Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, không nên “nợ” dân Luật về Hội thêm nữa. Ảnh: Thảo Nguyên

Có thứ trưởng về hưu lại lập hội xin nhà, xin xe

Dự thảo Luật xác định không áp dụng đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Công đoàn Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam và các cơ sở tín ngưỡng, tổ chức tôn giáo tại Việt Nam. Cùng với đó, nhấn mạnh nguyên tắc tổ chức và hoạt động của hội là phải tự trang trải kinh phí hoạt động, Nhà nước chỉ hỗ trợ kinh phí hoạt động cho hội khi thực hiện nhiệm vụ do Nhà nước giao.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, từng làm Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh & Xã hội nên biết rất rõ chuyện có nhiều thứ trưởng về hưu là có hội ra đời, rồi xin nhà, xin xe, xin ngân sách, thậm chí xin biên chế. "Thực tế hiện nay, nhiều hội ngành nghề ra đời lại mời các lãnh đạo nghỉ hưu về làm lãnh đạo hội, rồi lại đi xin đủ thứ từ trụ sở, xe, đến kinh phí hoạt động. Vừa rồi, biết sắp ra đời Luật về Hội, có một số bộ trưởng gặp tôi, nói lo lắm bởi ở bộ của họ đã có một số hội rồi, mà hội nào cũng ra đời chính đáng, cứ "đeo" xin tiền. Tôi nói cứ yên tâm, luật ra đời thì phải có nguyên tắc hoạt động rất rõ ràng", Chủ tịch Quốc hội nói.

Theo Chủ tịch Quốc hội, thực ra các hội này hoạt động rất tốt, huy động nguồn lực xã hội hoạt động tốt, nhưng quá nhiều thành ra việc đi vận động doanh nghiệp, vận động tài trợ cũng khiến doanh nghiệp than vãn. Cho nên, ra đời luật này để quy định nguyên tắc, chính sách, quyền nghĩa vụ, điều cấm để quản lý Nhà nước.

Dự thảo mới nhất cũng bỏ điều kiện thành lập hội là “lĩnh vực hoạt động chính không trùng lắp với lĩnh vực hoạt động chính của hội đã được thành lập hợp pháp trước đó trong cùng phạm vi hoạt động”.

Ông Nguyễn Khắc Định, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật, đại diện cơ quan thẩm tra cho biết, mục đích thành lập hội là tốt đẹp vì mục tiêu từ thiện, nhân đạo, hỗ trợ phát triển, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của hội, hội viên và cộng đồng... Nếu quy định như trên không tạo được cơ chế khuyến khích các hội hoạt động và sẽ là hạn chế quyền lập hội của công dân.

Công chức chỉ thành lập hội khi được phân công

Theo Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn, tại Hội nghị Đại biểu Quốc hội chuyên trách vừa qua cũng có nhiều ý kiến đề nghị làm rõ việc cán bộ, công chức tham gia quyền lập hội để tránh “vừa đá bóng vừa thổi còi”, lợi dụng ảnh hưởng trong lĩnh vực mình tham gia phụ trách để mang lại lợi ích cá nhân, vụ lợi và khắc phục thực trạng cứ chuẩn bị nghỉ hưu thì làm chủ tịch các hội. Cho nên, Dự thảo Luật quy định, trong các trường hợp bị hạn chế quyền lập hội có cán bộ, công chức và những người đang làm việc trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân, Công an nhân dân. Những người này chỉ được sáng lập hội, đăng ký thành lập hội, lãnh đạo, điều hành hoạt động các hội có đăng ký, khi được cơ quan có thẩm quyền phân công.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cho biết, có ý kiến nên cấm hoàn toàn vì có thể ảnh hưởng đến sự độc lập, khách quan trong công tác. Tuy vậy, trên thực tế, ở những hội thành lập theo yêu cầu của Đảng, Nhà nước thì vẫn có các cán bộ cao cấp được cử đến tham gia lãnh đạo, quản lý hội. Do đó, mức độ hạn chế là nếu không được phân công thì cán bộ, công chức và những người đang làm trong quân đội, công an không được phép tham gia lãnh đạo, quản lý, sáng lập hội có đăng ký, có tư cách pháp nhân, hoạt động như một thực thể pháp lý. "Còn các hội không đăng ký, lập ra do tự nguyện, tự quản, tự trang trải, tự chịu trách nhiệm như các hội đồng hương, đồng môn, hội yêu cây cảnh... thì không ai bị cấm tham gia cả. Thực tế hiện nay cán bộ, công chức cũng tham gia nhiều các hội như vậy", ông Nguyễn Khắc Định nói.

Kết luận phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng Dự thảo Luật đã được hoàn chỉnh, có thể trình ra Quốc hội tại kỳ họp tới để thông qua, không "nợ" dân thêm nữa.

Thảo Nguyên