Hồ Bà Đồ đang được tiến hành san lấp

Ở bài trước, chúng tôi đã phản ánh, ngày 11/3/2022, Trưởng ban Tiếp công dân Trung ương Nguyễn Hồng Điệp đã có văn bản chuyển đơn kiến nghị việc san lấp hồ Bà Đồ (hay còn tên gọi khác là hồ câu Xuân Quế và hồ câu Sơn Thủy) để bán đất phân lô của công dân tổ 11, tổ 12, phường Ngọc Thụy, quận Long Biên đến Chủ tịch UBND TP Hà Nội.

Tiếp tục tìm hiểu, chúng tôi được biết, ngày 3/3/2022, Chủ tịch UBND quận Long Biên Nguyễn Mạnh Hà đã có báo cáo gửi Văn phòng UBND TP Hà Nội, Sở Thông tin Truyền thông, Ban Tuyên giáo Quận ủy cho biết, khu đất hồ câu Xuân Quế và hồ câu Sơn Thủy do ông Phạm Xuân Quế thuê thầu ở tổ 11 phường Ngọc Thụy có tổng diện tích khoảng 8.000m2, trong đó diện tích mặt nước khoảng 3.000m2 do chủ thuê thầu tự cải tạo, nằm trong ranh giới thu hồi đất thực hiện dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật các ô quy hoạch A4/N04, A8/N01, A8/N02, A4/HH2, A4/HH3 và các tuyến đường phụ cận theo quy hoạch, hoàn toàn không có tác dụng thoát nước cũng như sinh thái cho khu vực dân cư lân cận xung quanh do không kết nối đến hệ thống tiêu thoát nước trên địa bàn quận.

Trước đó, đối với lo ngại về thoát nước, cảnh quan, trả lời báo chí, ông Đỗ Anh Dũng, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Long Biên khẳng định: "Bản thân 2 hồ nước này là hồ kín để nuôi cá, không giúp thoát nước cho địa bàn dân cư". Sau khi san lấp hồ, hệ thống hạ tầng sẽ được quy hoạch đồng bộ, hệ thống thoát nước mưa được thu gom toàn bộ đấu nối với hệ thống thoát nước chung của quận. Để đảm bảo hồ thoát nước, điều hòa không khí cho khu vực, đã có 3 hồ lớn được quy hoạch với tổng diện tích hơn 12ha (tương đương gấp đôi diện tích hồ Hoàn Kiếm). Cả 3 hồ đều sẽ được phê duyệt dự án trong năm 2022.

Tuy nhiên, trao đổi với phóng viên, đại diện người dân khẳng định, khu hồ tự nhiên Bà Đồ có từ hàng trăm năm nay, vốn dĩ trước đây rất rộng, dài và nước sâu vì bà con ngày xưa vẫn trồng sen, bơi thuyền, đánh bắt cá, bơi, tắm hàng ngày.

Đến những năm 1990 chính quyền xã Ngọc Thụy lúc bấy giờ mới cho 2 hộ dân tại địa phương thuê thầu lại để nuôi cá và làm dịch vụ hồ câu cá nên hồ đã ngăn làm đôi, đặt tên là hồ Xuân Quế và hồ Sơn Thủy (đặt theo tên của 2 người chủ hồ).

Bản thân 2 hồ này không phải là hồ kín vì liên thông nước với các hệ thống hồ nhỏ liền kề như hồ tự nhiên ông Mão (hồ câu Tiến Mạnh) và thoát nước ra bên ngoài bằng hệ thống cống thoát nước, mương thoát nước có từ xưa đến hiện nay.

Đặc biệt, sau mỗi đợt mưa lớn kéo dài, khu dân cư tổ 11 và 12 phường Ngọc Thụy bị ngập lụt nặng, nhờ có hệ thống khu hồ này mà chức năng thu gom nước ngập lụt rất tốt để dần tự thoát nước ra ngoài và cân bằng mực nước hồ như bình thường thông qua hệ thống cống mà bà con đã tự đầu tư xây dựng từ nhiều năm trước đây.

Người dân cũng cho rằng, việc quận Long Biên sẽ cho đào 3 hồ nhân tạo lớn với diện tích 12 ha đều gắn liền với các dự án bất động sản mới nhằm gia tăng giá trị đất cho các khu mới này, để bán được giá cao hơn. Chưa kể, “cả 3 hồ đều sẽ được phê duyệt dự án trong năm 2022” như lời ông Đỗ Anh Dũng, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Long Biên trao đổi với báo chí. Trong khi đó thì quy hoạch cho việc lấp khu hồ tự nhiên Bà Đồ lại được chính quyền quận Long Biên lập và được thông qua từ năm 2016.

Liên quan đến việc người dân có đơn thư kiến nghị giữ ao hồ, trả lời báo chí (đăng tải ngày 13/3), Phó Chánh Văn phòng HĐND-UBND quận Long Biên, ông Bùi Dương cho biết, Ban Tiếp công dân quận đã tiếp và trả lời, giải quyết kiến nghị (trường hợp gia đình bà Nguyễn Thị Lan) về việc này. Tuy nhiên, các hộ dân đã tiếp tục gửi đơn kiến nghị lên UBND TP Hà Nội...

Phản hồi về thông tin này, trong đơn cầu cứu khẩn cấp tới lãnh đạo Đảng, Nhà nước (ngày 23/3/2022), người dân viết: Thời gian qua, chúng tôi được biết, UBND quận Long Biên đã cho tiến hành bơm cạn nước của khu hồ tự nhiên Bà Đồ với diện tích rộng nhiều nghìn m2 để chuẩn bị san lấp phục vụ việc phân lô, bán đấu giá đất. Trước nguy cơ bị mất hồ tự nhiên Bà Đồ, chúng tôi đã gửi đơn kiến nghị lên UBND quận Long Biên, UBND TP Hà Nội từ ngày 13/1/2022 nhưng vẫn chưa nhận được phản hồi từ cơ quan chức năng. Trong khi đó, việc san lấp hồ nằm trong khu vực tổ 11, 12, người dân chúng tôi không nhận được thông báo hay lấy ý kiến từ phía chính quyền các cấp.

Còn trong đơn kiến nghị gửi Ban Tuyên giáo Trung ương, Thành ủy Hà Nội, UBND TP Hà Nội và các cơ quan báo chí truyền thông (ngày 16/3/2022), người dân khẳng định: Từ ngày 13/1/2022, khi chúng tôi gửi đơn kiến nghị tới UBND quận Long Biên và UBND TP Hà Nội cho đến hôm nay, người dân tổ dân phố 11 chúng tôi cũng như cá nhân bà Nguyễn Thị Lan chưa có bất kỳ 1 buổi làm việc hay nhận được văn bản trả lời chính thức nào của chính quyền quận Long Biên và TP Hà Nội. Mặc dù theo Luật Quy hoạch Thủ đô thì chính quyền cần thông báo và trao đổi với các bên liên quan, ở đây bao gồm các hộ dân hiện đang sinh sống trong khu vực triển khai dự án. Cụ thể tại Điều 12, Luật Quy hoạch Thủ đô  2017 về “quyền tham gia ý kiến, giám sát hoạt động quy hoạch” thì khi có kế hoạch lấp hồ tự nhiên, quận Long Biên phải có thông báo cho người dân được biết để tham gia ý kiến về hoạt động quy hoạch.

Được biết, ngày 24/3/2022, đại diện người dân tổ 11, tổ 12 phường Ngọc Thụy cũng đã có đơn cầu cứu khẩn cấp gửi Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà đề nghị “xem xét và tạo điều kiện cho thành lập một đoàn thanh tra để phối hợp với các cơ quan chức năng của TP Hà Nội về địa phương để rà soát, đánh giá lại tổng thể các yếu tố sẽ tác động đến môi trường sống của khu dân cư”. Lý do, theo người dân “việc lấp hồ tự nhiên để bán đất phân lô xây nhà cao tầng tại khu vực này chắc chắn sẽ gây lên những tác động rất xấu đến môi trường sinh thái và làm xáo trộn, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống của không những nhiều người hiện nay mà còn để lại hậu quả lâu dài cho nhiều thế hệ mai sau.”

Chúng tôi đã liên hệ với cơ quan chức năng của quận Long Biên và sẽ tiếp tục thông tin khi có diễn biến mới.