Đào móng bờ kè để xác định khối lượng đã thi công. Ảnh: Thanh Thảo

Dự án được triển khai thi công từ năm 2013 và dự kiến đưa vào sử dụng năm 2015, nhằm tránh tình trạng sạt lở bờ sông, tạo cảnh quan cho thị xã Ayun Pa, nhưng đến nay mới thi công được hơn 1km trong tổng chiều dài hơn 8,3km chạy từ suối Ia Hiao đến chân cầu Bến Mộng.

Sáng 12/3/2015, đoàn công tác của UBND tỉnh Gia Lai do Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Thế Dũng dẫn đầu đã đến kiểm tra thực tế hiện trường thi công dự án trên. Đây là công trình do UBND thị xã Ayun Pa làm chủ đầu tư với tổng kinh phí hơn 414 tỷ đồng, là 1 trong 61 dự án ưu tiên theo Chương trình Hỗ trợ ứng phó biến đổi khí hậu trong cả nước được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 19/9/2012.

Đơn vị thi công đã nghiệm thu thanh toán 60 tỷ đồng, trong đó đã đội vốn công trình hơn 10,5 tỷ đồng.

Thấy có nhiều nghi vấn, Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo lấy chính máy xúc của đơn vị thi công đào hố móng dưới chân kè tại 2 địa điểm ngẫu nhiên do ông chỉ định. Mặc dù máy xúc móc cát thật sâu dưới chân kè, nhưng ông Dũng cũng như các thành viên trong đoàn đều không nhìn thấy hình dáng của cọc cừ dài 6m, ống buy bảo vệ chân kè; cũng như các rọ đá đặt dưới chân ống phi… theo như hồ sơ thiết kế đã phê duyệt.

Cũng tại buổi kiểm tra đột xuất này, Chủ tịch UBND tỉnh truy thêm nhiều sai phạm của nhà thầu thi công và kết luận việc thi công không đúng thiết kế tại nhiều hạng mục, nhất là đỉnh kè, chân kè, móng kè…; đơn vị tư vấn giám sát và địa phương cũng thiếu trách nhiệm.

Ngoài ra, theo quan sát các ống nhựa dẫn nước D20 và D25 theo thiết kế có độ dày 7mm, nhưng trên thực tế độ dày của ống chỉ hơn 3mm. Bên cạnh đó, đường bê tông dọc theo tuyến đê có độ dày 25cm, nhưng tại nhiều điểm chất lượng không đảm bảo…

Nếu không có cuộc kiểm tra của Chủ tịch UBND tỉnh, hẳn nhiều hạng mục đã thi công ẩu hoặc chưa thi công sẽ bị chôn vùi dưới lòng đất và trôi theo năm tháng.

Ngày 24/3, Văn phòng UBND tỉnh Gia Lai có Thông báo số 19/TB-UBND truyền đạt kết luận của Chủ tịch UBND tỉnh tại buổi kiểm tra thực tế trên, khẳng định: Qua kiểm tra thực tế hai điểm đoạn kè đã thi công cho thấy, đơn vị thi công triển khai một số hạng mục không đúng hồ sơ thiết kế. Cụ thể: Cao độ hạng mục ống buy chân khay kè thi công thấp hơn so với thiết kế, đuôi tấm vữa xi măng túi khôn không tiếp giá với ống buy, chưa thấy hạng mục rọ đá bảo vệ ông buy; phần mái kè đã thi công hoàn chỉnh chưa đạt mỹ quan; các thanh giằng bê tông gia cố kết hợp trồng cỏ thiếu thẩm mỹ…

Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai yêu cầu chủ đầu tư, ban quản lý dự án kiểm điểm rút kinh nghiệm trong việc buông lỏng và thiếu kiểm tra, giám sát công trình để xảy ra các sai sót nêu trên. UBND thị xã Ayun Pa khẩn trương chỉ đạo đơn vị thi công tiến hành khắc phục các hạng mục thi công chưa đúng thiết kế… Chấm dứt, thanh lý hợp đồng đối với đơn vị tư vấn giám sát thi công công trình.

Công trinh kè chống sạt lỡ bờ Tây sông Ayun. Ảnh: Thanh Thảo

Như vậy, nhà thầu đã thi công nhiều hạng mục công trình sai so với hồ sơ thiết kế và chưa thi công đầy đủ, nhưng vẫn được nghiệm thu, thanh toán khối lượng. Vậy, trách nhiệm của chủ đầu tư mà trực tiếp là Chủ tịch UBND thị xã Ayun Pa ở đâu? Trong khi đó, trước lúc mở thầu đã quy định và xét chọn nhà thầu có kinh nghiệm thi công công trình dạng này ít nhất từ 3 - 5 năm, cùng các điều kiện ràng buộc khắt khe khác.

Vào ngày 2/4, đại diện các Sở: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Xây dựng, Kế hoạch và Đầu tư, Khoa học và Công nghệ cùng UBND thị xã Ayun Pa tiếp tục kiểm tra về cao độ hạng mục ống buy chân khay bờ kè thi công không đúng thiết kế, chưa thấy hạng mục rọ đá bảo vệ ống buy; đuôi tấm vữa xi măng túi khuôn không tiếp giáp với ống buy…

Trước đó, Thanh tra Sở Xây dựng cũng đã kiểm tra hồ sơ và phát hiện việc phát hành hồ sơ thiết kế không phù hợp với kết quả khảo sát công trình.

Mới đây, đại diện các cán bộ hưu trí và nhiều hộ dân sống ven sông Ayun thuộc địa bàn thị xã Ayun Pa đã gửi đơn đến nhiều cấp, ngành, tố cáo hành vi sai phạm của UBND thị xã, ban quản lý các dự án đầu tư và xây dựng cơ bản thị xã Ayun Pa, đơn vị tư vấn giám sát và nhà thầu trong quá trình thi công công trình kè bờ Tây sông Ayun sai thiết kế, không đảm bảo chất lượng; dẫn đến tiềm ẩn nhiều rủi ro đe dọa đến tính mạng, tài sản của hàng chục hộ dân sống ven sông Ayun. 

Để đảm bảo độ an toàn, bền vững của công trình này trong tương lai, đề nghị UBND tỉnh Gia Lai cần tổ chức kiểm tra toàn bộ khối lượng đã thi công, nhất là các hạng mục chân khay, hộp đá để bảo vệ chân kè; cùng kết cấu, độ dày của các ông buy đã lắp đặt… Đồng thời, quy rõ trách nhiệm của từng đơn vị, cá nhân mắc sai phạm và xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật, dù bất cứ ở cương vị nào.

 Thanh Thảo