Ngày 12/1, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (Ban Chỉ đạo) đã họp phiên thứ 23 dưới sự chủ trì của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng Ban Chỉ đạo.
539 đảng viên bị kỷ luật do tham nhũng, cố ý làm trái
Tại phiên họp này, kiểm điểm kết quả hoạt động năm 2022, Ban Chỉ đạo thống nhất đánh giá, công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được đẩy mạnh, có bước tiến mới, quyết liệt, đồng bộ, toàn diện và hiệu quả hơn.
Nổi bật là, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế tiếp tục được đẩy mạnh, tạo hiệu quả rõ rệt trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và phòng chống tham nhũng, tiêu cực.
Kỷ luật nghiêm minh, khuyến khích từ chức, kịp thời miễn nhiệm, thay thế những cán bộ bị kỷ luật, năng lực hạn chế, uy tín thấp, tạo bước tiến mới trong đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, được nhân dân, dư luận đồng tình, ủng hộ, đánh giá cao.
Theo đó, trong năm 2022, đã thi hành kỷ luật 539 đảng viên do tham nhũng, cố ý làm trái. Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã thi hành kỷ luật 47 cán bộ diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý (tăng 15 trường hợp so với năm 2021); cho thôi giữ chức Ủy viên Trung ương Đảng (khóa XIII) đối với 5 nhân sự; cho thôi giữ chức vụ đối với 2 Phó Thủ tướng Chính phủ, 3 Thứ trưởng và tương đương, 1 Chủ tịch Tập đoàn Công nghiệp than - khoáng sản Việt Nam (TKV).
Các địa phương đã cho từ chức, miễn nhiệm 3 Chủ tịch HĐND, Chủ tịch UBND tỉnh theo chủ trương sắp xếp, bố trí công tác đối với cán bộ bị xử lý kỷ luật, uy tín giảm sút.
Ngành Thanh tra, Kiểm toán tăng cường thanh tra, kiểm toán những lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực, những vấn đề nổi cộm, bức xúc; tập trung thanh tra, kiểm toán các chuyên đề, vụ việc theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo.
Qua thanh tra, kiểm toán đã kiến nghị xử lý tài chính, thu hồi 82.560 tỷ đồng và 883 ha đất; kiến nghị xử lý hành chính 3.530 tập thể và 8.619 cá nhân.
Các bộ, ngành, địa phương tiếp tục thực hiện có hiệu quả cơ chế phối hợp trong phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực qua công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án. Theo đó, đã chuyển 557 vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang cơ quan điều tra để xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật (tăng gấp hơn 2 lần so với năm 2021).
Công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong các cơ quan chống tham nhũng được chú trọng, tăng cường. Đáng chú ý, trong năm đã xử lý kỷ luật trên 200 cán bộ, công chức của các cơ quan này có sai phạm liên quan đến tham nhũng, tiêu cực, trong đó chuyển xử lý hình sự 74 trường hợp.
Khởi tố nhiều bị can là cán bộ cấp cao, cả đương chức và nghỉ hưu
Kết quả nổi bật nữa là chỉ đạo tiếp tục đẩy mạnh công tác điều tra, truy tố, xét xử; phát hiện, xử lý nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng, xảy ra cả trong khu vực nhà nước và khu vực ngoài nhà nước.
Trên cả nước đã khởi tố mới 493 vụ/1.123 bị can về tội tham nhũng (tăng 163 vụ/328 bị can so với năm 2021).
Riêng các vụ án, vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo đã khởi tố mới 11 vụ/37 bị can, khởi tố bổ sung 120 bị can trong 22 vụ án; kết luận điều tra 21 vụ/285 bị can; ban hành cáo trạng truy tố 19 vụ/290 bị can, xét xử sơ thẩm 16 vụ/244 bị cáo, xét xử phúc thẩm 12 vụ/81 bị cáo; đã xét xử kịp thời một số vụ án trọng điểm theo kế hoạch của Ban Chỉ đạo.
Đặc biệt, các cơ quan tiến hành tố tụng Trung ương đã chủ động phát hiện, quyết liệt đấu tranh, khởi tố mới nhiều vụ án tham nhũng, tiêu cực lớn, đặc biệt nghiêm trọng, rất phức tạp, dư luận xã hội rất quan tâm xảy ra trong những lĩnh vực chuyên môn sâu, hoạt động khép kín, có sự đan xen giữa khu vực Nhà nước và khu vực ngoài Nhà nước, gây thiệt hại rất lớn về tài sản, ảnh hưởng đến sự ổn định của nền kinh tế và tính mạng, sức khỏe của nhân dân (lĩnh vực y tế, giáo dục, ngoại giao, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, đăng kiểm, buôn lậu…).
Cạnh đó, khởi tố nhiều bị can là cán bộ cấp cao, cả đương chức và nghỉ hưu, sỹ quan cấp tướng trong lực lượng vũ trang, trong đó có 17 cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý.
Các cơ quan có thẩm quyền đã khẩn trương kết luận điều tra, truy tố, đưa ra xét xử vụ án xảy ra tại Công ty AIC, Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai ngay cả khi bị cáo đầu vụ và một số đồng phạm đã bỏ trốn, thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật, được dư luận, nhân dân đồng tình, đánh giá cao.
Công tác thu hồi tài sản tham nhũng, tiêu cực đạt nhiều kết quả, các cơ quan tiến hành tố tụng đã tạm giữ, kê biên, phong toả tài khoản trị giá trên 364.000 tỷ đồng (tăng hơn 10 lần so với năm 2021); cơ quan thi hành án dân sự thu hồi được 27.400 tỷ đồng (tăng gấp 3 lần so với năm 2021).
Nhiều địa phương đã khởi tố vụ án tham nhũng, tiêu cực lớn
Ở địa phương, các tỉnh ủy, thành ủy đã quán triệt, thực hiện nghiêm túc chủ trương của Ban Chấp hành Trung ương tại Hội nghị Trung ương 5 khóa XIII, khẩn trương thành lập Ban Chỉ đạo cấp tỉnh.
Công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực ở địa phương, cơ sở có chuyến biến rõ rệt. Theo đó, các địa phương trong cả nước đã phát hiện, khởi tố 453 vụ án tham nhũng (tăng 1,5 lần so với năm 2021).
Nhiều địa phương đã khởi tố vụ án tham nhũng, tiêu cực lớn, liên quan đến cán bộ thuộc diện Ban Thường vụ tỉnh ủy, thành ủy quản lý, trong đó có cả Ủy viên Ban Thường vụ tỉnh ủy, thành ủy; Phó Chủ tịch UBND tỉnh; liên quan đến vụ án xảy ra tại Công ty Việt Á, đến nay có 24 địa phương đã khởi tố 27 vụ án/68 bị can.
Ban Chỉ đạo cũng nêu rõ, công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực vẫn còn những tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc.
Đó là, dù thời gian qua đã chống tham nhũng, tiêu cực quyết liệt, xử lý nghiêm khắc nhiều cán bộ, đảng viên vi phạm, nhưng vẫn xảy ra sai phạm nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng trên một số lĩnh vực, gây bức xúc trong dư luận, nổi lên là trong lĩnh vực đất đai, đấu thầu, chứng khoán, phát hành trái phiếu doanh nghiệp, hoạt động ngân hàng, đăng kiểm… Một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức làm việc cầm chừng, né tránh, sợ sai không dám làm.
Trên một số lĩnh vực, quy định pháp luật còn sơ hở, bất cập, chậm được sửa đổi, bổ sung, nhất là trên lĩnh vực đất đai, đấu giá, đấu thầu, định giá, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp,....
Công tác tự kiểm tra, giám sát trong nội bộ vẫn chưa có nhiều chuyển biến, rất ít vụ việc được phát hiện qua tự kiểm tra. Công tác thu hồi tài sản mặc dù tăng cao so với các năm trước, nhưng giá trị tài sản phải thu hồi còn tồn đọng lớn; công tác giám định, định giá tài sản trong một số vụ án, vụ việc vẫn còn khó khăn, vướng mắc.
Ban Chỉ đạo Phòng chống tham nhũng, tiêu cực một số tỉnh, thành phố hoạt động còn chưa quyết liệt, hiệu quả.