(Thanh tra) - Theo đại biểu Quốc hội, hiện tại các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc nền “kinh tế tóc bạc” và các dịch vụ, hàng hóa dành cho người cao tuổi phát triển rất mạnh mẽ.
Những chính sách để phát triển nền "kinh tế tóc bạc” được đại biểu Quốc hội Trần Thị Hiền (Ninh Bình) đưa ra trong phiên thảo luận ở hội trường Quốc hội chiều 10/11, khi góp ý vào Dự thảo Luật Dân số.
Theo đại biểu Quốc hội, đây là dự thảo luật đầu tiên chính thức thể chế hóa quan điểm “chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển”.
Quan tâm việc lồng ghép yếu tố dân số vào chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, đại biểu Hiền bày tỏ băn khoăn vì dự thảo luật nêu chính sách phát triển chỉ bao gồm 3 yếu tố là: quy mô, cơ cấu và phân bố dân số.
“Như vậy là không có yếu tố già hóa dân số, trong khi đây là vấn đề rất cần thiết, thậm chí là cấp thiết đối với công tác dân số hiện nay”, bà Hiền nói.
Bà cho hay, theo khuyến nghị của Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc, một trong những biện pháp cần ưu tiên để có thể thích ứng và tận dụng cơ hội từ già hóa dân số là phải đảm bảo vấn đề già hóa và nhu cầu của người cao tuổi được tính đến trong các chính sách phát triển cấp quốc gia.
Đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Bình đồng thời dẫn chứng tại các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc hiện nay, “nền kinh tế tóc bạc” và các dịch vụ, hàng hóa dành cho người cao tuổi phát triển rất mạnh mẽ.
Từ thực tế đó, bà đề nghị bổ sung yếu tố “già hóa dân số” vào khoản 2 Điều 4 dự thảo luật.
Phân tích thêm, đại biểu dẫn chứng câu chuyện Nhật Bản đang phải ứng phó với tình trạng dân số siêu già bằng việc chuyển các trường học do không có học sinh thành các cơ sở dưỡng lão.
Trong khi đó, Việt Nam đang tính đến chủ trương ưu tiên dành các trụ sở cơ quan Nhà nước sau sắp xếp cho việc phát triển cơ sở giáo dục, cơ sở y tế.
Đại biểu Trần Thị Hiền cho biết thêm, hiện nay, dân số cao tuổi tăng bình quân hơn 4%/năm, giai đoạn 2019 - 2021 mỗi năm tăng thêm 600.000 người cao tuổi, chỉ số già hóa tăng từ 35,5 vào năm 2009 lên 53,1 năm 2021.
“Đây chính là lúc chúng ta cần nghĩ trước, đi trước trong việc thiết lập chính sách ưu tiên để thúc đẩy phát triển các cơ sở dưỡng lão, cơ sở cung cấp dịch vụ chăm sóc người cao tuổi, tăng tính sẵn có của dịch vụ dành cho người cao tuổi ngay tại cộng đồng, tạo nền tảng cho nền "kinh tế tóc bạc” tại Việt Nam”, bà Hiền nhấn mạnh.
Nhắc lại gợi ý của Tổng Bí thư Tô Lâm về mô hình chăm sóc bán trú cho người cao tuổi tại cộng đồng, bà Hiền cho biết, đây cũng là cách làm rất hiệu quả và phổ biến tại Nhật Bản.
Theo bà, dù chính sách này đã có trong luật, song thực tế việc xã hội hóa, phát triển các cơ sở dưỡng lão, chăm sóc người cao tuổi rất khó khăn, số lượng rất ít; chủ yếu là dịch vụ chi phí cao dành cho người có khả năng chi trả vài chục triệu/tháng.
Nguyên nhân, theo bà Hiền, cơ bản do khó khăn trong tiếp cận đất đai, mặt bằng và nhân lực chuyên môn.
Do vậy, đại biểu đề nghị chỉnh lý, bổ sung, cụ thể hóa Điều 17 về hỗ trợ chăm sóc người cao tuổi theo hướng quy định cụ thể hơn về chính sách khuyến khích, ưu tiên về tiếp cận đất đai, ưu đãi về thuế đối với hoạt động đầu tư, phát triển cơ sở chăm sóc người cao tuổi và các hình thức chăm sóc người cao tuổi tại cộng đồng.
Bà cũng góp ý cần có chính sách khuyến khích, tạo điều kiện cho lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài trong các lĩnh vực điều dưỡng, chăm sóc người cao tuổi khi hết thời hạn hợp đồng làm việc ở nước ngoài có thể thuận lợi phát huy kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm chuyên môn để tiếp tục phát triển nghề nghiệp tại Việt Nam.
“Đây là bước chuẩn bị một cách chủ động và rất cần thiết để tăng tính sẵn có về cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực phục vụ thiết thực cho tương lai già hóa của Việt Nam”, đại biểu tỉnh Ninh Bình nêu quan điểm.
