(Thanh tra) - Tiếp tục chương trình làm việc của Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 46 và các Hội nghị Cấp cao liên quan khác, chiều ngày 26/5/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã cùng lãnh đạo các nước ASEAN và Timor-Leste dự phiên họp hẹp trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực.
Tại phiên họp, lãnh đạo các nước chia sẻ, ASEAN là khu vực giao thoa của nhiều lợi ích địa chính trị và địa kinh tế, đối mặt với áp lực ngày càng gia tăng từ cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, xu hướng bảo hộ, gián đoạn chuỗi cung ứng, tác động tiêu cực từ biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh và các nguy cơ an ninh phi truyền thống khác.
Trong khi đó, làn sóng các công nghệ mới đang làm thay đổi căn bản mô hình phát triển. Trong bối cảnh đó, ASEAN càng cần tăng cường đoàn kết, khẳng định giá trị của đối thoại, hợp tác và chủ nghĩa đa phương, nâng cao tự chủ chiến lược, phát huy mạnh mẽ tiếng nói chung, đóng góp tích cực và xây dựng vào các tiến trình toàn cầu.
Về các vấn đề quốc tế, khu vực, lãnh đạo các nước tái khẳng định lập trường nguyên tắc của ASEAN về Biển Đông, nhấn mạnh tầm quan trọng của thượng tôn luật pháp quốc tế, giải quyết hòa bình các tranh chấp, thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm hoàn tất Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu lực, thực chất và phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982.
Các nước cũng ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực của Chủ tịch Malaysia và Đặc phái viên của Chủ tịch về Myanmar, ủng hộ phát huy vai trò của ASEAN trong hỗ trợ Myanmar, thực hiện hiệu quả Đồng thuận 5 điểm. ASEAN tái cam kết ủng hộ hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ, minh bạch và tự do, tăng cường đầu tư và thương mại nội khối và mở rộng liên kết kinh tế với các đối tác bên ngoài.
Phát biểu tại phiên họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chia sẻ với đánh giá của các nước về tình hình thế giới biến chuyển nhanh chóng và phức tạp với xu hướng phân cực về chính trị, phân tách về kinh tế, phân mảnh về thể chế và phân hóa về phát triển.
Trong bối cảnh đó, ASEAN cần giữ vững bản lĩnh, bình tĩnh và sáng suốt để chủ động thích ứng linh hoạt, hiệu quả với mọi biến động của tình hình.
Thủ tướng nhấn mạnh, ASEAN, trước sau như một, cần kiên định con đường đối thoại thay cho đối đầu, hợp tác thay cho cạnh tranh, đoàn kết thay cho chia rẽ và tự cường thay cho phụ thuộc. Hơn lúc nào hết, ASEAN cần củng cố đoàn kết nội khối, phát huy vai trò trung tâm, duy trì quan hệ cân bằng với các nước lớn thông qua tận dụng hiệu quả các cơ chế sẵn có của ASEAN.
Chia sẻ quan ngại về những tác động của điều chỉnh chính sách thuế quan lên các quốc gia, trong đó có ASEAN, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh đây là cơ hội để ASEAN phát huy tự chủ, tự cường, tái cấu trúc quan hệ thương mại; ASEAN cần ưu tiên củng cố nội lực và mở rộng không gian hợp tác thông qua việc tăng cường thương mại, đầu tư nội khối, khai thác tối đa các động lực tăng trưởng mới như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, thúc đẩy tiêu dùng nội khối, kết nối năng lượng và giao thông để tạo thuận lợi lưu chuyển hàng hóa.
Đánh giá cao phản ứng kịp thời và phối hợp quan điểm, lập trường chung của ASEAN dưới vai trò điều phối của Chủ tịch Malaysia, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh ASEAN cần tiếp tục bình tĩnh, phối hợp chặt chẽ, chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, kiên trì đối thoại để tìm giải pháp.
Thủ tướng bày tỏ ủng hộ sớm hoàn tất Hiệp định khung Kinh tế số ASEAN, nâng cấp Hiệp định Thương mại hàng hoá ASEAN, khai thác hiệu quả hơn mạng lưới liên kết kinh tế của ASEAN, trong đó có Hiệp định Quan hệ Đối tác Kinh tế toàn diện (RCEP), thúc đẩy hoàn tất các FTA với đối tác như Canada và nâng cấp các thỏa thuận thương mại tự do với Trung Quốc, Ấn Độ, từ đó đa dạng hóa thị trường, sản phẩm và chuỗi cung ứng.
Chia sẻ quan ngại về tình hình phức tạp ở Biển Đông, Thủ tướng Chính phủ một lần nữa nhấn mạnh ASEAN cần nỗ lực nhiều hơn để khẳng định vai trò trung tâm trong vấn đề Biển Đông - vấn đề liên quan trực tiếp đến hoà bình, an ninh, ổn định của khu vực, đề nghị ASEAN tiếp tục giữ vững đoàn kết và lập trường nguyên tắc trong vấn đề Biển Đông.
Liên quan đến tình hình tại Myanmar, Thủ tướng hoan nghênh Chủ tịch ASEAN có những bước đi chủ động, kịp thời phát huy vai trò trung gian hòa giải, trong đó có việc tiếp xúc với các bên liên quan để thúc đẩy Đồng thuận 5 điểm; đề nghị ASEAN tiếp tục ưu tiên cho công tác viện trợ nhân đạo, hỗ trợ người dân Myanmar khắc phục hậu quả, ổn định cuộc sống và tái thiết sau động đất ngày 28/3/2025.
Ông đề nghị các bên tại Myanmar chấm dứt bạo lực, đảm bảo công tác hỗ trợ nhân đạo được tiến hành an toàn, thuận lợi; kêu gọi các bên liên quan ở Myanmar kiềm chế, ngồi lại với nhau, đặt lợi ích của người dân và đất nước lên trước, cùng giải quyết vấn đề.
Nhân dịp này, Thủ tướng nêu bật việc Việt Nam đã gửi 60 tấn hàng và hơn 100 cán bộ chiến sỹ tham gia công tác cứu hộ, cứu nạn tại Myanmar. Việt Nam đã cử đại diện tham gia Nhóm tư vấn không chính thức của Chủ tịch ASEAN và sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Malaysia và các nước ASEAN thúc đẩy đối thoại, hòa giải hướng tới một giải pháp khả thi, bền vững cho Myanmar. Thủ tướng cũng kêu gọi ASEAN cần nỗ lực chung tay tìm kiếm giải pháp tích cực hơn, mạnh mẽ hơn để giải quyết vấn đề.
