Theo tờ trình của Chính phủ, Dự án Luật Dự trữ quốc gia (DTQG) được xây dựng trên cơ sở khắc phục những hạn chế tồn tại của Pháp lệnh DTQG; Khắc phục những quy định chưa đồng bộ với các luật khác, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, đáp ứng yêu cầu hoạt động dự trữ quốc gia trong điều kiện mới. Bảo đảm sự điều hành, sử dụng nguồn lực DTQG của Nhà nước theo nguyên tắc tập trung, thống nhất, có hiệu lực và hiệu quả.

Đánh giá chung về dự thảo Luật DTQG, báo cáo Thẩm tra của Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội nhận định, so với Pháp lệnh hiện hành, Dự thảo luật đã cụ thể hóa, bổ sung mới nhiều nội dung, hoàn thiện một bước khuôn khổ pháp lý cho hoạt động DTQG. Tuy nhiên, vẫn cần được tiếp tục hoàn thiện một số vấn đề mang tính mấu chốt trong quản lý, sử dụng DTQG chưa được quy định cụ thể; một số quy định chưa bảo đảm tính minh bạch dẫn đến khó triển khai thực hiện. Cụ thể như Cơ chế khuyến khích xã hội hóa các thành phần kinh tế tham gia hoạt động DTQG; tiêu chí xác định hàng hóa, danh mục hàng DTQG…

Về mặt hàng thuộc diện điều chỉnh trong dự trữ quốc gia, theo dự thảo, bao gồm các loại vật tư, hàng hóa thiết yếu và tiền. Đa số ý kiến trong Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị không quy định dự trữ quốc gia bằng tiền mà chỉ nên dự trữ bằng hàng hóa, vật tư thiết yếu. Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Phùng Quốc Hiển đặt vấn đề, có hay không việc dự trữ bằng tiền? Nếu dự trữ bằng tiền để mua hàng hóa thì được, tuy nhiên nếu đã dự trữ phải dự trữ bằng ngoại tệ chứ không phải bằng nội tệ. Vì vậy, quan điểm là không dự trữ bằng tiền.

Xung quanh vấn đề này, nhiều ý kiến của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, nguồn lực DTQG chủ yếu phải hình thành từ nguồn ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên trong điều kiện hiện nay, để tăng cường sức mạnh DTQG thì cần thiết phải xã hội hóa nguồn lực DTQG. Đề nghị trong Luật cần có quy định để tạo cơ chế mở, khuyến khích các nguồn lực khác ngoài nguồn Ngân sách Nhà nước.

Quỳnh Trang