Khu đất đang xây dựng ở bản Mường Lống 1 được quy hoạch là đất ở nông thôn; công trình không có giấy phép xây dựng. Ảnh: Xuân Thống

“Không có giấy phép xây dựng, vi phạm quy hoạch, chưa lập phương án bảo vệ môi trường”

Báo Thanh tra điện tử ngày 8/2 có bài viết “Lạ kỳ công trình kinh doanh du lịch không phép "trơ gan" giữa bản làng”, đề cập nội dung về việc tại xã Mường Lống, huyện Kỳ Sơn để xảy ra công trình đầu tư xây dựng về kinh doanh du lịch nghỉ dưỡng từ nhiều tháng nay nhưng “huyện không nắm rõ”.

Thông tin chúng tôi có được, ngay khi nhận được phản ánh của báo chí và dư luận, UBND huyện yêu cầu UBND xã Mường Lống khẩn trương báo cáo làm rõ mục đích đầu tư, xây dựng đối với các hạng mục của dự án này.

“Hiện nay trên địa bàn xã Mường Lống có đơn vị đang đầu tư thi công xây dựng các hạng mục (nhà sàn, nhà lắp ghép, hệ thống bể nước...) chưa rõ mục đích xây dựng, mục đích sử dụng nhưng UBND xã Mường Lống cũng như chủ đầu tư không có bất kỳ báo cáo nào xin ý kiến thẩm định các thủ tục, nội dung liên quan trước khi triển khai thực hiện như: Hồ sơ thiết kế bản vẽ, chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang mục đích khác, việc tác động đến rừng phòng hộ, tác động đến môi trường, an ninh trật tự và các thủ tục khác có liên quan khác… để quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn đúng quy định”, văn bản UBND huyện chỉ đạo xã Mường Lống, đồng thời yêu cầu UBND xã tạm đình chỉ thi công đối với các hạng mục xây dựng.

Quá trình tiếp nhận phản ánh, xác minh, chúng tôi đã cuộc trao đổi với ông Nguyễn Hữu Minh, Chủ tịch UBND huyện Kỳ Sơn để làm rõ hơn trách nhiệm của huyện trước việc có nhà đầu tư vào thực hiện công trình phục vụ du lịch nhưng chưa đảm bảo các quy trình, thủ tục.

Theo ông Minh, huyện vừa nắm được thông tin này qua mạng xã hội và cán bộ địa phương. Ngay khi nắm bắt, ông đã trực tiếp vào hiện trường để xem có đúng như thông tin dư luận không, sau đó đã giao cho một Phó Chủ tịch UBND huyện thực tế kiểm tra cơ sở để xác minh, có báo cáo.

Chủ tịch UBND huyện Kỳ Sơn Nguyễn Hữu Minh nêu quan điểm về giải quyết, xử lý vụ việc. Ảnh: Xuân Thống

“Huyện đã giao Phòng Kinh tế - Hạ tầng phối hợp Phòng Tài nguyên và Môi trường kiểm tra, báo cáo lãnh đạo UBND huyện và ban hành công văn chỉ đạo, đồng thời thành lập đoàn kiểm tra. Phải kiểm tra đã có quy hoạch du lịch chưa, và quy hoạch đó có chồng chéo quy hoạch khác hay không (trên địa bàn có quy hoạch tổng thể và kêu gọi đầu tư của các lĩnh vực - PV).

“Bất cứ doanh nghiệp, cá nhân hoặc tổ chức nào xây dựng trên địa bàn phải tiến hành nghiêm túc, nếu chưa đủ thủ tục thì mình (phòng chuyên môn - PV) hướng dẫn cho họ. Mặc dù huyện rất cần, xã rất cần, nhân dân cần nhưng mình phải kiểm tra, xác minh để tạm đình chỉ thi công đến khi nào cá nhân hay doanh nghiệp thực hiện đầy đủ các thủ tục đầu tư xây dựng theo đúng quy định, không thể để ảnh hưởng đến kêu gọi, thu hút đầu tư. Rõ ràng đây là vi phạm rồi, phải lập biên bản để xử phạt vi phạm hành chính”, ông Minh cho biết quan điểm.

Ngay trong tối 8/2, qua trao đổi với Chủ tịch UBND xã Mường Lống Và Chá Xà, chúng tôi đã nắm được báo cáo từ chính quyền xã về vụ việc phản ánh được UBND huyện chỉ đạo, xử lý.

Theo báo cáo UBND xã Mường Lống, chủ đầu tư của công trình là ông Nguyễn Duy Linh (SN 1991), trú xóm 8, xã Nghĩa Thuận, thị xã Thái Hòa, tỉnh Nghệ An.

Theo UBND xã Mường Lống, hiện có 17 căn nhà lắp ghép bằng sắt đã được dựng lên. Ảnh: Xuân Thống

Mục đích xây dựng là nhà ở kết hợp homestay (phục vụ lưu trú nhà nghỉ, dịch vụ ăn uống, cơm, cháo, bún, phở, nước ngọt, nước giải khát và bia các loại). Công trình được xây dựng với các hạng mục có tổng diện tích xây dựng 817m2, mục đích sử dụng đất có tổng diện tích 7.778,1m2, trong đó có 200m2 đất ở nông thôn, 7.578,1m2 đất trồng cây lâu năm.

Hiện trạng, quy mô xây dựng của công trình cũng được chỉ ra, gồm: 3 nhà sàn với tổng diện tích 338m2 (lần lượt là 88m2, 100m2 và 150m2); 17 căn nhà lắp ghép bằng sắt (mỗi nhà 17m2), 1 nhà giặt (40m2); 1 bể nước (150m2).

Qua kiểm tra của UBND xã tại khu vực xây dựng đã kết luận đây là đất nhân dân bản Mường Lống 1 đã khai hoang từ lâu và không thuộc vào đất rừng phòng hộ.

Đối với các thủ tục theo quy định, công trình không có giấy phép xây dựng; tại vị trí xây dựng chưa lập phương án bảo vệ môi trường và đăng ký môi trường. Theo quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 của huyện Kỳ Sơn, quy hoạch sử dụng đất của xã Mường Lống thì vị trí xây dựng đã được quy hoạch là đất ở nông thôn.

Một số hạng mục sai phạm đang xây dựng. Ảnh: Xuân Thống

Trách nhiệm và thẩm quyền thuộc UBND huyện

Trước thông tin phản ánh của phóng viên, trao đổi với cơ quan quản lý Nhà nước trong hoạt động du lịch, ông Nguyễn Mạnh Cường, Giám đốc Sở Du lịch Nghệ An bày tỏ: Hiện tỉnh đang thực hiện theo quyết định về việc phê duyệt nhiệm vụ Chiến lược Phát triển du lịch Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến 2035 với nhiều tầm nhìn và mục tiêu phát triển, trong đó du lịch có trách nhiệm, gắn với phát triển bền vững, hạn chế tối đa các tác động tiêu cực về kinh tế, môi trường, nâng cao mức sống người dân, đảm bảo an ninh xã hội, gắn trách nhiệm với quyền lợi của đồng chủ nhân và du khách; du lịch cùng tham gia, lấy con người làm nguồn lực chủ đạo…

Ngay sau khi có phản ánh, UBND huyện đã chỉ đạo xã Mường Lống báo cáo nhanh, đồng thời tạm đình chỉ thi công công trình. Ảnh: XT

Theo chiến lược phát triển này, huyện Kỳ Sơn là khu vực phát triển du lịch văn hóa bản địa Tây Nghệ An và sinh thái nghỉ dưỡng núi cao, trong đó có điểm đến Mường Lống là trung tâm thông tin và du lịch dịch vụ (du lịch cộng đồng, điểm dừng chân, ngắm cảnh…).

Theo phân cấp thì khi nhà đầu tư muốn đầu tư, kinh doanh du lịch vào địa phương phải được thẩm định, phải làm hồ sơ được Sở Kế hoạch và Đầu tư, nếu quy mô nhỏ thì được UBND huyện chấp thuận phê duyệt, lựa chọn nhà đầu tư đó đủ các điều kiện để vào đầu tư. Bởi thực tế với điều kiện như huyện Kỳ Sơn chủ yếu đầu tư du lịch cộng đồng là chính, chưa tính đến nhà đầu tư lớn, tầm cỡ.

Giám đốc Sở Du lịch Nghệ An cho biết, công tác quy hoạch đã rõ, vấn đề đặt ra là quản lý quy hoạch và thực hiện quy hoạch. Đến nay, chưa có nhà đầu tư nào lớn xin tỉnh để đầu tư du lịch ở 3 điểm theo quy hoạch ở huyện Kỳ Sơn (Mường Lống, Na Ngoi, Mỹ Lý), mặc dù đã có nhiều đơn vị đề xuất.

“Thời điểm hiện tại, ngành Du lịch chưa nhận được báo cáo nào của huyện về nhà đầu tư lớn trong du lịch ở địa bàn. Cốt lõi là yêu cầu nhà đầu tư và huyện phải đảm bảo các quy trình, thủ tục đầu tư. Quản lý Nhà nước về du lịch theo phân cấp nên cần phải kiểm tra. Bình thường không sao, nhưng khi có vấn đề xảy ra là trách nhiệm quản lý. Huyện cần khuyến khích nhưng phải chấn chỉnh những cái thuộc về quy trình, thủ tục. Việc xảy ra tình trạng cơ sở đầu tư du lịch như phản ánh, trách nhiệm thuộc về Chủ tịch UBND huyện và thẩm quyền xử lý cũng là UBND cấp huyện”, ông Cường nói.

Theo quy hoạch phát triển du lịch của tỉnh, tại xã Mường Lống, huyện Kỳ Sơn có nhiều điểm đến du lịch, nhất là du lịch dịch vụ, du lịch cộng đồng. Ảnh: Xuân Thống

Rõ ràng, ngay khi mới chỉ có giấy chứng nhận hộ đăng ký kinh doanh, chủ cơ sở đã thiếu hiểu biết hay vì một lý do nào khác xem thường các thủ tục đầu tư, xây dựng và các quy định của pháp luật để thực hiện việc thỏa thuận chuyển nhượng đất từ các hộ gia đình trong bản, cầm "giấy thông hành" này để  tổ chức thi công nhiều hạng mục xây dựng khi chưa đầy đủ thủ tục pháp lý, khiến công tác quản lý hành chính, quản lý trật tự xây dựng của địa phương xã, huyện gặp khó khăn, ảnh hưởng đến an ninh trật tự, ổn định tình hình chính trị tại địa bàn xã vùng cao của huyện biên giới.

Việc để xảy ra tình trạng chủ cơ sở homestay (nhà nghỉ theo mùa) đầu tư với quy mô lớn nhưng chưa chấp hành đảm bảo quy định thủ tục về đầu tư, xây dựng ở xã Mường Lống, huyện Kỳ Sơn cần được sở chuyên ngành (Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư) tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan và UBND huyện Kỳ Sơn tiến hành kiểm tra, xác minh. Đồng thời, xác định rõ trách nhiệm của các cấp, chính quyền địa phương khi để xảy ra tình trạng cơ sở du lịch, homestay vi phạm trật tự xây dựng trên địa bàn huyện, cũng như chỉ đạo, xử lý các công trình vi phạm theo đúng quy định của pháp luật.