Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đinh Trung Tụng. Ảnh: Thảo Nguyên

Dự thảo Luật Ban hành VBQPPL được Bộ Tư pháp chủ trì soạn thảo đã được Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho ý kiến. Dự kiến, trong phiên họp tới đây, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về Dự thảo Luật này.

Áp trách nhiệm công vụ nếu chậm ban hành VBQPPL

+ Để bảo đảm tính khả thi các đề xuất trong Dự thảo Luật Ban hành VBQPPL cần đánh giá rõ những hạn chế, bất cập của qui định pháp luật và việc tổ chức thực hiện. Theo ông, bất cập đang nằm ở khâu nào là chính?

- Thứ trưởng Đinh Trung Tụng: Khâu nào cũng có bất cập riêng nên ngày càng phải hoàn thiện. Quan trọng là phải gắn kết giữa thi hành và xây dựng, không để tách rời nhau.

Dự thảo Luật này sẽ có qui định cụ thể về tổ chức thực hiện thi hành VBQPPL. Tức là trong luật mới sẽ có sự phân định rõ ràng giữa nhóm thi hành và nhóm xây dựng pháp luật. Tổ chức thi hành là để gắn kết với quá trình xây dựng văn bản thành một thể thống nhất, đảm bảo tính liên tục của nó.

+ Việc cơ quan Nhà nước chậm ban hành VBQPPL có thể gây nhiều hậu quả rất lớn. Dự thảo Luật lần này có đề cập đến chế tài và việc bồi thường do ban hành chậm VBQPPL?

- Thứ trưởng Đinh Trung Tụng: Dự thảo Luật này có qui định trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc chậm ban hành VBQPPL, dẫn đến hậu quả, nhất là trách nhiệm của thủ trưởng, người đứng đầu các cơ quan, tổ chức.

Nhưng Dự thảo Luật mới chỉ qui định về trách nhiệm công vụ chứ chưa đặt vấn đề bồi thường vì Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước hiện hành chưa có qui định về bồi thường thiệt hại trong trường hợp này. Vấn đề bồi thường trong trường hợp chậm ban hành VBQPPL cần tiếp tục được nghiên cứu.

+ Dự thảo Luật bỏ qui định về việc ban hành văn bản qui định chi tiết cùng thời điểm có hiệu lực văn bản được qui định chi tiết. Vậy, trong thời điểm luật có hiệu lực nhưng chưa có văn bản hướng dẫn thì xử lý các vấn đề cần điều chỉnh như thế nào?

- Thứ trưởng Đinh Trung Tụng: Những văn bản hướng dẫn luật cũ không trái qui định luật mới sẽ vấn được áp dụng để “lấp khoảng trống” chờ ban hành văn bản hướng dẫn cho luật mới. Vấn đề này sẽ được làm rõ trong qui định về tổ chức thi hành pháp luật. Còn khi xem xét giải quyết từng trường hợp cụ thể thì phải tính đến cả ảnh hưởng của việc còn “khoảng trống” của qui định hướng dẫn.

Chặn tình trạng công văn chứa đựng QPPL

+ Trên thực tế vẫn còn tình trạng QPPL bị đưa vào các văn bản không phải VBQPPL như công văn, thông báo ý kiến chỉ đạo. Dự thảo Luật có ngăn chặn được tình trạng này?

- Thứ trưởng Đinh Trung Tụng: Qua rà soát VBQPPL thời gian qua đúng là phát hiện tình trạng có một số văn bản không phải VBQPPL nhưng lại chứa đựng các QPPL. Tất nhiên đây không phải hiện tượng phổ biến. Nguyên nhân một phần là do pháp luật hiện hành chưa làm rõ được khái niệm VBQPPL, dẫn đến sự hiểu chưa thống nhất trong quá trình tổ chức triển khai.

Dự thảo Luật ban hành VBQPPL sẽ giải quyết được vấn đề này.

+ Có nhiều ý kiến đề nghị bỏ quy định về nghị định “không đầu”. Tại sao Dự thảo Luật vẫn giữ?

- Thứ trưởng Đinh Trung Tụng: Nghị định “không đầu” là cần thiết vì hệ thống pháp luật nước ta đang hoàn thiện. Hơn nữa, các vấn đề diễn ra hàng ngày trong đời sống thực tiễn rất đa dạng, nhưng không phải vấn đề nào cũng có luật điều chỉnh.

Chính vì vậy, khi có những vấn đề thực tiễn nảy sinh nhưng chưa đủ điều kiện ban hành luật, pháp lệnh thì Chính phủ qui định bằng nghị định và trước khi ban hành phải được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến.

+ Vậy đến lúc nào thì bỏ được loại văn bản này, thưa ông?

- Thứ trưởng Đinh Trung Tụng: Đến lúc hệ thống pháp luật hoàn thiện, đầy đủ. Song thực tiễn đời sống luôn biến động, không thể lường hết biến động nên tôi cho rằng một thời gian khá dài sẽ vẫn phải duy trì các nghị định “không đầu”.

Tuy nhiên, loại nghị định này chỉ để giải quyết các vấn đề tình thế, sau một thời gian áp dụng sẽ phải được nghiên cứu để luật hóa.

+ Xin trân trọng cảm ơn ông!

Thảo Nguyên