Liệu dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 có kịp khởi công trước ngày 31/12? Ảnh: TQ

Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tại Nghị quyết 44/2022/QH15 ngày 11/1/2022.

Dự án gồm các đoạn từ Bãi Vọt (Hà Tĩnh) đến Cam Lộ (Quảng Trị), từ Quảng Ngãi đến Nha Trang (Khánh Hòa) và từ Cần Thơ đến Cà Mau. Dự án được chia thành 12 dự án thành phần, dài khoảng 729km, tổng mức đầu tư khoảng 146.990 tỷ đồng. Dự án được giao cho Bộ Giao thông vận tải (GTVT) quản lý, thực hiện.

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết, ngay khi Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021 - 2025, Bộ GTVT đã ban hành các quyết định giao nhiệm vụ chủ đầu tư bước lập báo cáo nghiên cứu khả thi các dự án thành phần của cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021 - 2025.

Bộ GTVT yêu cầu ban quản lý dự án (BQLDA) lập kế hoạch triển khai đảm bảo tiến độ thực hiện theo nghị quyết của Quốc hội và nghị quyết của Chính phủ với các mốc thời gian cụ thể.

Trong đó, Vụ Đối tác Công - Tư được giao chỉ đạo các BQLDA hoàn chỉnh hồ sơ chuyển mục đích sử dụng rừng, đất trồng lúa nước của dự án; phối hợp với các bộ liên quan thẩm định hồ sơ chuyển mục đích sử dụng rừng, nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất rừng và đất trồng lúa nước hai vụ trở lên để báo cáo Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước ngày 20/4/2022.

"Vụ Đối tác Công - Tư phối hợp với các vụ liên quan của Bộ GTVT xây dựng phương án tổ chức thực hiện thu hồi vốn đầu tư dự án, hoàn trả vào ngân sách Trung ương, sau khi được cấp có thẩm quyền chấp thuận về cơ chế thu. Tham mưu Bộ GTVT các nội dung liên quan đến các dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư khi triển khai dự án và tổ chức lập, thẩm tra, phê duyệt khung chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho các dự án thành phần thu hồi đất liên quan đến nhiều tỉnh, thành phố" - Bộ GTVT chỉ đạo.

Dự án được chia thành 12 dự án thành phần, dài khoảng 729km, tổng mức đầu tư khoảng 146.990 tỷ đồng. Ảnh: TQ

Tổng cục Đường bộ Việt Nam, các cục quản lý chuyên ngành, sau khi nhận hồ sơ, tài liệu do các BQLDA, tư vấn gửi đề nghị thỏa thuận về kết nối hạ tầng, tĩnh không đường bộ, đường sắt, thông thuyền, độ cao công trình theo quy định về quản lý độ cao chướng ngại vật hàng không, các nội dung khác liên quan, khẩn trương xử lý, với mục tiêu rút ngắn tối đa thời gian thỏa thuận, nhằm đáp ứng tiến độ yêu cầu của dự án.

Cục Quản lý xây dựng và Chất lượng công trình giao thông (CTGT) tham mưu thực hiện lựa chọn nhà thầu, đảm bảo khởi công dự án trước ngày 31/12/2022. Đối với các gói thầu thuận lợi về kỹ thuật và giải phóng mặt bằng, khởi công trước ngày 30/11/2022.

Bộ GTVT yêu cầu Cục Quản lý xây dựng và Chất lượng CTGT chỉ đạo các BQLDA, tư vấn và các đơn vị có liên quan khẩn trương hoàn chỉnh hồ sơ báo cáo nghiên cứu khả thi và các thủ tục cần thiết. Bên cạnh đó, tổ chức thẩm định, trình Bộ GTVT phê duyệt 12 dự án thành phần, hoàn thành trước ngày 30/6/2022 và thực hiện các công việc tiếp theo đảm bảo khởi công trước ngày 31/12/2022. Triển khai thi công đồng loạt trước ngày 31/3/2023, cơ bản hoàn thành dự án năm 2025 và đưa vào khai thác, vận hành từ năm 2026.

Đối với công tác giải phóng mặt bằng (GPMB), Bộ GTVT yêu cầu các BQLDA hoàn thành công tác bàn giao cọc GPMB cho các địa phương trong giai đoạn 1 (các đoạn tuyến có yếu tố địa hình thuận lợi) trước ngày 15/3/2022; hoàn thành giai đoạn 2 (các đoạn tuyến có yếu tố địa hình, địa chất, thủy văn phức tạp hơn) trước ngày 30/4/2022; hoàn thành giai đoạn 3 (các đoạn còn lại) trước ngày 30/6/2022.

Bộ GTVT đề nghị địa phương khi có nghị quyết của Chính phủ sẽ thành lập ngay ban chỉ đạo GPMB của tỉnh, hội đồng GPMB cấp huyện có tuyến cao tốc đi qua và ngay sau khi tiếp nhận cọc GPMB sẽ tổ chức thực hiện một số công việc liên quan đến công tác GPMB, đảm bảo bàn giao 70% diện tích mặt bằng của các gói thầu xây lắp khởi công trước ngày 31/12/2022 và hoàn thành toàn bộ công tác GPMB trong quý 2/2023.

Danh mục 12 dự án thành phần thuộc dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 được Quốc hội phê duyệt - Ảnh: TQ

Mặc dù Bộ GTVT đã có kế hoạch chi tiết để triển khai thực hiện dự án đúng với lộ trình đề ra, tuy nhiên, dự án này là một khối công việc khổng lồ. Đơn cử, dự án thành phần Hàm Nghi - Vũng Áng đi qua địa bàn tỉnh Hà Tĩnh, chiều dài 53,88km, tổng mức đầu tư sơ bộ khoảng 10.185 tỷ đồng. Trong đó, chi phí xây dựng và thiết bị hơn 6.320 tỷ đồng; chi phí GPMB khoảng 1.848 tỷ đồng.

Theo phương án thỏa thuận, công trình trên tuyến gồm: 23 cầu tuyến chính, 10 cầu vượt ngang, 57 hầm chui dân sinh, 3 nút giao liên thông, hơn 55km đường gom. Chiều dài phải thực hiện xử lý nền đất yếu khoảng hơn 5km.

Diện tích GPMB khoảng hơn 358 ha. Trong đó, đất nông nghiệp gần 182 ha, đất ở hơn 47 ha, đất rừng phòng hộ 13 ha, đất rừng sản xuất hơn 110 ha, đất khác hơn 5,5 ha. Tổng số hộ dân trong diện GPMB khoảng 639 hộ.

Dự kiến chủ đầu tư - BQLDA Thăng Long sẽ bắt đầu bàn giao hồ sơ cắm cọc GPMB của dự án Hàm Nghi - Vũng Áng đợt đầu trước ngày 15/3/2022 để địa phương chuẩn bị các thủ tục GPMB phục vụ thi công dự án.

Để GPMB hơn 358 ha bàn giao cho dự án không thể ngày một, ngày hai, mà là quả một quá trình thực hiện vì việc GPMB thường phát sinh, kiến nghị, khiếu nại. Nếu Bộ GTVT và các đại phương có dự án đi qua không triển khai các giải pháp đồng bộ, hữu hiệu thì dự án khó khởi công trước ngày 31/12 năm nay.

Để sớm hoàn thành 12 dự án thành phần đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 theo nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đã cho phép Bộ GTVT thực hiện chỉ định thầu các gói thầu tư vấn, xây lắp.

Được biết, năm 2022, tổng số vốn Bộ GTVT được Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch đầu tư công trung hạn với 50.328 tỷ đồng, trong đó 4.877 tỷ đồng vốn nước ngoài và hơn 45.400 tỷ đồng vốn trong nước. Đối với dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021 - 2025, số vốn cần giải ngân trong năm 2022 khoảng 5.000 tỷ đồng.

Trần Quý