Mỏ đất của Công ty Việt Lào ở huyện Triệu Sơn vi phạm trong quá trình khai thác khoáng sản, bị UBND tỉnh tạm dừng hoạt động. Ảnh: Văn Thanh

Kiểm tra, xử lý nghiêm minh

Tại huyện Triệu Sơn, nơi có nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú, lượng đất có trữ lượng nhiều, độ K đạt cao, chủ yếu phục vụ cho các công trình đắp đường giao thông, làm nền cho các dự án lớn, trọng điểm, nên việc khai thác tài nguyên diễn ra rầm rộ, ô tô đi lại vận chuyển nhiều, tiềm ẩn nhiều hiểm họa tai nạn và ô nhiễm môi trường.

Theo điều tra của phóng viên, tại huyện Triệu Sơn, ngoài các mỏ đã được cấp phép, đấu giá cấp quyền khai thác, trước đây vẫn còn tình trạng lợi dụng sơ hở của pháp luật, nhiều đối tượng tổ chức ăn trộm tài nguyên khoáng sản, gây thất thoát nguồn tài nguyên, nguồn thuế của Nhà nước. Tuy nhiên, trong khoảng thời gian gần đây, với sự cương quyết của lực lượng công an từ huyện đến xã và các cấp chính quyền, đã từng bước “siết chặt”, quản lý chặt chẽ, đưa việc khai thác tài nguyên vào nề nếp, an ninh trật tự được đảm bảo, lấy lại lòng tin trong Nhân dân.

Việc khai thác tài nguyên khoáng sản ở huyện Triệu Sơn đã từng bước đi vào nề nếp. Ảnh: Văn Thanh

Trao đổi với phóng viên Báo Thanh tra, ông Phạm Hồng Thái, Trưởng Công an huyện Triệu Sơn cho biết: Nhằm quản lý chặt chẽ nguồn tài nguyên khoáng sản chưa khai thác, trong thời thời qua, Công an huyện đã chỉ đạo công an các xã, thị trấn thường xuyên thực hiện tốt công tác nắm bắt tình hình, công tác nghiệp vụ để khoanh vùng, phòng ngừa, đấu tranh với các điểm phức tạp về khai thác khoáng sản. Tập trung đấu tranh quyết liệt, xử lý vi phạm với các hành vi khai thác, vận chuyển, kinh doanh khoáng sản trái phép; khai thác vượt ranh giới giấy phép; hoạt động vận chuyển khoáng sản quá khổ, quá tải; các hoạt động mua bán hóa đơn, hợp thức hóa chứng từ, các hành vi bán hàng không xuất hóa đơn, ghi giá bán trên hóa đơn thấp hơn giá giao dịch thực tế trên thị trường nhằm thực hiện hành vi trốn thuế, phí, gây thất thu cho ngân sách Nhà nước.

Bên cạnh đó, tăng cường công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, đặc biệt là tại các địa bàn trọng điểm có tài nguyên khoáng sản để kịp thời ngăn chặn các hành vi thăm dò, khai thác, vận chuyển, từng bước đẩy lùi việc khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn.

Bà Nguyễn Thị Xuân, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Triệu Sơn (trái ảnh) trao đổi với phóng viên Báo Thanh tra. Ảnh: Văn Thanh

Bà Nguyễn Thị Xuân, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Triệu Sơn cho biết: Trong những năm qua, huyện Triệu Sơn đã tích cực tuyên truyền, vận động các doanh nghiệp, hộ gia đình nâng cao nhận thức, không vi phạm khai thác tài nguyên trái phép. Địa phương đã chủ động ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, yêu cầu chủ tịch UBND các xã, thị trấn, nơi có nguồn tài nguyên tăng cường quản lý, chấn chỉnh, giám sát chặt chẽ các điểm mỏ, nơi có tài nguyên nguy cơ bị khai thác trái phép. Ngoài ra, huyện Triệu Sơn còn lập đường dây nóng để tiếp nhận các thông tin phản ánh từ người dân. Đối với những địa phương có dấu hiệu “nóng” tình trạng khai thác đất “lậu”, Phòng Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu cho lãnh đạo huyện làm việc với lãnh đạo các xã Thọ Bình, Hợp Thắng, Thọ Tân để chấn chỉnh công tác quản lý, bảo vệ nguồn tài nguyên khoáng sản trên địa bàn.

Bằng sự vào cuộc quyết liệt, cùng với các biện pháp ngăn chặn, trong năm 2023, huyện Triệu Sơn đã ban hành quyết định xử phạt hành chính đối với Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Việt Lào (Công ty Việt Lào), số 72 Tô Vĩnh Diện, thị trấn Triệu Sơn, huyện Triệu Sơn, 15 triệu đồng vì đã thực hiện hành vi khai thác khoáng sản vượt mốc giới ở khu vực được cấp phép khai thác. Buộc đơn vị này phải thực hiện các giải pháp phục hồi môi trường khu vực đã khai thác, đưa về trạng thái an toàn.

Xã chịu trách nhiệm trước huyện

Ngoài ra, UBND huyện Triệu Sơn còn ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 4 triệu đồng đối với cá nhân ông Nguyễn Văn Kiên, thôn 2, xã Hợp Tiến về hành vi khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trong diện tích đất thuộc quyền sử dụng đất ở của hộ gia đình, cá nhân, đồng thời yêu cầu ông Nguyễn Văn Kiên nộp lại số lợi bất hợp pháp hơn 1,2 triệu đồng.

Trong năm 2024, huyện Triệu Sơn đã xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Việt Lào với tổng mức các lỗi phạt lên đến 64.200.000 đồng vì đã tàng trữ khoáng sản không có nguồn gốc hợp pháp, khối lượng 800m³. Đỉnh điểm, trong tháng 6/2024, quá trình xác minh đơn thư của công dân, trên cơ sở báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Lê Đức Giang đã có văn bản tạm dừng hoạt động khai thác mỏ đất làm vật liệu san lấp tại xã Hợp Thắng, huyện Triệu Sơn của Công ty Việt Lào.

Mỏ đất của Công ty Việt Lào ở xã Hợp Thắng nhiều lần bị xử phạt hành chính. Ảnh: Văn Thanh

Cuối tháng 10/2024, để nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý, sử dụng tài nguyên khoáng sản và khắc phục các tồn tại, hạn chế trong hoạt động khoáng sản trên địa bàn, kịp thời phát hiện, xử lý đối với các trường hợp, hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực khoáng sản, Chủ tịch UBND huyện Triệu Sơn đã có văn bản yêu cầu các xã, thị trấn thường xuyên kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp khai thác khoáng sản trái phép hoặc không đúng với các quy định, quy trình khai thác của dự án và các tổ chức, cá nhân được chấp thuận tận thu đất trên địa bàn, để kịp thời xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị, báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định.

Theo đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về khoáng sản đến từng cán bộ, công chức, viên chức, người dân và doanh nghiệp trên địa bàn; vận động người dân không khai thác, thu mua, tàng trữ, vận chuyển khoáng sản trái phép; phát hiện và tố giác tổ chức, cá nhân có hành vi khai thác khoáng sản trái phép. Thực hiện nghiêm túc các biện pháp bảo vệ môi trường, đặc biệt là bảo vệ nguồn tài nguyên khoáng sản chưa được khai thác hoặc được bảo vệ, giữ gìn tài nguyên thiên nhiên theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, các địa phương phải phân công lãnh đạo, lực lượng công an, cán bộ phụ trách các địa bàn trọng điểm, chỉ đạo xử lý nghiêm các vi phạm trong việc khai thác, sử dụng, vận chuyển khoáng sản trái phép, không đúng quy định. Chủ tịch UBND các xã, thị trấn chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND huyện nếu địa phương để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép mà không có biện pháp ngăn chặn, xử lý kịp thời. Tổ chức kiểm tra, rà soát việc chấp hành pháp luật về khoáng sản, việc quản lý, kiểm soát sản lượng khoáng sản đã khai thác theo đúng mục đích sử dụng được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Nếu khai thác tài nguyên khoáng sản vi phạm nghiệm trọng thì khởi tố theo quy định. Ảnh: Văn Thanh

Việc chấp thuận cho phép thu hồi khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trong quá trình thực hiện các dự án, phương án thi công, hạ thấp độ cao, chống sạt lở, thi công công trình xây dựng, nạo vét... đảm bảo theo đúng quy định hiện hành của pháp luật. Trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm, phải khẩn trương báo cáo Chủ tịch UBND huyện để xử lý hoặc tham mưu để báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét xử lý theo quy định pháp luật.

Bài 2: Vi phạm nghiêm trọng thì khởi tố theo quy định của pháp luật