Đề xuất bỏ quy định kỷ luật đảng viên sinh con thứ ba được Đại biểu Quốc hội Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TP Hồ Chí Minh) nêu ra khi phát biểu tại tổ về kinh tế xã hội, sáng 26/10.

“Việt Nam đang nỗ lực nâng cao tỷ suất sinh, nhưng cho tới giờ, đảng viên sinh con thứ 3 vẫn kỷ luật”, Đại biểu Quốc hội Phạm Khánh Phong Lan nói.

Đại biểu Quốc hội Phạm Khánh Phong Lan (TP Hồ Chí Minh) đề xuất bỏ quy định kỷ luật đảng viên sinh con thứ ba. Ảnh: Quang Phúc

Việc đảng viên sinh con thứ ba bị kỷ luật, theo bà Lan dẫn tới một số trường hợp họ phải đến bác sỹ và bác sỹ kết luận chuyên môn là “tai nạn” dù đã dùng biện pháp tránh thai. Sau đó, một số các bác sĩ phải làm việc với cơ quan chức năng về việc cấp giấy chứng nhận mang thai ngoài ý muốn như vậy có đúng hay không.

“Tôi hoàn toàn sửng sốt”, bà Lan nói và đề nghị xem lại các quy định về việc đảng viên sinh con thứ ba.

“Đảng viên sắp đến kỳ bổ nhiệm mà có con thứ 3 là coi như xong rồi. Nhất là gần đến đại hội Đảng các cấp, có người không có khuyết điểm gì nhưng bị đơn thư là sinh con thứ ba", bà Lan nêu thực trạng.

Đại biểu đoàn TP Hồ Chí Minh nói thêm, chủ trương kỷ luật đảng viên sinh con thứ ba đúng ở giai đoạn trước, còn hiện nay tỷ suất sinh của Việt Nam xuống thấp thì cần thay đổi quan điểm về sinh con.

Đồng tình với quan, GS Nguyễn Thiện Nhân nói từng kiến nghị cơ quan có thẩm quyền bỏ quy định kỷ luật đảng viên sinh con thứ ba, để phù hợp với tình hình mới.

Theo ông Nhân, trong xã hội hiện đại ngày nay, gia đình nào cảm thấy không nuôi được con, tự họ đã sinh ít con. Chỉ gia đình nào đủ điều kiện nuôi con tốt, mới sinh nhiều con.

Lưu ý tỷ suất sinh của Việt Nam đang giảm nhanh, ông Nhân cho rằng, cấp có thẩm quyền cần sớm bỏ quy định kỷ luật đảng viên sinh con thứ ba để tháo gỡ rào cản, xóa bỏ tâm lý không dám sinh con thứ ba.

Ông cũng bày tỏ lo lắng khi năm 2023 mức sinh của Việt Nam là 1,96, trong khi mức sinh thay thế lý tưởng là 2,1 con trên mỗi phụ nữ. Cách đây 7 năm, Trung ương yêu cầu giữ vững tổng tỷ suất sinh thay thế, nhưng hiện tại đã không giữ được.

Vì thế, ông đề nghị Chính phủ bổ sung chỉ số tổng tỷ suất sinh thay thế vào báo cáo kinh tế xã hội để có biện pháp nâng mức sinh. "Đây là chỉ tiêu hệ trọng quốc gia, liên quan đến phát triển con người, bền vững của đất nước", ông Nhân giải thích.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thiện Nhân. Ảnh: Quang Phúc

Vấn đề nữa, ông Nguyễn Thiện Nhân đề nghị Chính phủ sớm công bố mức sống tối thiểu và tiền lương đủ sống tối thiểu cho gia đình bốn người.

 “Lương đủ sống tối thiểu là một người đi làm nuôi được người phụ thuộc và nuôi được con. Khi đó chúng ta mới nâng được tỷ suất sinh, mỗi gia đình có hai con. Nếu không công bố mức lương đủ sống tối thiểu và không nâng mức này thì chúng ta không có cách nào nâng cao tỷ suất sinh được", ông Nhân góp ý.

Chính phủ cũng cần xây dựng bộ chỉ số hạnh phúc của người Việt Nam, có tham khảo thế giới, để làm sao xây dựng cuộc sống của người Việt Nam hạnh phúc. Các địa phương căn cứ vào bộ chỉ số hạnh phúc quốc gia để có chính sách phát triển phù hợp, theo GS Nguyễn Thiện Nhân.

Cũng đề cập đến tiền lương, bà Phạm Khánh Phong Lan nói, chúng ta đã áp dụng tăng lương cơ sở 30% rất đúng lúc, như “hạn hán gặp mưa rào”, nhưng hệ số lương vẫn không có đường ra cho cán bộ trẻ.

Bà cho hay, kể cả có thu nhập tăng thêm của TP thì thu nhập của một cán bộ trẻ, có nhiều đóng góp, công hiến xuất sắc vẫn thấp hơn một cán bộ lớn tuổi, không phấn đấu gì, chỉ “hoàn thành nhiệm vụ bình thường”.

“Tiền thưởng thì người làm giỏi phải hơn hẳn người làm việc bình bình và không phân biệt già, trẻ, lớn, bé. Còn vẫn theo hệ số lương thì rất khó”, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan góp ý.