Hàng chục chiếc tàu thi nhau hút cát trên sông Hồng ngay gần khu vực cầu Hưng Hà đang thi công tại xã Tân Hưng, TP Hưng Yên vào sáng sớm ngày 11/10. Ảnh: ND

Công văn số 10527, ngày 4/10/2017 do Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng ký truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng khẩn trương điều tra xác minh làm rõ những nội dung như báo chí phản ánh. Nếu đúng phải kiên quyết ngăn chặn, xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm theo quy định của pháp luật và báo cáo kết quả lên Thủ tướng Chính phủ trước ngày 15/10/2017.

Khu vực ngã ba sông thuộc địa bàn xã Tân Hưng (TP Hưng Yên) từ lâu đã là “điểm nóng” về hoạt động khai thác cát.

Theo phản ánh của người dân, tại đây thường xuyên có 10 - 20 tàu hút cát các loại hoạt động. Lợi dụng khu vực ngã ba sông giáp 3 tỉnh Hưng Yên, Thái Bình và Hà Nam nên các tàu hút cát trái phép vẫn thường xuyên ra, vào khai thác cát, đất canh tác của người dân mỗi ngày một lở thêm.

Chỉ trong vòng 2 năm trở lại đây, những vườn nhãn ven sông của người dân ở thôn Quyết Thắng, xã Tân Hưng bị lở sâu hàng chục mét.

Để giữ đất, người dân trong xã đã cắt cử người canh chừng để xua đuổi “cát tặc”. Thế nhưng ngày 13/3/2017, một người dân bị một nhóm người trên tàu khai thác cát tại khu vực này bắn vào bụng phải đi cấp cứu, đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự liều lĩnh của “cát tặc”.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Oanh, Trưởng phòng Khoáng sản - Sở Tài nguyên và Môi trường (TM&MT) Hưng Yên cho biết, thực hiện Chỉ thị số 09 ngày 2/8/2016 về tăng cường công tác quản lý Nhà nước về tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh và Công văn số 1168 ngày 19/5/2017 về tăng cường quản lý Nhà nước phòng chống vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác cát lòng sông của Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên, ngày 31/8/2017, Giám đốc Sở TN&MT Hưng Yên đã có Quyết định số 322 về việc thành lập Tổ Xung kích phòng chống hoạt động khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn tỉnh Hưng Yên do ông Oanh làm Tổ trưởng, có nhiệm vụ thường xuyên kiểm tra độc lập, phối hợp cùng Công an tỉnh tuần tra, kiểm soát, phát hiện, ngăn chặn, bắt giữ và xử lý các hoạt động khai thác khoáng sản trái phép. Kiểm tra các hoạt động khai thác khoáng sản không đúng quy định, lập biên bản theo nội dung kiểm tra, lập biên bản vi phạm hành chính và chuyển đến người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính theo quy định (nếu có).

Cũng theo Sở TN&MT Hưng Yên, trên địa bàn tỉnh hiện có 11 doanh nghiệp được UBND tỉnh Hưng Yên cấp phép khai thác, nạo vét và thu hồi cát trên sông Hồng, sông Luộc. Tuy nhiên, tất cả các doanh nghiệp này chỉ được phép hoạt động vào ban ngày.

Trước đó, vào đêm ngày 24/9, trên tuyến sông Hồng, đoạn qua địa bàn xã Hoàng Hanh, TP Hưng Yên, Phòng Cảnh sát giao thông đường thủy, Công an tỉnh Hưng Yên đã phát hiện, bắt giữ 4 tàu khai thác cát trái phép tại Km104. Đây là khu vực thường xuyên diễn ra nạn khai thác cát trái phép mà người dân cũng như chính quyền địa phương đã nhiều lần phản ánh.

Vào sáng sớm ngày 11/10, ghi nhận tại hiện trường trên sông Hồng thuộc xã Tân Hưng, TP Hưng Yên, phóng viên đếm được có khoảng 13 con tàu đang tiến hành hút cát từ dưới sông gần khu vực cầu Hưng Hà đang xây dựng.

Một cán bộ Sở TN&MT cho biết thêm, vào trưa ngày 11/10, các đơn vị đã kiểm tra và phát hiện được 9 chiếc tàu hút cát trái phép tại địa phận xã Tân Hưng.

Trao đổi với phóng viên, bà Nguyễn Thị Kim Phượng, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Việt Linh Hà Nội là đơn vị được cấp phép khai thác mỏ cát theo Quyết định của UBND tỉnh Hưng Yên cho biết, công ty đã được cấp phép khai thác mỏ cát khoảng 9ha trên sông Hồng đoạn từ Km101 + 300 đến Km103 + 950 thuộc địa bàn xã Tân Hưng, TP Hưng Yên vào năm 2013 với thời hạn là 5 năm.

"Công ty chúng tôi được phép khai thác để phục vụ thi công dự án đầu tư xây dựng cầu Hưng Hà và đường dẫn hai đầu cầu. Chúng tôi đã đăng ký phương tiện cũng như nhân lực và các điều kiện cần thiết với các cơ quan chức năng theo đúng quy định. Thời gian thi công hàng ngày là từ 6 giờ sáng đến 6 giờ tối. Có hôm do máy hỏng phải sửa chữa nên kéo dài đến 7 giờ tối", bà Phượng cho hay.

Khi được hỏi có phải 4 chiếc tàu cát bị bắt vào đêm ngày 24/9 là của công ty không thì bà Phượng thừa nhận là tàu của công ty và lý do được đưa ra là hôm đó các tàu hút đã đăng ký của đơn vị bị hỏng nên phải thuê tàu bên ngoài vào để sử dụng nên bị lực lượng chức năng bắt giữ và xử phạt.

Văn bản của UBND phường Hồng Châu ghi nhận về hoạt động của "cát tặc". Ảnh: ND

Trong cuộc trả lời báo chí trước đó, ông Nguyễn Tất Thường, Phó Chủ tịch UBND phường Hồng Châu cho biết, khu vực này UBND tỉnh Hưng Yên vừa cấp phép cho Công ty TNHH Minh Phương nạo vét cát với số lượng 2 tàu hút, và chỉ được phép hoạt động vào ban ngày. Vậy nhưng, có những hôm ở đây xuất hiện tới 3 - 4 tàu khai thác sát bờ. Thậm chí có lúc lên đến 7 chiếc. Hoạt động khai thác cát tại đây diễn ra rầm rộ cả ngày lẫn đêm, khiến người dân rất bức xúc. Hiện tại, việc khai thác cát này đã làm sạt lở hơn 10ha đất ven bờ của bà con.

Qua tìm hiểu được biết, để phối hợp quản lý tốt tài nguyên khoáng sản, xử lý nghiêm các đối tượng khai thác tài nguyên trái phép, tháng 3/2017, UBND tỉnh Hưng Yên đã chủ động cùng UBND các tỉnh Hà Nam, Thái Bình ban hành và ký Quy chế phối hợp quản lý hành chính và hoạt động khai thác khoáng sản trên các tuyến sông giáp ranh 3 tỉnh. Theo đó, các địa phương có thể phối hợp hoặc chủ động độc lập trong việc bắt giữ, truy đuổi phương tiện khai thác khoáng sản trái phép khu vực giáp ranh 3 tỉnh, không bị cản trở bởi địa bàn, ranh giới.

Theo phản ánh của người dân và chính quyền địa phương, tình trạng khai thác cát trái phép diễn ra từ nhiều năm nay, các trường hợp khai thác cát trái phép đều lợi dụng đêm tối và thời tiết mưa gió để hoạt động nhằm tránh sự kiểm soát của lực lượng tuần tra.

Tại các xã Tân Hưng, Hoàng Hanh, Hồng Châu, TP Hưng Yên, nhiều tàu hút cát trái phép trên sông Hồng. Ban ngày hút khu vực giữa sông, ban đêm lại vào gần bờ, làm lở hàng chục mẫu đất của người dân đang canh tác. “Cát tặc” đã lợi dụng các vùng giáp ranh, đêm tối sục vào bờ bãi hút cát. Khi phát hiện chúng dạt sang các địa bàn tỉnh khác để lẩn tránh lực lượng chức năng.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc.

Nam Dũng