(Thanh tra) - Sau chuỗi ngày tăng như vũ, VN-Index liên tục “rơi” và giảm 9,5% từ đỉnh. Nhà đầu tư đang băn khoăn, liệu đây có phải thời điểm thích hợp để bắt đáy không.
Giảm 9,5% từ đỉnh
Thị trường chứng khoán Việt Nam đã có chuỗi ngày tháng dài hưng phấn và VN-Index đạt đỉnh 1.766,85 điểm vào ngày 16/10. Tuy nhiên, sau đó, chỉ số này liên tục tuột dốc và khiến nhà đầu tư “sốc” trong phiên 7/11.
Đầu phiên 7/11, VN-Index khá êm đềm. Dù không có thời điểm nào giao dịch trong sắc xanh nhưng VN-Index vẫn không khiến nhà đầu tư lo lắng vì biên độ dao động khá hẹp. Người bán và người mua đều trong trạng thái “dò đường” nên không mạnh dạn đặt lệnh.
Tuy nhiên, ngay từ đầu đợt giao dịch chiều, động thái bán tháo bất ngờ xuất hiện khiến VN-Index có thời điểm gần như rơi tự do. VN-Index có lúc mất gần 50 điểm. Tới cuối phiên, đà giảm được hạn chế hơn nhưng kết tuần, VN-Index giảm tới 43,54 điểm, tương đương 2,65% xuống chỉ còn 1.599,1 điểm.
Thanh khoản cải thiện so với phiên trước đó nhưng vẫn là thấp so với giai đoạn này. Toàn sàn TP HCM có 839 triệu cổ phiếu, tương đương 24.289 tỷ đồng được giao dịch thành công. Chỉ có 59 mã tăng giá, 37 mã đứng giá và có tới 270 mã giảm giá. Có 1 blue-chips giảm giá. Đó là VHM.
Như vậy, so với đỉnh được thiết lập trong ngày 16/10, VN-Index đã giảm 167,75 điểm, tương đương 9,5%. Vốn hóa sàn TP.HCM “bốc hơi” tới 609.231 tỷ đồng (tương đương 23,1 tỷ USD).
Không có lời giải thích nào là xác đáng cho phiên “rơi tự do” này của VN-Index. Chỉ biết rằng, gần đây, thị trường chứng khoán Việt Nam chịu một số áp lực.
Thứ nhất, dòng tiền trên thị trường đã yếu từ nhiều tháng qua. Khi thanh khoản mỏng, chỉ cần một làn sóng bán ra cũng đủ khiến thị trường rung lắc mạnh.
Thứ hai, yếu tố tâm lý toàn cầu đang chuyển hướng. Việc các ngân hàng Trung ương lớn giữ lãi suất ở mức cao trong thời gian dài khiến dòng tiền quốc tế quay lại các tài sản an toàn. Cùng lúc, giá dầu và USD tăng tạo thêm áp lực lên các thị trường mới nổi, trong đó có Việt Nam.
Thứ ba, kỳ vọng nâng hạng thị trường – câu chuyện được nhắc suốt hai năm qua – đang rơi vào trạng thái chờ đợi. Những tín hiệu tích cực từ cơ quan quản lý vẫn còn, nhưng tiến độ chưa đủ nhanh để giữ nhiệt cho thị trường. Khi động lực chính bị “khựng lại”, nhà đầu tư dễ mất phương hướng.
Nói cách khác, cú sụt giảm vừa qua không đến từ một nguyên nhân duy nhất. Nó là tổng hòa của lo ngại, của dòng tiền yếu, của sự mệt mỏi kéo dài và của cả một niềm tin đang chênh vênh.
Chưa rõ đáy nhưng nhiều cổ phiếu đã giảm sâu
Đây là thời điểm nhà đầu tư thường hay hỏi nhau: “Đã đến lúc bắt đáy chưa?”
Hiện tại, VN-Index đang trong vùng “quá bán” nhưng theo giới phân tích, chưa có đủ dữ kiện để khẳng định thị trường đã tạo đáy.
Nhưng để trả lời, cần phân biệt rõ hai nhóm: Người đầu tư ngắn hạn và người đầu tư dài hạn.
Với nhà đầu tư ngắn hạn, lúc này thị trường vẫn đang trong xu hướng giảm rõ rệt. Mọi nỗ lực bắt đáy có thể biến thành “bắt dao rơi” nếu VN-Index chưa tìm được điểm cân bằng. Do đó, chiến lược hợp lý là giữ tiền mặt cao, chỉ giải ngân thăm dò khi thị trường có tín hiệu hồi phục thực sự, chẳng hạn xuất hiện 2–3 phiên tăng mạnh kèm thanh khoản cải thiện.
Với nhà đầu tư dài hạn, việc giảm sâu lại mở ra cơ hội hiếm có. Những doanh nghiệp có nền tảng tài chính lành mạnh, dòng tiền ổn định, thị phần lớn… đang được giao dịch với mức chiết khấu lớn so với giá trị thực. Mua dần từng phần ở những vùng giá thấp và chấp nhận nắm giữ 6–12 tháng – có thể là chiến lược hiệu quả hơn là cố tìm điểm đáy chính xác.
Một nguyên tắc cũ nhưng luôn đúng: Thị trường không có “đáy tuyệt đối”, chỉ có “vùng hấp dẫn tương đối”. Người thành công không phải là người mua ở giá thấp nhất, mà là người mua khi phần lớn người khác đã hết kiên nhẫn.
Nhà đầu tư nên kiên nhẫn quan sát, ưu tiên quản trị rủi ro, và chỉ giải ngân từng phần nhỏ ở những doanh nghiệp có nền tảng tốt. “Đáy của thị trường không nằm ở mức giá thấp nhất, mà ở thời điểm tâm lý nhà đầu tư ngừng sợ hãi”.
Một yếu tố khác đáng chú ý là mốc thời gian tháng 3/2025, khi Việt Nam được kỳ vọng có thể được nâng hạng lên thị trường mới nổi. Nếu tiến trình này được đẩy nhanh, dòng vốn ngoại có thể quay lại mạnh mẽ, tạo hiệu ứng tâm lý tích cực. Ngược lại, nếu tiếp tục chậm trễ, thị trường có thể sẽ “lình xình” thêm vài quý nữa trước khi lấy lại niềm tin.
Trong bối cảnh này, nhà đầu tư nên giữ kỷ luật, phân bổ vốn hợp lý, chọn doanh nghiệp có nền tảng thực thay vì chạy theo tin tức. “Bắt đáy” không phải là trò may rủi, mà là nghệ thuật của sự kiên nhẫn và hiểu biết.
