Đoàn công tác khảo sát tại Trung tâm Vận hành hệ thống công nghệ thông tin của BHXH Việt Nam. Ảnh: Nhật Bắc

Sáng ngày 18/10, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ kiểm tra BHXH Việt Nam về tình hình thực hiện các nhiệm vụ do Chính phủ, Thủ tướng giao. 

Trước buổi làm việc, đoàn công tác đã khảo sát tại Trung tâm Vận hành hệ thống công nghệ thông tin (CNTT) của BHXH.

Tính từ đầu năm 2017 tới nay, BHXH được giao 82 nhiệm vụ, trong đó có 1 nhiệm vụ được dừng có lý do, 57 nhiệm vụ đã hoàn thành, còn 26 nhiệm vụ chưa hoàn thành trong thời hạn cho phép.

Thủ tướng khen “tư tưởng, biện pháp, hiệu quả cải cách”

Mở đầu buổi làm việc, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng, Tổ trưởng Tổ Công tác chuyển lời khen ngợi, đánh giá cao của Thủ tướng đến BHXH Việt Nam và cá nhân Tổng Giám đốc BHXH  Nguyễn Thị Minh.

Theo Bộ trưởng, BHXH là một trong những đơn vị cải cách sớm nhất đẩy mạnh ứng dụng CNTT, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm, chia sẻ thông tin, giám sát việc thanh toán, chi trả bảo hiểm.

Hệ thống công nghệ thông tin của BHXH được triển khai từ T.Ư tới 63 tỉnh, TP, 709 huyện và tất cả các cơ sở y tế; giảm mạnh thời gian nộp BHXH từ 335 giờ/năm trước đây xuống còn 45 giờ…

“Minh bạch và rất rõ ràng trong quản lý điều hành, đặc biệt là mang tính chất phục vụ người dân, người đóng bảo hiểm”, Tổ trưởng Tổ Công tác nói.

BHXH Việt Nam đã có nhiều giải pháp mở rộng và phát triển đối tượng tham gia BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN); đẩy mạnh thanh tra chuyên ngành, kịp thời xử lý các đơn vị nợ đọng BHXH; vi phạm thanh toán BHYT.

Bộ trưởng nhấn mạnh, qua hệ thống giám sát như chúng tôi thấy hôm nay thì việc phát hiện, kiểm soát, cảnh báo vi phạm rất kịp thời, chi trả đúng người, đúng việc hơn.

“Dư luận trước đây nói nhiều về tiêu cực trong thanh toán bảo hiểm, nhưng giờ giảm rất nhiều”, ông Mai Tiến Dũng phát biểu.

Ông nói thêm, “trước đây, các cụ đi năm ba cây số mới nhận được tiền lương, hoặc đưa tiền về xã rồi nhưng xã còn lâu mới đưa tới người nhận thì nay được trả lương ngay tại điểm bưu điện văn hóa xã, rất nhanh”.

Bên cạnh đó, theo Chủ nhiệm VPCP, Thủ tướng và Tổ Công tác kỳ vọng BHXH Việt Nam tiếp tuc làm tốt hơn nữa 5 vấn đề.

Đó là, thực hiện tốt hơn Nghị quyết 28 của Trung ương về cải cách chính sách BHXH, đặc biệt là về sắp xếp bộ máy, ứng dụng CNTT, cung cấp nhiều hơn nữa dịch vụ công trực tuyến với chất lượng tốt hơn.

“Không đơn giản mà BHXH làm được mã số định danh cho 82 triệu công dân, trong khi cơ sở dữ liệu quốc gia dân cư chưa có. Nhưng làm sao chuyển sang thẻ điện tử hết, số hóa hết, chia sẻ được các dữ liệu”, Bộ trưởng nói.

Phát triển rộng hơn nữa đối tượng tham gia BHXH; có nhiều giải pháp tích cực hơn nữa để tránh mất cân đối thu - chi BHYT; giảm tiêu cực, gian lận, trục lợi bảo hiểm; bảo đảm công khai, bình đẳng, minh bạch giữa các cơ sở y tế công lập và tư nhân trong thanh toán BHYT.

Quỹ BHXH đầu tư thế nào, sinh lời ra sao?

Tại buổi kiểm tra, bên cạnh đánh giá cao những nỗ lực, kết quả mà BHXH đã đạt được, các ý kiến phát biểu cũng thẳng thắn đặt ra nhiều vấn đề.

Tổ trưởng Tổ Công tác, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng phát biểu tại buổi làm việc

Theo TS Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế T.Ư (CIEM), nguồn thu của BHXH rất lớn, nhưng báo cáo chưa đề cập đến việc đầu tư Quỹ BHXH như thế nào để sinh lời.

“Có thể gửi ngân hàng để lấy lãi xuất. Nếu tốt hơn, giỏi hơn nữa thì đầu tư vào các công ty để sinh lời, không phải là mấy phần trăm một năm mà là hai, ba chục phần trăm một năm. Như thế quỹ này sẽ to ra”, ông Cung gợi ký.

Viện trưởng CIEM tin rằng, hiện số tiền dư trong Quỹ BHXH đang được đầu tư để sinh lời. Nhưng theo ông cần công khai vấn đề này để “ít nhất biết tiền BHXH của chúng tôi đang được sử dụng thế nào, sinh lời ra sao. Đó cũng là cách tạo ra niềm tin, động lực để tôi đóng BHXH chứ không phải là tôi buộc phải góp BHXH”.

Ngoài ra, ông Cung lưu ý, báo cáo của BHXH chưa đề cập chi phí hoạt động hằng năm của BHXH là bao nhiêu, chiếm bao nhiêu phần trăm tổng thu, có giảm được không vì đây cũng là một chỉ số đo lường hiệu quả hoạt động.

“Chúng tôi cũng có một số quan ngại như anh Cung nói liên quan đến chi phí vận hành BHXH Việt Nam và vấn đề Quỹ BHXH”, Phó Tổng Thư ký Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Trần Lan Anh phát biểu.

Giải đáp vấn đề này, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh cho biết, Quỹ BHXH thường đầu tư 2 kênh là trái phiếu Chính phủ và cho 5 ngân hàng thương mại nhà nước vay với hiệu quả cao hơn tăng trưởng kinh tế.

“Chúng tôi đi học tập kinh nghiệm các nước thấy họ có những kênh đầu tư hiệu quả hơn, nhưng mình muốn làm thì phải sửa luật. Hiện luật quy định rất thận trọng vì đây là quỹ an sinh trước khi mang lại lợi nhuận thì phải bảo đảm an toàn cho người dân đã”, bà Minh nhấn mạnh và nói thêm, “chúng tôi thực sự rất sợ rủi ro, cứ như thế này sẽ an toàn hơn”.

"Mỗi lần được khen rất là áp lực”…

Bà Lan Anh đề nghị, BHXH Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng CNTT, kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao chất lượng cán bộ làm việc; niêm yết công khai, hướng dẫn cụ thể, rõ ràng, kịp thời cho doanh nghiệp khi thay đổi thủ tục hành chính.

“Hậu xử phạt, BHXH nên có cán bộ hướng dẫn để doanh nghiệp rõ tài sao vi phạm, vi phạm ở đâu để lần sau không tái phạm”, Phó Tổng Thư ký VCCI nói.

Tiếp thu các ý kiến đóng góp, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh cũng cảm ơn những lời khen. “Mỗi lần được khen rất là áp lực”, bà Minh bày tỏ.

Theo bà Minh, định biên của ngành BHXH là 27 nghìn cán bộ, nhưng  thực tế chỉ có 20,5 nghìn. Cán bộ BHXH có giai đoạn làm đến 9, 10 giờ đêm, làm cả Thứ bảy, Chủ nhật. “Vì vậy nếu không cải cách thì chết” vì khối lượng công việc rất lớn.

Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam khẳng định, tinh thần là phục vụ, cải cách phải đem lại hiệu quả thực sự. Cho nên, từng có trường hợp cán bộ bị kỷ luật vì vô cảm với người dân.

Kết luận buổi kiểm tra, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Mai Tiến Dũng một lần nữa đề nghị, BHXH xây dựng kế hoạch cụ thể để thực hiện tốt hơn nữa các nội dung mà Thủ tướng đã gợi ý. Đồng thời, thực hiện tốt 26 nhiệm vụ được giao chưa hoàn thành.

Tổ công tác sẽ tổng hợp đầy đủ kết quả kiểm tra và các kiến nghị của BHXH để báo cáo tại phiên họp Chính phủ sắp tới.

Tính đến nay, có 14,34 triệu người tham gia BHXH; hơn 12 triệu người tham gia BHTN và hơn 82 triệu người tham gia BHYT.

9 tháng đầu năm, số thu BHXH, BHYT, BHTN là 232.126 tỷ đồng; đạt 70,35% so với kế hoạch cả năm được Thủ tướng Chính phủ giao (tăng 26.985 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2017).

Ngành BHXH đã giải quyết 92.029 hồ sơ hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng; phối hợp với ngành Lao động Thương binh và Xã hội giải quyết trợ cấp thất nghiệp cho 412.473 người và giải quyết 130,3 triệu lượt người khám chữa bệnh BHYT. Ước tổng chi toàn ngành 226.668 tỷ đồng.

Hương Giang