Cảng hàng không quốc tế Long Thành đến 13/7 (ảnh LCT)

Trong bức tranh kinh tế - xã hội năm 2025, giải ngân vốn đầu tư công là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, được Chính phủ giao mục tiêu hoàn thành 100% trên toàn quốc. Với vai trò trung tâm vùng Đông Nam Bộ, Đồng Nai đang bước vào giai đoạn nước rút với áp lực rất lớn nhưng cũng thể hiện quyết tâm cao.

Theo báo cáo của Sở Tài chính, tính đến 10/9/2025 số giải ngân kế hoạch vốn năm 2025 là 11.847 tỷ đồng, đạt 33,21% kế hoạch vốn toàn tỉnh. Nếu tính theo kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao thì tỷ lệ là 37,1%. Nếu không tính số kế hoạch vốn của dự án Đường cao tốc Bắc – Nam phía tây đoạn Gia Nghĩa – Chơn Thành (8.036,5 tỷ đồng) được Quốc hội cho phép kéo dài thời gian giải ngân đến hết năm 2026 tại Nghị quyết số 138/2024/QH15 ngày 28/6/2024 và số kế hoạch mới giao bổ sung (1.276,9 tỷ đồng) thì tỷ lệ giải ngân đạt 52,2%. Đây là mức cao hơn trung bình cả nước, cho thấy nỗ lực lớn của địa phương trong điều kiện nhiều khó khăn.

Nút thắt chưa gỡ

Mặc dù đã đạt hơn một nửa kế hoạch, Đồng Nai vẫn còn gần 10.800 tỷ đồng vốn chưa giải ngân. Đây là khối lượng rất lớn, đòi hỏi nỗ lực đặc biệt trong ba tháng cuối năm. Những điểm nghẽn chính vẫn xoay quanh công tác giải phóng mặt bằng và bồi thường. Đây là “mắt xích” quyết định để nhà thầu có thể triển khai, nhưng tiến độ bàn giao đất nhiều nơi còn chậm, một phần do giá đất bồi thường chưa được đồng thuận, một phần do quá trình kiểm kê, thẩm định kéo dài.

Ngoài ra, thủ tục hành chính trong phê duyệt, thẩm định, đấu thầu cũng chưa thật sự thông suốt. Nguyên nhân không chỉ ở sự phối hợp còn chồng chéo giữa các ngành, mà còn do khối lượng hồ sơ lớn, trong khi nhân lực tại cấp cơ sở còn mỏng. Đây là khó khăn mang tính khách quan khi số lượng dự án năm 2025 cao hơn nhiều so với những năm trước, nhưng bộ máy thực thi chưa được tăng cường tương ứng.

Biến động giá vật liệu xây dựng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu cũng tác động trực tiếp đến tiến độ. Các nhà thầu lúng túng trong cân đối chi phí, nhiều gói thầu phải điều chỉnh đơn giá, dẫn đến chậm ký kết hoặc kéo dài thi công.

cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành (phối cảnh CĐT)

Giải pháp thúc đẩy

Để tháo gỡ, Đồng Nai cần đồng thời áp dụng nhiều giải pháp. Trước hết, tăng cường đối thoại với người dân trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, bảo đảm minh bạch và tạo sự đồng thuận cao hơn. Song song, tỉnh cần phân bổ thêm nhân lực hỗ trợ cấp phường, xã để xử lý nhanh hồ sơ thủ tục, tránh dồn ứ. Các sở ngành liên quan cần vận hành cơ chế phối hợp “một cửa liên thông”, hạn chế tình trạng “chờ ý kiến” kéo dài. Về vật liệu, tỉnh nên chủ động dự báo biến động giá, kiến nghị cơ chế điều chỉnh kịp thời, giúp nhà thầu yên tâm triển khai.

Tỉnh thành lập các đoàn công tác xuống tận công trường, trực tiếp tháo gỡ vướng mắc về mặt bằng, thủ tục và vật liệu. Hệ thống báo cáo tiến độ theo chu kỳ hai tuần được thiết lập, nhằm giám sát sát sao và kịp thời điều phối. Cơ chế “luồng xanh thủ tục” cũng đang được áp dụng để rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, giảm tình trạng chờ đợi kéo dài.

Nếu những giải pháp này được thực hiện quyết liệt, Đồng Nai không chỉ tháo được những nút thắt tồn tại nhiều năm, mà còn tạo tiền đề để hoàn thành mục tiêu giải ngân 100% vốn đầu tư công vào cuối năm 2025.

Ý nghĩa vượt qua con số

Hoàn thành kế hoạch giải ngân không chỉ là thành tích về tài chính, mà còn là phép thử về năng lực điều hành và sự đồng bộ trong hệ thống chính quyền. Khi vốn được giải ngân đúng tiến độ, các công trình hạ tầng thiết yếu sẽ sớm đi vào hoạt động, mang lại lợi ích trực tiếp cho phát triển kinh tế và đời sống nhân dân.

Với tỷ lệ 52,2% sau 9 tháng, Đồng Nai đang có cơ sở để tin tưởng vào khả năng bứt phá trong quý IV. Nếu đạt mục tiêu 100%, tỉnh sẽ củng cố uy tín trong điều hành, trở thành điểm sáng về giải ngân đầu tư công của cả nước. Điều quan trọng hơn, những tuyến cao tốc, cầu, sân bay, hạ tầng xã hội… sẽ kịp thời phục vụ sự phát triển, tạo đà cho Đồng Nai bứt phá những năm tiếp theo.