Dự án Xây dựng Hệ thống thu gom và Xử lý nước thải TP Việt Trì được triển khai từ 14 năm trước nhưng đến thời điểm hiện tại vẫn không thể hoạt động. Ảnh: ND

Dự án kéo dài 14 năm vẫn chưa xong

Theo Tờ trình số 2960 ngày 17/11/2023 của UBND TP Việt Trì thẩm định báo cáo đề xuất điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án “Hệ thống thu gom và Xử lý nước thải TP Việt Trì” cho biết, dự án sử dụng vốn vay từ Quỹ Hợp tác phát triển kinh tế Hàn Quốc (EDCF) được triển khai theo Hiệp định vay vốn số VNM-17 ngày 29/12/2008 giữa Việt Nam và Ngân hàng Xuất nhập khẩu Hàn Quốc.

Ngày 2/2/2010, UBND tỉnh Phú Thọ ban hành Quyết định số 309/QĐ-UBND về việc phê duyệt dự án với mục tiêu là thu gom, xử lý toàn bộ nước thải sinh hoạt từ đời sống dân sinh, khắc phục tình trạng xả thải tràn lan ra môi trường sống không chỉ của người dân mà cả hệ thống khách sạn, nhà hàng, cơ sở sản xuất nhỏ lẻ nằm trong khu dân cư… đến các trạm xử lý nước tập trung trước khi xả thải ra sông Hồng, sông Lô.

Loại, cấp công trình, dự án thuộc nhóm B, công trình cấp III với tổng mức đầu tư là hơn 841 tỷ đồng. Trong đó, vốn vay hỗ trợ phát triển từ Qũy Hợp tác phát triển kinh tế Hàn Quốc khoảng 80%, vốn đối ứng từ ngân sách khoảng 20%.

Quy mô xây dựng gồm: Trạm Xử lý nước thải TP1 với công suất giai đoạn 1 là 5.000m3/ngđ; trạm xử lý nước thải TP2 với công suất là 10.000m3/ngđ; hệ thống thu gom nước thải gồm 19 trạm bơm nước thải cùng hệ thống tuyến ống áp lực và tuyến ống tự chảy với tổng chiều dài là 102.573m.

Dự án do Công ty Cổ phần Cấp nước Phú Thọ làm chủ đầu tư, đơn vị thi công là Công ty TNHH Keangnam (Hàn Quốc). Theo kế hoạch dự án sẽ phải cơ bản hoàn thành vào năm 2015.

Đến ngày 4/4/2019, UBND tỉnh Phú Thọ đã ban hành Quyết định số 462/KL-ĐKTLN kết luận kiểm tra việc thực hiện Dự án Hệ thống thu gom và Xử lý nước thải TP Việt Trì. Theo kết luận, đoàn kiểm tra liên ngành đã chỉ ra hàng loạt thiếu sót, sai phạm trong quá trình triển khai, thực hiện dự án này, đồng thời kiến nghị xử lý những sai phạm trên.

Ngày 18/4/2022, Bộ Tài chính có Văn bản số 3503 gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án trên.

Theo đó, Bộ Tài chính yêu cầu UBND tỉnh Phú Thọ bổ sung thông tin chi tiết về tình hình sử dụng vốn của dự án; giải trình việc thiết kế dự án qua các khu vực địa bàn không thể giải phóng mặt bằng, đồng thời nêu rõ nguyên nhân, trách nhiệm của các đơn vị; giải trình về phương án xử lý và hiệu quả của dự án sau khi cắt giảm 2.149m tuyến đường ống dịch vụ so với mục tiêu thực hiện ban đầu.

Làm rõ cơ sở pháp lý trong việc giao Công ty Cổ phần Cấp nước Phú Thọ tiếp nhận và sử dụng vốn vay dự án do nguồn vốn vay thuộc nguồn vốn đầu tư công của ngân sách Trung ương cấp phát cho ngân sách địa phương (trong khi đó Công ty Cổ phần Cấp nước Phú Thọ không phải đơn vị thuộc cấp ngân sách Nhà nước, nhưng việc hạch toán vốn vay vẫn được ghi nhận cho công ty, đồng thời đánh giá kỹ về khả năng trả nợ).

Cũng theo Bộ Tài chính, thời gian thực hiện dự án quá lâu, kéo dài 14 năm trải qua 3 lần gia hạn (từ 2017 - 2021). Trong đó, hiệp định vay của dự án đã bắt đầu trả nợ gốc từ ngày 20/5/2019. Mặc dù, dự án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt gia hạn giải ngân vốn vay đến 30/6/2021 để hoàn thành và kết thúc.

Tuy nhiên, UBND tỉnh Phú Thọ vẫn tiếp tục đề nghị gia hạn giải ngân đến ngày 30/6/2023. Việc kéo dài tình trạng hiệp định vay vừa thực hiện giải ngân, vừa trả nợ gốc trong 5 năm phản ánh việc sử dụng vốn vay không hiệu quả.

Theo kế hoạch dự án sẽ phải cơ bản hoàn thành vào năm 2015, nhưng gần hết năm 2023 vẫn chưa thể hoàn thành. Ảnh: ND

Chuyển chủ đầu tư về UBND TP Việt Trì

Ngày 7/11/2023, UBND tỉnh Phú Thọ ban hành Quyết định số 2365 về việc chuyển chủ đầu tư dự án trên. Theo đó, chuyển chủ đầu tư dự án từ Công ty Cổ phần Cấp nước Phú Thọ sang UBND TP Việt Trì, thời gian từ ngày 15/11/2023.

Đến ngày 21/11/2023, UBND tỉnh có Tờ trình số 227 về việc xin ý kiến Thường trực Tỉnh uỷ Phú Thọ điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án trên. Theo tờ trình, đến nay dự án đã cơ bản hoàn thành theo nội dung dự án được phê duyệt. Để tháo gỡ, giải quyết vướng mắc về chủ đầu tư dự án theo ý kiến của Bộ Tài chính, đảm bảo cơ sở pháp lý triển khai các bước tiếp theo, ngày 7/11, UBND tỉnh đã ban hành quyết định chuyển chủ đầu tư của dự án.

Hiện nay, dự án còn gặp một số khó khăn, vướng mắc về nguồn vốn. Theo đó, nhu cầu vốn còn lại của dự án hơn 91,6 tỷ đồng (vốn ODA hơn 87,23 tỷ đồng, vốn đối ứng hơn 4,39 tỷ đồng), trong khi hiệp định vay đã hết thời hạn.

Cũng theo UBND tỉnh Phú Thọ, để có cơ sở báo cáo Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét, trình cấp có thẩm quyền cho phép điều chỉnh gia hạn hiệp định vay và bổ sung kế hoạch vốn ODA đảm bảo tuân thủ trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật hiện hành thì việc điều chỉnh chủ trương đầu tư (gia hạn thời gian thực hiện dự án và thời hạn giải ngân) là rất cần thiết.

Nội dung điều chỉnh: Gia hạn thời gian thực hiện dự án và thời gian giải ngân đến hết ngày 30/6/2025.

Theo văn bản của UBND TP Việt Trì đã nêu về tác động môi trường cảnh quan thiên nhiên, Dự án Xây dựng Hệ thống thu gom và Xử lý nước thải TP Việt Trì là một dự án cải tạo môi trường, tác động chung của dự án là tích cực và sẽ là một bước đột phá trong công tác bảo vệ môi trường thông qua hệ thống thu gom và xử lý nước thải tương đối hoàn chỉnh.

Mục tiêu là vậy, nhưng hàng chục năm qua dự án vẫn bị tắc và vấn đề xử lý môi trường đầu ra tại TP Việt Trì cũng đang bị tắc theo dự án này, do hệ thống thu gom và xử lý nước thải chưa được vận hành.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin.