Ngày 29/10/2020, do nghiện ma túy nên con nghiện là Nguyễn Xuân Trung và Nguyễn Văn Quân đã giết nữ sinh năm thứ nhất của Học viện Ngân hàng bên bờ sông Nhuệ bằng hành vi dìm và đẩy cháu ra dòng sông, mục đích để cướp điện thoại và xe đạp bán lấy tiền mua ma túy sử dụng”, Chánh án Tòa Hà Nội thông tin.

Từ những thực tế đó, theo ông Chính, tăng cường các biện pháp phòng, chống ma túy, trong đó có tăng cường quản lý đối với người có hành vi sử dụng trái phép ma túy “là rất cần thiết và là yêu cầu cấp bách”.

Trước ý kiến cho rằng quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy sẽ ảnh hưởng đến quyền con người, quyền công dân, đại biểu Đoàn Hà Nội nêu quan điểm, “khi gia đình có một thành viên sử dụng ma túy trái phép là một gánh nặng. Khu dân cư có một công dân sử dụng trái phép chất ma túy là một tiềm ẩn và hậu họa”.

Ông Chính cũng đồng tình tăng thêm thẩm quyền của công an xã như lập hồ sơ quản lý, theo dõi, thống kê người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện ma tuý.

Theo ông, công an xã là lực lượng gần với nhân dân, vì vậy khả năng tiếp cận, bám sát địa bàn để quản lý giáo dục, tuyên truyền và phòng, ngừa ma túy sẽ nhanh chóng được thực hiện.

Nhiều đại biểu cũng lưu ý, đây là Luật Phòng, chống ma túy, nhưng phần phòng  “còn mờ nhạt và chưa rõ ràng”. “Cần làm rõ, sâu sắc và cụ thể hơn phần phòng ma túy vì phòng là quan trọng, phòng là hiệu quả” ông Nguyễn Anh Trí (Đoàn TP Hà Nội) nhấn mạnh.

Người nghiện ma tuý có cả tri thức, cán bộ, thậm chí trẻ em

Thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo, tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Đại tướng, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm nói, sẽ nghiên cứu để hoàn thiện hơn các biện pháp phòng ngừa.

Đại tướng nêu rõ quan điểm đấu tranh với tội phạm không chỉ là bắt giữ mà phải làm sao ngăn chặn, giảm được tội phạm, giảm nguồn cung ma túy, tức tính đến yếu tố phòng ngừa là quan trọng. Tiếp đó, giảm nguồn cầu, trong đó có những vấn đề về người nghiện ma túy, người sử dụng trái phép chất ma túy.

“Người sử dụng trái phép chất ma túy chưa xử lý hành chính, chủ yếu là vận động, giáo dục, mức độ quản lý nhẹ nhất. Người nghiện ma túy thì bắt đầu có các biện pháp, chế tài xử lý hành chính. Còn tội phạm thì rõ ràng xử lý hình sự theo pháp luật”, Bộ trưởng thông tin.

Bộ trưởng Công an cũng ghi nhận những băn khoăn xung quanh việc chúng ta quan niệm như thế nào, thái độ của xã hội đối với người sử dụng ma túy trái phép cũng như người nghiện ma túy rất phong phú.

Theo Bộ trưởng, xu hướng hiện nay cho rằng người nghiện ma túy rất đa dạng, trí thức có, cán bộ có, thanh niên có, thậm chí trẻ em cũng có.

“Mình đối xử, xử lý thế nào? Đây là những người rất đáng thương, cần phải có những biện pháp xã hội. Nhưng cũng có những ý kiến cho rằng, đây phần lớn là những người có thân nhân xấu, phần lớn có tiền án, tiền sự. Đại biểu nói là trong nhà có vài ba người nghiện thì rất gay go. Thái độ của chúng ta thế nào đối với họ, tôi cho rằng, phải thể hiện điều đó rất rõ ràng trong luật này”, Bộ trưởng Tô Lâm nói.

Tư lệnh ngành Công an cũng cho biết, cơ quan chuyên trách phòng, chống ma túy rất nhiều, chúng ta huy động cả xã hội, cả hệ thống chính trị. “Đây là thực tế chứ không phải là khẩu hiệu. Mọi người dân đều có trách nhiệm đối với công tác này”, Đại tướng nêu rõ.

Theo ông, cơ quan chuyên trách ở đây không phải chỉ có biên phòng, cảnh sát biển, hải quan, mà còn lao động - thương binh và xã hội, giáo dục và đào tạo, rồi y tế, tòa án, viện kiểm sát, UBND các cấp…

“Chúng tôi sẽ làm rạch ròi như mong muốn của các đại biểu Quốc hội đối với các cơ quan chuyên trách”, ông Tô Lâm nêu. Nhưng theo ông, các quy định chung hiện nay vẫn giao Bộ Công an chủ trì công tác này.

Nêu lại ý kiến đại biểu nêu vấn đề giao Bộ Công an quản lý luôn trung tâm cai nghiện (theo quy định hiện hành thì đang giao Bộ Lao động Thương binh và Xã hội quản lý - PV), ông Tô Lâm khẳng định, Bộ Công an không ngại vấn đề này.

“Nếu luật cho phép, chúng tôi rất sẵn sàng làm việc này. Đây là một biện pháp để ngăn ngừa tội phạm, nếu thấy hiệu quả, Bộ Công an không ngại quản lý vấn đề này”, Đại tướng nhấn mạnh.