Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân

Sáng nay (12/9), cho ý kiến về Dự án Luật Giáo dục (sửa đổi), nhiều vấn đề “nóng” từ thí điểm, đổi mới, chủ trương 1 chương trình, nhiều bộ sách giáo khoa (SGK) tiếp tục được các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đặt ra.

Không thể mỗi trường tự chọn sách giáo khoa

Theo Điều 29 Dự thảo Luật quy định, mỗi môn học có một hoặc nhiều SGK; thực hiện xã hội hóa việc biên soạn SGK. Cơ sở giáo dục được lựa chọn SGK để sử dụng ổn định trong giảng dạy, học tập.

Bày tỏ băn khoăn, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nói, “nếu học sinh, phụ huynh mua sách này đến trường thầy giáo bảo không được, phải mua sách này của trường thì thế nào?”.

Theo ông Hiển, nếu mỗi trường tự chọn sách giáo khoa thì sẽ là sự tốn kém rất lớn cho xã hội. Từ đó, ông đề nghị, Bộ Giáo dục Đào tạo phải quy định thống nhất các trường sử dụng sách giáo khoa theo chương trình chung.

Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ nêu quan điểm, không thể để nhà trường chọn SGK vì có thể dẫn đến tiêu cực rất lớn nên cần có sự thống nhất.

“Chương trình giáo dục đặc biệt gây áp lực cho các cháu. Nghiên cứu giảm tải ngay môn học phổ thông. Làm sao cho các em học mà chơi, chơi mà học. Giờ kiến thức nhồi nhét quá lớn, nhìn học mà thương, tí tuổi đã cận thị hết rồi!”, ông Đỗ Bá Tỵ nêu thực tế.

Khi phát biểu, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng nêu ra ra loạt vấn đề bất cập của giáo dục hiện nay.

“Tôi thấy rất thương trẻ con học sinh bây giờ vì học rất khổ sở. Thế hệ chúng tôi học cách đây 5-6 chục năm nhưng kiến thức không quên cái gì, còn nguyên nhưng trẻ giờ hỏi không biết”, bà Ngân nói và đặt câu hỏi, không biết bây giờ dạy kiểu gì, chất lượng thế nào mà học sinh học thêm rất nhiều, gần như không có nghỉ hè, không có tuổi thơ vui chơi.

Theo Chủ tịch Quốc hội, cải cách, đổi mới nhưng sau đó phải có tính ổn định, thống nhất, đồng bộ.

“Thực nghiệm gì mà mấy chục năm rồi vẫn thực nghiệm. Hết chương trình này thí điểm, chương trình kia thực nghiệm, khổ học sinh lắm”, bà Ngân nhấn mạnh, không thể trường này tôi muốn học cái này, trường khác thì học cái khác. Tỉnh nào có sách của tỉnh đó.

“Nền giáo dục như vậy không được”, Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Thí điểm chuyển sang đại trà phải trình Thường vụ Quốc hội

Trong báo cáo thẩm tra Dự thảo Luật, Uỷ ban Văn hóa Giáo dục Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng cho rằng, do thiếu khuôn khổ pháp lý, hoạt động thí điểm trong lĩnh vực giáo dục thời gian qua còn nhiều lúng túng, hạn chế; một số chương trình thí điểm đã gây nhiều ý kiến trái chiều trong cử tri và dư luận xã hội.

Do vậy, Thường trực Uỷ ban đề nghị, cần bổ sung quy định Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước khi quyết định thí điểm chính sách mới trong giáo dục mà việc áp dụng đại trà sẽ có ảnh hưởng đến quyền và nghĩa vụ học tập của công dân, trong đó làm rõ các nội dung về quy trình, mục tiêu, nguyên tắc, đối tượng, quy mô, thời gian thực hiện thí điểm.

Bà Nguyễn Thanh Hải, Trưởng Ban Dân nguyện

Đề cập chương trình thí điểm, thực nghiệm, bà Nguyễn Thanh Hải, Trưởng Ban Dân nguyện dẫn câu chuyện Tiếng Việt 1 - Công nghệ giáo dục đang gây nhiều dư luận và băn khoăn khi có tỉnh đã dùng 100% sách này, tức “thực nghiệm thành đại trà”.

Cho nên, theo bà, Dự luật cần thể hiện rõ quyền của phụ huynh và học sinh. Phụ huynh cần được biết chương trình dạy con mình như thế nào và người ta có quyền tham gia hay không tham gia.

Trưởng Ban Dân nguyện cũng đề cập đến việc hiện cử tri hết sức bức xúc liên quan đến SGK sử dụng một lần vì quá lãng phí. Trong khi, trung bình mỗi năm phụ huynh chi 1.000 tỷ đồng để mua SGK.

“Năm học 2018-2019, Nhà xuất bản Giáo dục đưa ra thị trường 100 triệu bản SGK nhưng năm sau không dùng được”, bà Hải nói và cho hay, “cử tri và đại biểu Quốc hội nói rất nhiều lần, đề nghị lần này quan tâm”.

Làm rõ, một số vấn đề đại biểu quan tâm, theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, giáo dục phổ thông của Việt Nam được nhận xét tốt và giáo dục luôn được cả xã hội quan tâm. Gần đây rộ lên câu chuyện liên quan tài liệu dạy tiếng Việt cho trẻ mới đi học, còn năm trước là câu chuyện công trình nghiên cứu của một nhà khoa học.

“Ngay lúc đó tôi đã nói, Chính phủ chưa có chủ trương cải cách tiếng Việt. Việc tranh luận vừa qua Bộ Giáo dục Đào tạo đã có ý kiến chính thức, đấy chỉ là một phương pháp, dạy chủ yếu phát âm cho trẻ, chứ không phải đổi mới cải cách tiếng Việt”, Phó Thủ tướng khẳng định và cho biết, trong giáo dục dù thận trọng nhưng cũng phải đổi mới và quá trình đó cần có thực nghiệm.

Hương Giang