Bà Hà Thị Bay đang ở trên mảnh đất do cha mẹ để lại, nhưng ông Mười làm thủ tục độc chiếm mảnh đất trên. Ảnh: N.P

Theo hồ sơ vụ kiện, thửa đất trên là đất thổ cư có nguồn gốc của cụ Hà Đức Trung và cụ Nguyễn Thị Tễ (cha mẹ bà Bay và ông Mười) sử dụng từ trước năm 1975; khi chết không để lại di chúc cho bất cứ ai.

Ngày 30/8/1995, UBND huyện Điện Bàn (nay là thị xã Điện Bàn) cấp sổ đỏ cho hộ ông Mười gồm 1 thửa đất ở diện tích 1.455m² và 6 thửa đất nông nghiệp.

Năm 1998, bà Bay xây nhà trên phần thửa đất ở đã cấp sổ cho ông Mười, sau đó giữa bà Bay và ông Mười xảy ra tranh chấp. Ông Mười lập thủ tục tách riêng phần đất mà bà Bay đã xây nhà và được UBND huyện Điện Bàn cấp sổ đỏ thửa đất 735/1, diện tích 194,4m² cho ông Mười. Do giữa ông Mười và bà Bay không thống nhất nên việc sang tên thửa đất này cho bà Bay chưa được thực hiện.

Bà Bay KN yêu cầu hủy sổ đỏ ngày 30/8/1995 cấp cho ông Mười toàn bộ diện tích 1.455m² đất thổ cư và yêu cầu được cấp sổ đỏ cho bà phần diện tích 600m² nằm trong thửa đất đã cấp cho hộ ông Mười mà bà đang sử dụng.

Ngày 28/6/2017, Chủ tịch UBND thị xã Điện Bàn ban hành Quyết định số 12865/QĐ-UBND giải quyết KN, không chấp nhận nội dung đơn của bà Bay.

Bà Bay tiếp khiếu, ngày 6/3/2018, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam ban hành Quyết định số 819/QĐ-UBND không công nhận đơn KN của bà Bay. Đồng thời, giao UBND thị xã Điện Bàn điều chỉnh sổ đỏ thửa đất số 735/1, diện tích 194,4m² cấp cho hộ ông Mười không đúng quy định pháp luật và chỉ đạo các cơ quan có liên quan lập hồ sơ cấp sổ đỏ thửa số 735/1 cho bà Bay theo hiện trạng đất bà đang sử dụng.

Không đồng ý, bà Bay có đơn khởi kiện quyết định hành chính ra tòa án.

Tại Bản án hành chính sơ thẩm số 11/2019/HC-ST ngày 13/6/2019, TAND tỉnh Quảng Nam quyết định không chấp nhận yêu cầu của bà Bay về yêu cầu hủy các quyết định giải quyết KN của UBND thị xã Điện Bàn, UBND tỉnh Quảng Nam và không chấp nhận yêu cầu hủy sổ đỏ đã cấp cho hộ ông Hà Mười. Bà Bay có đơn kháng cáo.

Tại Bản án hành chính phúc thẩm (HCPT) số 202/2019 ngày 1/11/2019, TAND Cấp cao tại Đà Nẵng quyết định không chấp nhận kháng cáo của bà Bay. Giữ nguyên Bản án hành chính sơ thẩm số 11/2019 của TAND tỉnh Quảng Nam.

Sau khi bà Bay có đơn đề nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm đối với Bản án HCPT, Chánh án TAND Tối cao có Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 01/2022/KN-HC kháng nghị đối với Bản án HCPT số 202/2019 theo thủ tục giám đốc thẩm; đề nghị Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao xét xử giám đốc thẩm, hủy Bản án HCPT nêu trên.

Theo nhận định của TAND Tối cao, quá trình sử dụng đất, cụ Trung và cụ Tễ không đăng ký kê khai, không ủy quyền cho ông Hà Mười quản lý đất. Khi mất, 2 người đều không để lại di chúc nên việc ông Hà Mười đăng ký, kê khai sử dụng đất một mình là không đúng.

Thời điểm ông Mười lập hồ sơ xét cấp sổ đỏ, bà Bay chưa tách sổ hộ khẩu và đang sinh sống trên thửa đất này; nên trong thửa đất diện tích 1.455m² mà UBND huyện Điện Bàn cấp sổ đỏ cho hộ ông Mười có một phần thuộc quyền sử dụng của bà Bay.

Ngoài ra, thửa đất là di sản thừa kế của cụ Trung, cụ Tễ; còn có những người con khác nên khi cấp sổ đỏ cho ông Mười phải có ý kiến của những người này, nhưng thực tế không có. Như vậy, việc bà Bay KN yêu cầu hủy sổ đỏ đã cấp cho hộ ông Mười là có cơ sở.

Mới đây, Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao mở phiên tòa và ra Quyết định giám đốc thẩm số 17/2022 về khiếu kiện quyết định hành chính về đất đai.

Theo đó, chấp nhận Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 01/2022 ngày 6/1/2022 của Chánh án TAND Tối cao; hủy Bản án HCPT số 202/2019 ngày 1/11/2019 của TAND Cấp cao tại Đà Nẵng; giao hồ sơ vụ án cho TAND Cấp cao tại Đà Nẵng xét xử phúc thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.

Như vậy, nội dung Báo Thanh tra phản ánh việc cấp sổ đỏ cho hộ ông Hà Mười là trái quy định của pháp luật, cần phải thu hồi là đúng.

Dư luận đang mong chờ bản án HCPT hợp tình, hợp lý; nhất là bảo vệ quyền lợi cho bà Bay cùng các người con của cụ Trung, cụ Tễ.