Một góc đô thị mới Thủ Thiêm, TP Thủ Đức (ảnh minh họa)

Tiềm năng và lợi thế của TP Thủ Đức

Nhìn lại chặng đường 50 năm sau ngày thống nhất đất nước, TP Hồ Chí Minh đã vươn lên trở thành trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước và một trong những đô thị phát triển năng động của khu vực Đông Nam Á. Với những thành tựu vượt bậc trong công nghiệp, thương mại, tài chính, khoa học - công nghệ, thành phố không ngừng đổi mới để giữ vững vị thế đầu tàu kinh tế, đóng góp quan trọng vào sự phát triển chung của đất nước.

Vào ngày 21/1/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 202/QĐ-TTg phê duyệt đồ án quy hoạch chung TP Thủ Đức đến năm 2040 với tổng diện tích tự nhiên khoảng 21.156,9 ha. Mục tiêu được đặt ra là xây dựng TP Thủ Đức trở thành đô thị sáng tạo, tương tác cao, dẫn dắt nền kinh tế tri thức thông qua các lĩnh vực đào tạo, nghiên cứu, sản xuất công nghệ cao và hợp tác phát triển. TP Thủ Đức cũng được quy hoạch để bước đầu trở thành trung tâm tài chính của quốc gia, hướng tới khu vực quốc tế, đồng thời là đầu mối giao thông quan trọng của vùng Đông Nam Bộ về đường bộ, đường sắt, hàng hải và đường thủy nội địa.

Theo định hướng phát triển, quy mô dân số của TP Thủ Đức đến năm 2030 sẽ đạt khoảng 1,8 triệu người, đến năm 2040 khoảng 2,6 triệu người và sau năm 2040 sẽ lên đến 3 triệu người. Không gian đô thị được chia thành 9 phân vùng tương ứng với 11 trọng điểm phát triển, gắn với giá trị văn hóa, lịch sử và tiềm năng riêng của từng khu vực, nhằm tối đa hóa lợi thế sẵn có, thu hút đầu tư, tạo việc làm và cung cấp các tiện ích xã hội chất lượng cao cho cư dân.

Khu vực phía Đông TP Hồ Chí Minh còn nhiều tiềm năng phát triển (ảnh minh họa, MN)

Lợi thế của TP Thủ Đức nằm ở vị trí chiến lược, kết nối trực tiếp với các trung tâm kinh tế quan trọng như quận 1, quận 7, Bình Dương, Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu. Sự liên kết này không chỉ giúp lưu thông hàng hóa, dịch vụ dễ dàng mà còn tạo điều kiện thuận lợi để phát triển một nền kinh tế đô thị hiện đại, tận dụng tối đa lợi thế về công nghệ và tri thức.

Cơ sở hạ tầng của TP Thủ Đức cũng đang được đầu tư mạnh mẽ, với hàng loạt dự án lớn như tuyến metro số 1, hệ thống cao tốc TP Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây, cùng các khu đô thị thông minh đang dần hình thành. Đặc biệt, TP Thủ Đức còn là nơi tập trung nhiều trung tâm nghiên cứu khoa học và công nghệ hàng đầu, trong đó có Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh - một trong những trung tâm đào tạo và nghiên cứu lớn nhất cả nước, cùng với Khu Công nghệ cao TP Hồ Chí Minh, nơi thu hút các doanh nghiệp công nghệ lớn trong và ngoài nước.

Bên cạnh đó, TP Thủ Đức còn sở hữu một môi trường thu hút đầu tư mạnh mẽ. Các chính sách ưu đãi, sự đồng hành của chính quyền trong việc cải thiện môi trường kinh doanh, cùng với sự phát triển nhanh chóng của các dự án bất động sản, tạo ra tiềm năng thu hút các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Môi trường này đang dần trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư trong các lĩnh vực công nghệ, tài chính, và các ngành công nghiệp sáng tạo.

Các trụ cột phát triển kinh tế đô thị sáng tạo tại Thủ Đức

Một trong những trụ cột quan trọng để xây dựng TP Thủ Đức thành mô hình kinh tế đô thị sáng tạo là phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo. Thủ Đức cần xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp mạnh mẽ, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain, và công nghệ sinh học. Các trung tâm nghiên cứu, thung lũng sáng tạo cần được hình thành để kết nối giữa các viện nghiên cứu, doanh nghiệp và chính quyền, tạo ra những đột phá công nghệ.

Bên cạnh đó, phát triển hạ tầng số và đô thị thông minh là một yếu tố không thể thiếu trong mô hình này. TP Thủ Đức cần đầu tư mạnh vào nền tảng dữ liệu mở, trí tuệ nhân tạo trong quản lý đô thị, và hệ thống giao thông thông minh. Việc áp dụng công nghệ vào quản lý hạ tầng không chỉ giúp nâng cao hiệu quả vận hành đô thị mà còn đóng góp vào phát triển bền vững, đặc biệt là trong việc sử dụng năng lượng tái tạo.

Một trụ cột quan trọng khác là giáo dục và nguồn nhân lực chất lượng cao. Để trở thành trung tâm sáng tạo, Thủ Đức cần tiếp tục đẩy mạnh mô hình hợp tác giữa các trường đại học, doanh nghiệp và chính quyền. Các chương trình đào tạo chất lượng, gắn liền với nhu cầu của thị trường, sẽ giúp tạo ra nguồn nhân lực dồi dào và đáp ứng được yêu cầu phát triển của các ngành công nghiệp sáng tạo.

Ngoài ra, phát triển tài chính, thương mại và logistics là những yếu tố cần thiết để hỗ trợ phát triển kinh tế đô thị sáng tạo. Thủ Đức cần xây dựng trung tâm tài chính khu vực, thu hút các tổ chức tài chính quốc tế và phát triển các dịch vụ tài chính hiện đại. Cùng với đó, việc đầu tư vào logistics xanh và cảng thông minh sẽ giúp tối ưu hóa chuỗi cung ứng và nâng cao hiệu quả vận tải.

Mặc dù có nhiều tiềm năng, TP Thủ Đức cũng đối mặt với không ít thách thức trong việc xây dựng mô hình kinh tế đô thị sáng tạo. Quy hoạch đô thị đồng bộ là một trong những bài toán khó, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và cộng đồng. Chính quyền cần đảm bảo rằng các dự án phát triển hạ tầng, nhà ở và các khu công nghiệp không chỉ mang tính bền vững mà còn phải phục vụ tốt nhu cầu của người dân.

Ngoài ra, cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo cũng cần được cải thiện. Chính quyền cần tiếp tục hoàn thiện các chính sách ưu đãi, tạo ra một môi trường kinh doanh thân thiện và hấp dẫn cho các doanh nghiệp khởi nghiệp và các nhà đầu tư. Hợp tác công - tư trong phát triển hạ tầng là một giải pháp quan trọng để huy động nguồn lực đầu tư từ khu vực tư nhân, đảm bảo việc phát triển đô thị được thực hiện một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Với những lợi thế sẵn có và chiến lược phát triển rõ ràng, TP Thủ Đức đang đứng trước cơ hội lớn để trở thành hình mẫu về kinh tế đô thị sáng tạo tại Việt Nam. Việc đầu tư bài bản vào công nghệ, hạ tầng, giáo dục và nguồn nhân lực sẽ giúp thành phố này bứt phá, không chỉ đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của TP Hồ Chí Minh mà còn tạo động lực tăng trưởng cho cả nước.