(Thanh tra) - Với tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công 8 tháng đầu năm 2025 mới chỉ đạt hơn 25%, tỉnh Lâm Đồng đã đưa ra nhiều giải pháp để đẩy nhanh giải ngân vốn, hoàn thành 100% kế hoạch theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp
Theo kế hoạch đầu tư công năm 2025, tỉnh Lâm Đồng có hơn 16.100 tỷ đồng. Ngoài ra, tổng kế hoạch vốn năm 2024 được kéo dài thời gian thực hiện sang năm 2025 còn có hơn 2.770 tỷ đồng. Tính đến ngày 31/8/2025, tổng số vốn giải ngân kế hoạch năm 2025 mới chỉ đạt hơn 4.000 tỷ đồng/16.130,144 tỷ đồng, đạt 25,3% kế hoạch.
Sở Tài chính tỉnh Lâm Đồng cho biết, sau 2 tháng sáp nhập tỉnh đã không phát sinh nhiều số liệu giải ngân vốn. Nguyên nhân do công tác kiện toàn tổ chức cán bộ chưa xong nên các Ban Quản lý dự án không có pháp nhân, con dấu để nghiệm thu công trình.
Hơn nữa, nghị quyết kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 nguồn ngân sách địa phương và Dự thảo Nghị quyết kế hoạch đầu tư công năm 2025 nguồn ngân sách địa phương mới được HĐND tỉnh thông qua. Sau khi UBND tỉnh Lâm Đồng ban hành quyết định triển khai thực hiện, Kho bạc Nhà nước thực hiện tiếp nhận hồ sơ thì các đơn vị chủ đầu tư mới có thể thực hiện thanh toán, giải ngân vốn.
Theo thống kê của Sở Tài chính tỉnh Lâm Đồng, hiện nay trên địa bàn tỉnh có 5 Ban quản lý dự án gồm: Ban Quản lý dự án số 1, Ban Quản lý dự án số 2, Ban Quản lý dự án số 3, Ban Quản lý dự án Nông nghiệp; Ban Quản lý dự án Giao thông. Tuy nhiên, đến nay, các đơn vị trên chỉ có tỷ lệ giải ngân đạt từ 11% đến 20%. Duy nhất chỉ có Ban Quản lý dự án số 2 giải ngân đạt tỷ lệ 46,23%.
Sau khi sáp nhập tỉnh Lâm Đồng, Bình Thuận, Đắk Nông thành tỉnh Lâm Đồng mới, lãnh đạo UBND tỉnh đã tổ chức các đoàn công tác trực tiếp kiểm tra tại hiện trường đối với các dự án lớn. Đồng thời, UBND tỉnh Lâm Đồng đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, đôn đốc đẩy nhanh công tác giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công được giao.
Ngoài ra, các tổ công tác của các sở, ngành thường xuyên kiểm tra đôn đốc quyết liệt đối với các sở, ngành, địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp, rà soát tiến độ của từng công trình cụ thể để tháo gỡ khó khăn trong quá trình thực hiện. Tham mưu UBND tỉnh điều chuyển vốn các dự án chậm tiến độ để bổ sung vốn cho các dự án có tiến độ tốt, có nhu cầu bố trí vốn để sớm hoàn thành dự án, dự án khởi công mới đã đủ thủ tục đầu tư.
Giải pháp để tăng tỷ lệ giải ngân
Sở Tài chính tỉnh Lâm Đồng cho hay, nhiệm vụ giải ngân vốn đầu tư công và 3 Chương trình mục tiêu quốc gia trong những tháng cuối năm là rất nặng nề với hơn 14,5 nghìn tỷ đồng chưa giải ngân. Chỉ còn 5 tháng còn lại của năm để giải ngân, do đó trung bình mỗi tháng phải giải ngân được 2,6 nghìn tỷ đồng mới đảm bảo hoàn thành mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, góp phần thúc đẩy tăng trưởng 8% trở lên theo đúng kịch bản tăng trưởng và chỉ tiêu được giao.
Hiện nay, do vướng mắc việc chồng lấn với diện tích theo Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 khiến nhiều dự án trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng không thể giải ngân được vốn đầu tư công.
Ngoài ra, nhiều dự án còn gặp khó khăn trong việc xác định nguồn gốc sử dụng đất, kiểm kê hiện trạng đất đai và tài sản trên đất, ban hành giá đất cụ thể... khiến ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ lập và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Vì vậy, công tác giải phóng mặt bằng đã ảnh hưởng lớn đến việc giải ngân vốn đầu tư của các chủ đầu tư.
Hiện nay, do đã vào cao điểm của mùa mưa nên khó khăn cho quá trình tổ chức thi công, một số đoạn tuyến đã được người dân bàn giao mặt bằng trước để triển khai thi công nhưng do mưa bão nên không thể triển khai được công tác đào đắp đất. Tại một số dự án, các loại cấp phối đã được tập kết nhiều về công trường nhưng do nền đường chưa hoàn thiện nên cũng không thể thi công lớp cấp phối đá dăm hay thảm bê tông nhựa.
Đặc biệt, có tình trạng một số chủ đầu tư chưa chủ động bám sát, theo dõi tình hình xử lý các nội dung kiến nghị, đề xuất gửi đến các sở, ngành để kịp thời giải trình, làm rõ nhằm rút ngắn thời gian thẩm định hồ sơ, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.
Bên cạnh đó, chưa tập trung nhân lực để thực hiện các công việc lập hồ sơ, phối hợp với địa phương vận động người dân, kịp thời chi trả chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng; chưa kiên quyết xử lý các nhà thầu trong việc không bố trí đủ nhân sự, máy móc đúng theo hồ sơ dự thầu để có giải pháp điều chỉnh cho phù hợp điều kiện thực tế nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện.
Chính vì gặp những khó khăn, nguyên nhân trên, UBND tỉnh Lâm Đồng đã yêu cầu các sở, ban, ngành, địa phương, các chủ đầu tư cần quyết tâm hơn nữa, triển khai kịp thời, quyết liệt, hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã được UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo.
Trong đó, các đơn vị liên quan cần xây dựng kế hoạch thi công và kế hoạch giải ngân chi tiết đến từng dự án theo từng tháng đến cuối năm 2025. Ưu tiên lập hồ sơ giải ngân kế hoạch đầu tư công năm 2024 được kéo dài sang năm 2025, đồng thời, có văn bản cam kết giải ngân gửi Sở Tài chính theo dõi, trong đó phấn đấu hết quý III/2025 giải ngân trên 60% kế hoạch vốn theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Đồng thời, thường xuyên kiểm tra, giám sát hiện trường, đôn đốc, động viên nhà thầu thi công bổ sung nhân lực, máy móc thiết bị trên công trường, tranh thủ thời tiết thuận lợi, có biện pháp thi công nhịp nhàng, khoa học theo nguyên tắc cuốn chiếu, làm đến đâu dứt điểm đến đó.
UBND tỉnh Lâm Đồng nhấn mạnh, các đơn vị cần xác định việc đền bù giải phóng mặt bằng là điều kiện tiên quyết để giải ngân vốn đầu tư công. Do đó cần tập trung đẩy nhanh, thực hiện quyết liệt công tác giải phóng mặt bằng, xây dựng kế hoạch thực hiện đồng bộ với tiến độ thi công của dự án. Đồng thời, gắn trách nhiệm của từng lãnh đạo phụ trách, đặc biệt là các dự án lớn, trọng điểm, liên vùng có tác động lan tỏa.
Đặc biệt, việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện phải gắn với đảm bảo chất lượng công trình, dự án, không để xảy ra tiêu cực, thất thoát, lãng phí.
