Cơ quan tố tụng đọc lệnh bắt ông Trương Văn Tư - Ảnh: Công an tỉnh Bắc Giang.

Trong 03 ngày 28/7, 31/7 và 01/8/2023, Tòa án nhân dân tỉnh Bắc Giang mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án:  “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, Làm giả, sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức, Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” đối với các bị cáo Giang Văn Việt, Nguyễn Mạnh Hùng và Trương Văn Tư. Tại phiên tòa, bị cáo Trương Văn Tư nguyên Giám đốc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang trình bày việc bị khởi tố, truy tố sai vì bản thân không có hành vi phạm tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng như cáo buộc của Viện kiểm sát. Sau khi hoàn thành việc xét hỏi tại phiên tòa, Hội đồng xét xử sơ thẩm vụ án đã quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung. Theo đó, cần điều tra, cá thể hóa trách nhiệm của những người có nghĩa vụ, trách nhiệm liên quan đến vụ án; làm rõ hậu quả của hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng; kiểm tra, kết luận dấu hiệu tội phạm đưa và nhận hối lộ, tham nhũng, tiêu cực, vi phạm quy định của pháp luật trong hoạt động tư pháp …

Tóm tắt vụ án: Do cần tiền chi dùng cá nhân và trả nợ, trong các năm 2020, 2021, các ông Giang Văn Việt - nguyên Giám đốc công ty đo đạc Giang Gia và Nguyễn Mạnh Hùng, công chức Địa chính - Xây dựng xã Quý Sơn, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang, tuy không có chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền chuyển đổi mục đích sử dụng đất, tách thửa đất nhưng đã tự nhận sẽ làm được công việc trên và tự đặt ra giá cả để nhận tiền của 11 người dân đang có nhu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng đất…cách thức của Việt và Hùng là sau khi nhận bản gốc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (gọi tắt là sổ đỏ) của từng người có nhu cầu, Việt sử dụng máy vi tính, máy in tự soạn thảo và in thông tin sai lệch lên phần chỉnh lý của sổ đỏ theo yêu cầu của người có nhu cầu muốn chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở, diện tích bao nhiêu m2 . Sau đó, Việt bắt chước chữ ký của ông Trương Văn Tư là Giám đốc Chi nhánh VPĐKĐĐ huyện Lục Ngạn (gọi tắt là Chi nhánh) để ký giả chữ ký của ông này vào phần xác nhận của cán bộ cơ quan có thẩm quyền…

Tiếp đến Việt, Hùng đã sử dụng con dấu của Chi nhánh VPĐKĐĐ để đóng lên trên các chữ ký của ông Trương Văn Tư do Việt làm giả. Theo lời khai của bị cáo Việt, bị cáo Hùng tại phiên tòa, thì Việt và Hùng sẵn có mối quan hệ quen biết với bà Ch. là người được Giám đốc Trương Văn Tư giao nhiệm vụ quản lý con dấu của Chi nhánh VPĐKĐĐ, Việt và Hùng đã vào phòng làm việc của bà Ch. là nơi để con dấu, sau khi hỏi bà Ch. “Cho em đóng nhờ con dấu” bà Ch. kêu đang bận và nói Việt tự đóng lấy và Việt, Hùng đã tự đóng dấu của Chi nhánh VPĐKĐĐ lên trên chữ ký của lãnh đạo chi nhánh do chính Việt làm giả trên sổ đỏ. Tiếp sau đó, Việt vào phòng để Sổ địa chính lấy Sổ địa chính trên giá sách, trực tiếp ghi những nội dung phù hợp với nội dung giả mạo mà Việt đã làm giả trong sổ đỏ, rồi đem trả cho người đã nhờ.

Trong năm 2020 và 2021 Việt làm giả 12 bộ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 11 người, tự đóng dấu lên 11 sổ đỏ. Trong đó có 06 bộ do Nguyễn Mạnh Hùng nhờ. Riêng Hùng trực tiếp đóng con dấu lên 02 sổ đỏ do Việt làm giả nội dung chỉnh lý. Giang Văn Việt bị khởi tố, truy tố về các tội “Làm giả, sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức”, “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”; Nguyễn Mạnh Hùng bị khởi tố, truy tố về các tội “Làm giả, sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức, “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản”. Tổng số tiền mà Việt, Hùng thu được do hành vi lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản là trên 1.8 tỷ đồng.

Ông Trương Văn Tư -  Giám đốc Chi nhánh bị khởi tố, bắt tạm giam từ ngày 02/12/2022 và bị Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bắc Giang truy tố theo Điểm c, khoản 3Điều 360. Tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng do ông Trương Văn Tư có hành vi thiếu trách nhiệm trong quản lý, sử dụng con dấu và quản lý, sử dụng Sổ địa chính của Chi nhánh để các bị cáo Giang Văn Việt, Nguyễn Mạnh Hùng lợi dụng sơ hở tự ý đóng dấu của Chi nhánh lên các giấy tờ Chứng nhận quyền sử dụng đất do Việt, Hùng làm giả và tự ý ghi các nội dung giả mạo vào sổ địa chính để che dấu hành vi làm giả của mình, chiếm đoạt số tiền trên 1.8 tỷ đồng.

Trong suốt quá trình điều tra, truy tố, xét xử sơ thẩm vụ án, ông Trương Văn Tư liên tục kêu oan vì không có các hành vi như cáo buộc của Viện kiểm sát. Tại phiên tòa sơ thẩm, ông Trương Văn Tư đã trình bày: Do Chi nhánh chỉ là tổ chức trực thuộc Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Bắc Giang đặt tại huyện Lục Ngạn và không được biên chế Văn thư nên đã phân công kiêm nhiệm nhiệm vụ quản lý, sử dụng con dấu và giao con dấu, Giấy đăng ký mẫu con dấu của Chi nhánh do Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Giang cấp phát cho bà Ch. là nhân viên Kế toán của Chi nhánh. Đồng thời trong các cuộc họp cơ quan Chi nhánh và khi gặp trực tiếp tại phòng làm việc của bà Ch. Ông Tư đã nhắc nhở phải thực hiện đúng quy định của pháp luật về quản lý sử dụng con dấu và nghiêm cấm đem con dấu ra khỏi cơ quan, nghiêm cấm cho người ngoài cơ quan sử dụng con dấu… Đối với Sổ địa chính do là sổ sách dùng chung và không phải là tài liệu mật nên ông Tư yêu cầu nhân viên của mình để Sổ địa chính tại phòng làm việc chung và yêu cầu các cán bộ, nhân viên thụ lý hồ sơ, phụ trách địa bàn thực hiện chức trách theo văn bản phân công nhiệm vụ cho viên chức của Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai huyện Lục Ngạn, phải trực tiếp cập nhật ngay các biến động của thửa đất. Tuyệt đối không cho phép người ngoài cơ quan Chi nhánh sử dụng Sổ địa chính…

Sau khi hoàn thành việc xét hỏi tại phiên tòa, Hội đồng xét xử sơ thẩm vụ án đã quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung với yêu cầu thực hiện đầy đủ các biện pháp điều tra; làm rõ  hành vi, trách nhiệm của những người có nghĩa vụ, trách nhiệm liên quan đến vụ án; làm rõ căn cứ xác định hậu quả của hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng; kiểm tra, xác minh, giải quyết theo quy định của pháp luật khiếu nại, tố cáo, tố giác có liên quan…

Để làm rõ nội dung vụ việc nêu trên, phóng viên đã trao đổi với Luật sư Đoàn Viết Ngọc(Trưởng văn phòng luật sư Ngọc Đoàn thuộc Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội). Luật sư Đoàn Viết Ngọc bày tỏ quan điểm như sau:

Thứ nhất, Kết quả điều tra vụ án đã xác định việc làm giả chữ ký của ông Trương Văn Tư và làm giả tài liệu, giấy tờ (cụ thể là làm giả nội dung biến động trong sổ đỏ), làm sai lệch hồ sơ (hồ sơ địa chính, sổ địa chính theo dõi biến động đất đai trên địa bàn huyện) hoàn toàn do các đối tượng Giang Văn Việt, Nguyễn Mạnh Hùng thực hiện. Ông Trương Văn Tư không biết những việc mà hai đối tượng trên làm, cũng như không ký bất kỳ các tài liệu, giấy tờ nào có liên quan trong vụ án này. Ông Trương Văn Tư không nhận được bất kỳ khoản tiền, lợi ích vật chất, phi vật chất nào từ các đối tượng Giang Văn Việt, Nguyễn Mạnh Hùng và số tiền chiếm đoạt được từ hành vi lừa đảo đã được Việt và Hùng sử dụng vào mục đích cá nhân. Hơn nữa, cuối năm 2015, khi nhận con dấu từ Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Giang về đến cơ quan Chi nhánh, do không có biên chế văn thư nên việc ông Tư đã trực tiếp giao nhiệm vụ kiêm nhiệm quản lý, sử dụng con dấu cho bà Ch. và sau này do công việc nhiều nên ông Tư giao cho bà Th. là nhân viên hợp đồng phụ giúp bà Ch. quản lý, trông coi, cất giữ con dấu khi bà Ch. vắng mặt. Việc giao nhiệm vụ kiêm nhiệm như vậy là phù hợp với thực tiễn cơ quan. Điều này được chính bà Ch. và bà Th. xác nhận tại các bản báo cáo, tường trình gửi lãnh đạo Chi nhánh và Cơ quan chức năng...

Hành vi Việt tự chỉnh lý, sửa nội dung trong sổ địa chính để phù hợp với thông tin chỉnh lý mà Việt làm giả in trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là không thể không có ai phát hiện, nếu không có sự tiếp tay của đối tượng nào đó. Bởi lé, trên thực tế tại thời điểm đó, Sổ địa chính của Chi nhánh VPĐKĐĐ huyện Lục Ngạn được để trên giá tầng 2 phòng làm việc chung của các nhân viên.

Cụ thể trong bản phân công nhiệm vụ số 01/TB-VPĐK ngày 15/1/2020 của Chi nhánh VPĐKĐĐ huyện Lục Ngạn. Ông Trương Văn Tư đã tiến hành phân công nhiệm vụ cho viên chức của Chi nhánh VPĐKĐĐ, trong đó thể hiện nội dung chỉnh lý hồ sơ địa chính được Giám đốc chi nhánh giao cho hai Phó giám đốc là ông Trần Triệu Sơn và ông Nguyễn Đức Thắng và các bộ phận chuyên môn nghiệp vụ dựa theo địa bàn được phân công quản lý, phụ trách. Như vậy có nghĩa là cán bộ được phân công phụ trách ở địa bàn nào mới có quyền chỉnh lý hồ sơ địa chính ở địa bàn đó. Không thể có truyện ai cũng có quyền tự chỉnh lý hồ sơ địa chính.

Việt không phải là cán bộ, công chức của Chi nhánh VPĐKĐĐ huyện Lục Ngạn nên những người ngồi làm việc ở trong phòng này thừa hiểu Việt không có thẩm quyền động vào Sổ địa chính, chưa nói tới việc tự ý chỉnh sửa nội dung trong sổ địa chính. Theo sự quán triệt, phân công của Giám đốc nêu tại các cuộc họp và theo văn bản số 01/TB-VPĐK ngày 15/1/2020 thì không thể có chuyện ai cũng có quyền tự chỉnh lý hồ sơ địa chính.

Thứ hai, về hậu quả thiệt hại trên 1,8 tỷ đồng mà Viện kiểm sát cáo buộc do hành vi thiếu trách nhiệm của bị cáo Trương Văn Tư để xác định khung, khoản khi truy tố là không có căn cứ.  Bởi lẽ, số tiền trên 1,8 tỷ đồng chính là số tiền mà Viện kiểm sát đã cáo buộc, cho các bị cáo Giang Văn Việt và Nguyễn Mạnh Hùng lừa đảo chiếm đoạt của 11 người dân, và không hề có quan hệ nhân quả nào đối với hành vi “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” mà Viện kiểm sát đang cáo buộc cho bị cáo Trương Văn Tư. Hành vi làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức và hành vi sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức của bị cáo Giang Văn Việt và bị cáo Nguyễn Mạnh Hùng đã phạm các tội độc lập đó là “tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức” và tội “sử dụng con dấu, tài liệu giả của cơ quan, tổ chức” quy định tại Điều 341 Bộ luật hình sự. Do thời điểm xảy ra hành vi phạm tội có hai người là bà Ch. và bà Th. được phân công quản lý, trông coi, cất giữ con dấu nên cần thiết phải xác định cụ thể thời gian, không gian, cách thức mà Việt, Hùng đóng được dấu của Chi nhánh vào tài liệu do Việt làm giả để cá thể hóa trách nhiệm. Tuy nhiên, cho đến khi đưa vụ án ra xét xử, cơ quan điều tra chưa có căn cứ kết luận nội dung điều tra vừa nêu.

Thứ ba, trong vụ án này, các tài liệu, chứng cứ chứng minh cáo buộc của Viện kiểm sát đối với bị cáo Trương Văn Tư do không ban hành quy chế, quy định về quản lý sử dụng con dấu; quản lý sử dụng sổ địa chính để các bị cáo Việt, Hùng lợi dụng sơ hở lén lút thực hiện hành vi đóng dấu vào các văn bản, chữ ký do chính Việt làm giả, tự ý ghi chép vào sổ địa chính là chưa đầy đủ và nhất định phải áp dụng đầy đủ các biện pháp điều tra theo quy định của pháp luật Tố tụng hình sự, thu thập đầy đủ chứng cứ chứng minh có hay không có tội phạm thiếu trách nhiệm; cần đối chiếu với quy định hiện hành để xem xét các hành vi theo cáo buộc có thuộc trách nhiệm của bị cáo hay không. Việc kêu oan của bị cáo Tư cần phải được điều tra, kết luận thật khách quan, công tâm, theo đúng trình tự, thủ tục của pháp luật.

Theo luật sư Đoàn Viết Ngọc, giữa ông Trương Văn Tư và hai đối tượng Giang Văn Việt, Nguyễn Mạnh Hùng không có dấu hiệu đồng phạm. Với cương vị là Giám đốc chi nhánh, ông Trương Văn Tư không trực tiếp quản lý, sử dụng con dấu mà người được giao nhiệm vụ quản lý, sử dụng con dấu là bà Ch., bà Th., việc Giang Văn Việt và Nguyễn Mạnh Hùng lợi dụng sơ hở trong quản lý, sử dụng con dấu của Chi nhánh thì trách nhiệm phải thuộc về người được giao nhiệm vụ quản lý con dấu. Việc các Cơ quan tiến hành Tố tụng cho rằng hành vi “không thực hiện việc ban hành quy chế quản lý, trình tự sử dụng con dấu; không quán triệt, phân công trách nhiệm cụ thể trong việc quản lý, sử dụng con dấu, sổ địa chính” của ông Trương Văn Tư đã gây hậu quả người dân bị chiếm đoạt trên 1,8 tỷ đồng là chưa phù hợp. Đồng thời, liệu rằng tội danh, hình phạt tù từ 7-12 năm mà các Cơ quan tiến hành tố tụng đang truy tố đối với bị cáo Trương Văn Tư đã đúng người, đúng tội hay chưa?

Chính vì vậy, cùng với các yêu cầu điều tra bổ sung khác, Tại phiên tòa xét xử sơ thẩm Hội đồng xét xử vụ ánđã quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung là có căn cứ.

Tiếp đó, ngày 23/09/2023 Cơ quan cảnh sát điều tra - Công an tỉnh Bắc Giang đã có thông báo và ban hành Kết luận điều tra vụ án số 06/BKL-CSĐT ngày 22 /09/2023 của đối với vụ án “ Làm giả, sử dụng tài liệu giả của Cơ quan, tổ chức; Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản và Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Theo các luật sư bào chữa cho bị cáo Trương Văn Tư thì kết quả điều tra theo yêu cầu điều tra bổ sung, được Cơ quan điều tra thể hiện trong Bản kết luận lần bổ sung vụ án hình sự số 06/ BKL-CSĐT ngày 22/09/2023 chưa giải quyết được các nội dung mà Hội đồng xét xử yêu cầu.

Theo thông tin từ Luật sư Đoàn Viết Ngọc, được biết bị cáo Trương Văn Tư đã đề nghị Ban Giám thị trại tạm giam Công an tỉnh Bắc Giang tạo điều kiện để viết đơn khiếu nại, kêu oan và đề nghị điều tra xử lý làm rõ trách nhiệm đối với các cá nhân là những người có liên quan,đến hành vi phạm tội của bị cáo Giang Văn Việt và bị cáo Nguyễn Mạnh Hùng. Sau khi bị caó Trương Văn Tư được nhận Bản kết luận điều tra bổ sung, các luật sư bào chữa cho ông đã tiếp xúc, làm việc với ông Trương Văn Tư. Ông Tư đề nghị các luật sư bào chữa cho mình, có văn bản kiến nghị đến các cơ quan tiến hành tố tụng vụ án áp dụng đầy đủ, triệt để các biện pháp điều tra theo quy định của pháp luật thu thập, xem xét, đánh giá, kết luận chính xác, khách quan người có hành vi phạm tội, không để lọt tội phạm và không làm oan người vô tội.

Từ kết luận điều tra bổ sung số 06/BKL-CSĐT - ngày 22 /09/2023, của Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bắc Giang đối với vụ án “ Làm giả, sử dụng tài liệu giả của Cơ quan, tổ chức; Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản và Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang. Luật sư Đoàn Viết Ngọc cho rằng: “có những nội dung không phản án đúng sự thật khách quan của vụ án, có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm, chưa làm rõ được vai trò của những cá nhân giúp sức cho Giang Văn Việt, Nguyễn Mạnh Hùng thực hiện hành vi phạm tội; có dấu hiệu kết tội oan sai đối với ông Trương Văn Tư”. Đồng thời, các luật sư đã có văn bản đề nghị Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bắc Giang thụ lý và giải quyết nội dung khiếu nại theo quy định pháp luật; đề  nghị Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bắc Giang trả hồ sơ để Cơ Quan Điều tra Công An tỉnh Băc Giang tiếp tục điều tra bổ sung làm rõ các nội dung yêu cầu điều tra bổ sung của Hội đồng xét xử và kiến nghị của các luật sư. Trước mắt Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bắc Giang hủy bỏ biện pháp tạm giam, trả tự do cho ông Trương Văn Tư”.

Phóng viên sẽ tiếp tục thông tin!