(Thanh tra) - Với sự kiện 12 ngày đêm tháng 12/1972, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quân và dân ta đã đánh bại hoàn toàn cuộc tập kích đường không chiến lược bằng máy bay B52 của đế quốc Mỹ trên bầu trời Thủ đô Hà Nội, buộc chúng phải ký Hiệp định Pa-ri, chấm dứt chiến tranh, lập lại hoà bình ở Việt Nam, tạo ra bước ngoặt cho cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đi đến thắng lợi hoàn toàn.
Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” mãi mãi là biểu tượng của ý chí kiên cường, bất khuất, bản lĩnh, trí tuệ và nghệ thuật quân sự Việt Nam.
Năm 1954, Chiến thắng Điện Biên Phủ đã buộc thực dân Pháp ký Hiệp định Giơ-ne-vơ, chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam.
Đầu năm 1965, đế quốc Mỹ chuyển sang Chiến lược “Chiến tranh cục bộ”, đưa quân Mỹ vào miền Nam Việt Nam và sử dụng không quân, hải quân đánh phá miền Bắc Việt Nam lần thứ nhất.
Đầu năm 1972, cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta bắt đầu vào giai đoạn quyết định. Trên cả ba mặt: Quân sự, chính trị và ngoại giao, ta đều giành thắng lợi to lớn. Chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” của đế quốc Mỹ có nguy cơ sụp đổ hoàn toàn. Để cứu vãn tình thế, ngày 6/4/1972, Tổng thống Mỹ Ních-xơn vội vã ra lệnh tiến hành cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ hai đối với miền Bắc với quy mô lớn hơn, tính chất ác liệt, tàn bạo hơn. Mỹ sử dụng máy bay chiến lược B52 đánh phá các tỉnh, thành phố: Quảng Bình, Nghệ An, Thanh Hóa, Hải Phòng… Quân và dân ta đã chiến đấu kiên cường, dũng cảm, đánh bại các cuộc tập kích đường không của địch.
Ngày 17/12/1972, Tổng thống Ních-xơn chính thức ra lệnh tiến hành cuộc tập kích đường không chiến lược vào miền Bắc nước ta với tên gọi “Lai-nơ-bếch-cơ II”. Đế quốc Mỹ tiến hành cuộc tập kích đường không chiến lược B52 nhằm gây sức ép buộc ta phải chấp nhận ký Hiệp định Pa-ri theo các điều khoản sửa đổi của chúng; đánh phá, hủy diệt tiềm lực kinh tế - quốc phòng của miền Bắc, hạn chế sự chi viện cho cách mạng miền Nam.
Mỹ đã huy động số lượng lớn máy bay, tàu chiến và các loại vũ khí vào chiến dịch. Đây là cuộc huy động lực lượng tập kích đường không lớn nhất của Mỹ kể từ sau Đại chiến Thế giới lần thứ hai đến năm 1972. Trong đó, máy bay B52 có 193 trên tổng số 400 chiếc; không quân chiến thuật 1.077/3.043 chiếc; tàu sân bay 6/24 chiếc; hơn 50 máy bay tiếp dầu trên không và một số máy bay gây nhiễu từ xa, máy bay trinh sát chiến lược, chiến thuật, máy bay chỉ huy, liên lạc dẫn đường, cấp cứu, cùng 60 tàu chiến các loại.
Song, với đường lối chiến tranh nhân dân đúng đắn và sự chủ động về chiến lược, chiến dịch, ta đã tổ chức xây dựng được thế trận phòng không nhân dân rộng khắp, tạo thành sức mạnh tổng hợp với các lực lượng chủ yếu là: Bộ đội Ra-đa, Bộ đội Tên lửa phòng không, Bộ đội Pháo phòng không, Bộ đội Không quân tiêm kích, Lực lượng phòng không của bộ đội địa phương và dân quân tự vệ… Và, nhân dân toàn miền Bắc cũng được huy động tối đa lực lượng, phương tiện nhằm tham gia giúp đỡ nhân dân sơ tán, giữ gìn, bảo đảm an ninh, động viên, khích lệ cán bộ, chiến sĩ và các lực lượng cầm súng ngày đêm canh giữ bầu trời.
Từ đêm ngày 19/12 đến ngày 29/12/1972, Mỹ liên tục tấn công Hà Nội và các địa phương khác trong toàn miền Bắc bằng máy bay chiến lược B52, máy bay F111 “cánh cụp, cánh xòe”… Để rồi, trong 12 ngày đêm oanh liệt đó, không ngày nào quân dân ta không bắn rơi máy bay B52 của Mỹ.
Trong 12 ngày đêm chiến đấu anh dũng, kiên cường, mưu trí, sáng tạo, quân và dân ta đã đánh bại cuộc tập kích chiến lược đường không quy mô lớn chưa từng có của Mỹ, làm nên Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”. Đây cũng là lần đầu tiên trong lịch sử “siêu pháo đài B52” thất trận và không quân Mỹ phải chịu thiệt hại nặng nề nhất. Có 82 máy bay Mỹ bị ta bắn rơi, gồm: 34 chiếc B52, 5 chiếc F111A, 21 chiếc F4CE, 4 chiếc A6A, 12 chiếc A7, 1 chiếc F105D, 2 chiếc RA5C, 1 chiếc trực thăng HH53, 1 chiếc trinh sát không người lái 147SC. Đồng thời, Mỹ còn tổn thất hàng trăm phi công, hầu hết là những phi công kỳ cựu, nguồn nhân lực tác chiến bậc cao của quân đội Mỹ.
Trước sự thất bại lớn và liên tiếp trong 12 ngày đêm đánh phá miền Bắc Việt Nam, 7 giờ sáng ngày 30/12, Tổng thống Mỹ Ních-xơn buộc phải tuyên bố ngừng ném bom từ vĩ tuyến 20 trở ra và chấp nhận quay lại bàn đàm phán. Cuộc tập kích chiến lược quy mô lớn bằng máy bay B52 của Mỹ vào Hà Nội, Hải Phòng và miền Bắc Việt Nam của Mỹ đã bị thất bại hoàn toàn.
Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” trước hết là do sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, tài tình, sáng tạo của Trung ương Đảng, mà thường xuyên, trực tiếp là Quân ủy Trung ương; quân và dân ta đã nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng, dũng cảm, kiên cường, sáng tạo, quyết đánh, biết đánh và quyết thắng kẻ thù; quân và dân ta đã mưu trí, sáng tạo, tìm được cách đánh B52; sự đồng tình ủng hộ, giúp đỡ của bè bạn quốc tế và nhân loại tiến bộ.
Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” có ý nghĩa lịch sử to lớn. Đó là một trong những chiến thắng vĩ đại ở thế kỷ XX, viết tiếp những trang sử vàng chói lọi trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta. Góp phần bảo vệ vững chắc miền Bắc xã hội chủ nghĩa, giữ vững thành quả cách mạng đã giành được, tạo ra bước chuyển chiến lược căn bản về cục diện của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, góp phần giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” là chiến thắng của chế độ mới xã hội xã hội chủ nghĩa, đánh bại sức mạnh quân sự hùng hậu của chủ nghĩa đế quốc, đứng đầu là Mỹ; góp phần dẫn đến sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân mới, làm tăng thêm sức mạnh và thế tiến công của phong trào cách mạng thế giới, củng cố niềm tin chiến thắng cho các lực lượng đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đồng thời, đã chứng minh sức sống của học thuyết Mác - Lênin về chiến tranh cách mạng trong thời đại ngày nay và tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh trong cách mạng Việt Nam.
Kỷ niệm 40 năm Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” chúng ta có dịp ôn lại truyền thống hào hùng của Quân đội nhân dân Việt Nam, của dân tộc Việt Nam. Qua đó, càng tin tưởng, tự hào hơn về Dân tộc ta, Đảng ta, Quân đội ta. Chúng ta tự hào về truyền thống bất khuất, kiên cường của dân tộc, lòng yêu nước, ý chí quyết chiến, quyết thắng của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta trước mọi kẻ thù xâm lược. Đó là cội nguồn sức mạnh, là nội lực của đất nước trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Liên tục trong 12 ngày đêm, từ 18/12 đến 30/12/1972, Mỹ thực hiện chiến dịch quân sự mang tên Lai-nơ-bếch-cơ II, sử dụng lực lượng không quân chiến lược với máy bay B52 làm nòng cốt, ném hơn 4 vạn tấn bom rải thảm xuống Hà Nội, Hải Phòng, Thái Nguyên và các mục tiêu khác ở miền Bắc Việt Nam.
Riêng tại Hà Nội, cuộc ném bom nhằm "đưa miền Bắc trở về thời kỳ đồ đá" của Mỹ đã phá hủy nhiều khu dân cư như: Khâm Thiên, An Dương, Uy Nỗ, Yên Viên, Gia Lâm, Đông Anh, Văn Điển, Giáp Bát, Bệnh viện Bạch Mai, Đài Phát thanh Mễ Trì... làm 2.380 người chết và 1.355 người bị thương. Nhiều điểm bị đánh đi, đánh lại hàng chục lần như: Cầu Long Biên, cầu Đuống, khu vực xã Yên Viên, Nhà máy Điện Yên Phụ, xã Uy Nỗ...
Quân và dân Thủ đô cùng các địa phương miền Bắc đã kiên cường giáng trả, đập tan cuộc tập kích đường không của Mỹ, làm nên Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không 1972”, buộc Mỹ phải ký Hiệp định Pa-ri ngày 27/1/1973, rút quân Mỹ và quân đồng minh khỏi miền Nam, chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược thực dân mới tại Việt Nam.
40 năm đã trôi qua, nỗi đau thương mất mát cũng dần nguôi ngoai. Những địa danh xưa từng hứng chịu bom đạn Mỹ giờ đang từng ngày thay da, đổi thịt. Nhưng, lịch sử sẽ mãi còn ghi dấu tội ác của chiến tranh; đồng thời lưu danh để muôn đời sau ngợi ca chiến thắng 12 ngày đêm lịch sử lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu. |
ThS. Nguyễn Thanh Hoàng
