(Thanh tra) - Sau hơn bốn tháng triển khai, Cuộc thi “Nhân vật truyền cảm hứng ngành Thanh tra” đã đến hồi kết với những thành quả rực rỡ, sức lan tỏa, mỗi câu chuyện - một ngọn lửa truyền cảm hứng.
Tác phẩm “Thanh tra báo chí trong thời đại số: Từ kiểm tra tĩnh sang giám sát động”, thể loại báo điện tử của nhóm tác giả Phan Thanh Hoàng Nhật và Phí Hữu Tuấn thuộc Hội Nhà báo Việt Nam là một trong những tác phẩm đạt giải trong Cuộc thi “Nhân vật truyền cảm hứng ngành Thanh tra” do Thanh tra Chính phủ tổ chức.
Là 1 trong 5 tác phẩm đạt giải Khuyến khích, song tác phẩm “Thanh tra báo chí trong thời đại số: Từ kiểm tra tĩnh sang giám sát động” của nhóm tác giả Phan Thanh Hoàng Nhật và Phí Hữu Tuấn đã để lại cho cuộc thi và bạn đọc nhiều nguồn cảm hứng mang tính lan tỏa.
Trao đổi với PV tại Lễ vinh danh các tác phẩm đoạt giải, tác giả Phí Hữu Tuấn cho biết, đến tận bây giờ, khi chuẩn bị vinh dự đứng trên bục nhận Giải thưởng danh giá của Cuộc thi “Nhân vật Truyền cảm hứng ngành Thanh tra”, chúng tôi vẫn còn cảm nhận được sự xúc động mãnh liệt từ câu chuyện của nhân vật mà chúng tôi đã chấp bút. Với người cầm bút, giải thưởng là sự công nhận, nhưng nguồn cảm hứng tìm thấy được mới là tài sản vô giá.
Chia sẻ với PV, nhóm tác giải cho biết, bài viết của chúng chúng tôi có tên gọi: “Thanh tra báo chí trong thời đại số: Từ kiểm tra tĩnh sang giám sát động”, sắp vinh dự được xướng tên. Nhưng linh hồn của bài viết, người mang đến nguồn cảm hứng xuyên suốt ấy, chính là anh Nguyễn Ngọc Thủy - Thanh tra viên chuyên ngành báo chí, hiện đang công tác tại Thanh tra Chính phủ.
Chúng tôi có dịp ghé thăm anh Thủy. Anh là một trong những công chức được điều động về Thanh tra Chính phủ trong đợt sắp xếp bộ máy gần đây. Ở độ tuổi gần 60, dáng vẻ gầy nhưng nhanh nhẹn, cùng mái tóc đã điểm sương, anh Thủy toát lên vẻ nghiêm nghị cần có của người làm thanh tra, nhưng đôi mắt lại ánh lên sự tinh anh và lòng nhiệt thành hiếm thấy.
Bên chén trà thơm, anh Thủy bộc bạch một điều mà chúng tôi tin rằng đã định hình cả sự nghiệp hơn 20 năm gắn bó với nghề thanh tra báo chí của anh: “Điều thôi thúc chúng tôi chọn con đường này, gói gọn trong ba chữ: Sự tin cậy.”
Sự tin cậy ấy được anh định nghĩa không chỉ là niềm tin của tổ chức vào anh, mà còn là trách nhiệm xây dựng niềm tin của công chúng vào một nền báo chí trung thực. Anh luôn tâm niệm: Công việc của thanh tra không phải là “trừng phạt,” mà là bảo vệ. Bảo vệ công chúng khỏi tin giả, tin sai sự thật; và quan trọng hơn, bảo vệ chính những nhà báo chân chính khỏi những hành vi làm ô danh nghề nghiệp. Anh là người gác cổng thầm lặng, đứng giữa ranh giới mong manh của tự do ngôn luận và khuôn khổ pháp luật.
Tác giả Phan Thanh Hoàng Nhật cho biết, điều khiến nhóm tác giả thực sự xúc động khi tìm hiểu về anh Thủy, đó là đóng góp mang tính nền tảng của anh cho nghề báo. Anh là thành viên của nhóm soạn thảo “10 điều Quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam” do Hội Nhà báo Việt Nam ban hành năm 2016.
Nói về nhân vật trong tác phẩm, nhóm tác giải cho biết, khi tiếp xúc với anh Thủy, được anh kể về những ngày làm việc không quản thời gian tại Tam Đảo, cùng các nhà báo kỳ cựu tranh luận gay gắt từng câu chữ, thức trắng đêm trong cái lạnh miền núi. Đó là giai đoạn mạng xã hội bùng nổ, khi ranh giới giữa phát ngôn cá nhân và nội dung báo chí ngày càng mong manh. Anh và đồng nghiệp đã làm việc với một tinh thần khẩn trương và trách nhiệm cao độ, để kịp thời cung cấp một “kim chỉ nam” đạo đức cho hàng vạn nhà báo.
“Anh Thủy nhấn mạnh: “Án tại hồ sơ’ chậm hơn ‘án tại mạng xã hội’.” Đây là một câu nói cô đọng, phản ánh rõ thách thức lớn nhất của thanh tra báo chí trong kỷ nguyên số. Vi phạm có thể lan truyền đến hàng triệu người trong vài phút, nhưng quy trình thanh tra đòi hỏi sự chặt chẽ và thời gian theo quy định hành chính”, nhóm tác giả chia sẻ.
Để đối diện với thách thức này, anh luôn giữ nguyên tắc: Thượng tôn pháp luật. Anh chia sẻ bí quyết để đứng vững trước mọi cám dỗ, áp lực cá nhân: “Luôn đảm bảo rằng mọi bước trong quá trình thanh tra, từ lập biên bản ban đầu, thu thập chứng cứ, đến kết luận, đều có ghi chép, chữ ký đầy đủ và được thực hiện dưới sự giám sát của đồng nghiệp.”
Sự minh bạch này tạo ra một “hàng rào” khiến mọi nỗ lực tác động cá nhân trở nên vô nghĩa, vì quyết định cuối cùng không chỉ nằm ở một người.
Nhóm tác giả cho biết, trong cuộc trò chuyện, anh Thủy không quên gửi gắm lời khuyên cho thế hệ thanh tra trẻ: Phải học không ngừng.
“Báo chí luôn thay đổi, đặc biệt là với sự phát triển mạnh mẽ của truyền thông số và mạng xã hội. Nếu không học, không cập nhật, mình sẽ bị bỏ lại phía sau,” anh nói.
Anh nhắc nhở người làm thanh tra phải luôn theo kịp các mô hình tòa soạn số, các thuật toán lan truyền thông tin, đến những vấn đề mới như vi phạm xuyên biên giới hay công nghệ Deepfake. Và trên hết, phải luôn giữ thái độ “kiên quyết nhưng ôn hòa, nghiêm túc nhưng tôn trọng” để vừa giữ vững kỷ cương, vừa thuyết phục cơ quan báo chí tự giác khắc phục sai phạm.
“Tất cả những lời anh Thủy chia sẻ đã mở ra một chân trời mới trong nhận thức của chúng tôi về ngành Thanh tra”, nhóm tác giả cho biết.
Nhóm tác giả chia sẻ: Giải thưởng mà chúng tôi và đồng nghiệp sắp nhận được, thực chất, là sự tôn vinh những người như anh Nguyễn Ngọc Thủy - những Triển Chiêu 2.0 “Chân - Chính - Liêm - Trung” thầm lặng, kiên định, người âm thầm giữ gìn sự trong sạch, minh bạch cho dòng chảy thông tin của xã hội. Họ chính là nhân vật truyền cảm hứng sống động nhất, là minh chứng cho tinh thần liêm chính và trách nhiệm không ngừng nghỉ của ngành Thanh tra Việt Nam.
Sự tin cậy mà anh Nguyễn Ngọc Thủy theo đuổi không chỉ là triết lý cá nhân, mà còn là lời hứa danh dự mà mỗi cán bộ Thanh tra đang thực hiện, ngày đêm xây đắp niềm tin và bảo vệ giá trị chân thật của đất nước.
