Đại biểu Quốc hội Mai Văn Hải đề nghị quy định để giáo viên mầm non thấy thuận lợi khi xin nghỉ hưu trước tuổi. Ảnh: P.Thắng

Chiều 25/3, hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách thảo luận Dự thảo Luật Nhà giáo. Chính sách nghỉ hưu trước tuổi với giáo viên mầm non; tiền lương và phụ cấp với nhà giáo là vấn đề được quan tâm.

Theo báo cáo một số vấn đề lớn trong tiếp thu, giải trình, chỉnh lý Dự thảo Luật Nhà giáo, nhiều ý kiến tán thành chính sách được nghỉ hưu trước tuổi theo quy định của pháp luật với giáo viên mầm non, nhưng đề nghị bổ sung tiêu chí nhà giáo phải có thời gian đóng BHXH từ 20 năm trở lên mới được nghỉ hưu trước tuổi và không bị trừ tỷ lệ tiền lương hưu được hưởng.

Cạnh đó, có ý kiến băn khoăn về nguồn lực bảo đảm thực hiện chính sách này và cho rằng phải bảo đảm nguyên tắc có đóng - có hưởng theo Luật BHXH.

Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội cho rằng, việc cho phép giáo viên mầm non được nghỉ hưu sớm so với độ tuổi quy định của pháp luật là chính sách được xây dựng dựa trên đặc thù trong hoạt động nghề nghiệp của đối tượng này và phù hợp với đặc thù người học là trẻ mầm non.

Dự thảo luật đã chỉnh lý và bổ sung quy định nhà giáo trong các cơ sở giáo dục mầm non nếu có nguyện vọng thì được nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường nhưng không quá 5 tuổi và không giảm tỷ lệ phần trăm hưởng lương hưu do việc nghỉ hưu trước tuổi nếu đã đóng BHXH đủ 20 năm trở lên.

Bày tỏ băn khoăn, đại biểu Quốc hội Lê Thanh Hoàn cho hay, tại khoản 3 Điều 169 Bộ luật Lao động đã có quy định: Người lao động bị suy giảm khả năng lao động; làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn nhưng không quá 05 tuổi so với quy định và giao Chính phủ quy định chi tiết.

“Nếu Chính phủ cho rằng giáo viên ở cơ sở giáo dục mầm non là ngành nghề nặng nhọc thì Chính phủ hoàn toàn có thể quy định theo thẩm quyền của mình”, ông Hoàn nói.

Đại biểu Quốc hội Lê Thanh Hoàn đề nghị không quy định chính sách nghỉ hưu trước tuổi với giáo viên mầm non trong Dự thảo Luật Nhà giáo sửa đổi. Ảnh: P.Thắng

Với tinh thần Quốc hội chỉ quy định những nội dung thuộc thẩm quyền của Quốc hội, ông Hoàn đề nghị bỏ quy định về chính sách nghỉ hưu trước tuổi với giáo viên mầm non trong Dự thảo Luật Nhà giáo. Như vậy, cũng không cần sửa đổi, bổ sung Luật BHXH năm 2024, khi mà luật này chưa có hiệu lực.

Dự thảo Luật Nhà giáo trình Quốc hội tại kỳ họp 8 không đề cập đến “20 năm đóng BHXH”.

Đại biểu Mai Văn Hải đề nghị cân nhắc quy định thời gian đóng BHXH 20 năm trở lên vì Luật BHXH quy định 15 năm. “Tôi đi tiếp xúc cử tri thấy không ai muốn làm thêm, cô giáo chỉ muốn nghỉ từ 55 tuổi”, ông Hải nói và cho rằng cần quy định thế nào để giáo viên mầm non thấy thuận lợi khi xin nghỉ hưu trước tuổi.

Bỏ quy định tăng 1 bậc lương với nhà giáo được tuyển dụng, xếp lương lần đầu

Chính sách tiền lương và phụ cấp với nhà giáo cũng là vấn đề được quan tâm. Quá trình thảo luận trước đó, một số ý kiến tán thành quy định nhà giáo được tuyển dụng, xếp lương lần đầu tăng 1 bậc lương trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp. Tuy nhiên, một số ý kiến còn băn khoăn, chưa đồng thuận.

Theo Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội, các nghị quyết của Đảng yêu cầu chính sách tiền lương phải tương xứng với đặc thù nghề, với vị trí, vai trò của nhà giáo. Quy định tăng 01 bậc lương trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp với nhà giáo được tuyển dụng, xếp lương lần đầu nhằm thể chế hóa chủ trương này.

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra cho hay, hiện nay Chính phủ đang triển khai xây dựng Đề án cải cách chính sách tiền lương.

“Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo luật quy định lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp. Việc cải thiện chính sách tiền lương cho công chức, viên chức cần được nghiên cứu, tính toán đồng bộ trong quá trình xây dựng chính sách tiền lương theo vị trí việc làm”, báo cáo nêu.

Đại biểu Quốc hội chuyên trách thảo luận Dự thảo Luật Nhà giáo sửa đổi. Ảnh: P.Thắng

Do vậy, dự thảo luật lần này chỉnh lý theo hướng bỏ quy định cụ thể về tăng 01 bậc lương trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp đối với nhà giáo được tuyển dụng, xếp lương lần đầu.

Thường trực Ủy ban Văn hóa và Giáo dục cũng cho hay, có ý kiến đề nghị bổ sung quyền của nhà giáo được tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp công nghệ của cơ sở giáo dục đại học.

Theo Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội, việc nhà giáo không được tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp của cơ sở giáo dục đại học do chưa được pháp luật quy định. Đây là một trong những vấn đề bất cập của giáo dục đại học cần được tháo gỡ.

Hiện nay, Luật Giáo dục đại học quy định cơ sở giáo dục đại học được phép thành lập doanh nghiệp. Tuy nhiên, theo quy định của Luật Viên chức, Luật Doanh nghiệp, Luật Phòng, chống tham nhũng, viên chức không được phép tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp, trừ trường hợp pháp luật chuyên ngành có quy định khác.

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội, dự thảo luật đã bổ sung quyền của nhà giáo trong các cơ sở giáo dục đại học công lập được tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp thuộc cơ sở giáo dục đại học hoạt động trong lĩnh vực phát triển khoa học, ứng dụng và chuyển giao công nghệ.

Quy định này cũng phù hợp với nội dung Nghị quyết số 193 ngày 19/2/2025 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, theo Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội.