Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn phát biểu trong chương trình làm việc tại tỉnh Bình Dương

Từ ngày 3-7/10, Đoàn Công tác liên ngành Bộ Công an và BHXH Việt Nam tổ chức kiểm tra việc thực hiện Quy chế phối hợp số 01 về thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, đấu tranh phòng chống tội phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT trên địa bàn 4 tỉnh, TP: Đồng Nai, Bình Dương, Đà Nẵng, Quảng Nam.

Đoàn công tác do đại diện lãnh đạo BHXH Việt Nam và lãnh đạo Cục An ninh chính trị nội bộ (Bộ Công an) đồng Trưởng đoàn.

Phát hiện, xử lý kịp thời nhiều vi phạm

Qua báo cáo cho thấy, cơ quan Công an và BHXH 4 tỉnh đều đã ký kết, ban hành các Quy chế phối hợp, Kế hoạch liên Ngành nhằm bảo đảm sự chỉ đạo thống nhất giữa hai Ngành trong công tác phối hợp; cũng như tăng cường trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao.

Vì vậy, việc triển khai thực hiện Quy chế phối hợp đã mang lại hiệu quả rõ rệt, ý thức chấp hành pháp luật BHXH, BHYT tại các đơn vị sử dụng lao động (SDLĐ) ngày càng nâng cao.

Tại 4 địa phương, Công an tỉnh và BHXH tỉnh thường xuyên trao đổi, cung cấp thông tin, số liệu, tình hình nợ BHXH, BHYT, nhất là các đơn vị có số nợ BHXH, BHYT lớn và kéo dài; các thông tin về các vụ việc, hành vi vi phạm pháp luật (trốn đóng, gian lận, trục lợi…) trong lĩnh vực BHXH, BHYT của các đơn vị, tổ chức, cá nhân có liên quan để phục vụ công tác xác minh, điều tra, xử lý.

Toàn cảnh chương trình làm việc của Đoàn công tác tại tỉnh Bình Dương

Đồng thời, phối hợp chặt chẽ trong công tác thanh tra, kiểm tra các đơn vị SDLĐ, qua đó, đã kịp thời phát hiện, xử lý, ngăn chặn kịp thời các hành vi trục lợi, làm giả, sử dụng hồ sơ, tài liệu giả, cấp khống Giấy chứng nhận nghỉ ốm hưởng BHXH… nhằm đảm bảo quỹ BHXH, BHYT được sử dụng hiệu quả, đúng mục đích và đúng quy định của pháp luật.

Đơn cử từ đầu năm 2022 đến nay, BHXH tỉnh Đồng Nai đã chuyển 5 vụ việc sang Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) để điều tra, xử lý như: hồ sơ khống, gian lận BHYT của Phòng khám đa khoa Tân Long; 11 hồ sơ đề nghị giải quyết chế độ BHXH của người lao động (NLĐ) có dấu hiệu dùng hồ sơ giả….

Tại tỉnh Bình Dương, từ đầu năm đến nay, cơ quan BHXH đã phối hợp với ngành Công an thu nợ BHXH đối với 88 đơn vị, với 8.652 NLĐ và tổng số nợ là 65,37 tỷ đồng. Qua đó, đã thu hồi được 30,11 tỷ đồng (có 54/88 đơn vị khắc phục tiền nợ), đạt tỷ lệ thu hồi 46,1%.

Tương tự, BHXH TP Đà Nẵng cũng đã phối hợp với Công an Thành phố tiến hành thanh tra chuyên ngành đóng và kiểm tra việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT tại 14 đơn vị SDLĐ. BHXH Thành phố và BHXH của 6 quận, huyện đã phối hợp với các ngành liên quan (trong đó có Công an) mời 233 đơn vị đến cơ quan BHXH để làm việc về việc chậm đóng BHXH, BHYT. Kết quả, có 166 đơn vị tham dự làm việc, số tiền nợ thu được là 10,2 tỷ đồng (chiếm 45,07% trên tổng số nợ của những đơn vị này).

Tại Quảng Nam, thời gian qua, hai cơ quan thường xuyên trao đổi thông tin về nợ BHXH và trục lợi chế độ BHYT; qua đó đã truy thu nợ BHXH, BHYT tại 58 doanh nghiệp (DN) với số tiền trên 9 tỷ đồng.

Nhiều kiến nghị, giải pháp thiết thực

Đánh giá công tác phối hợp giữa cơ quan Công an và cơ quan BHXH đã được triển khai rất chặt chẽ, song các ý kiến tại các buổi làm việc của Đoàn Công tác đều chung nhận định, hoạt động phối hợp hiện vẫn còn gặp nhiều khó khăn, nhất là trong việc xử lý vi phạm của các đơn vị, DN.

Đơn cử, một số DN lợi dụng cơ chế, chính sách BHXH còn có kẽ hở, chế tài xử lý vi phạm chưa nghiêm, mức xử phạt hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH còn thấp nên cố tình chậm nộp, nợ BHXH, BHYT kéo dài; một số DN giải thể, phá sản, có chủ bỏ trốn, dẫn đến nhiều NLĐ không được đảm bảo quyền lợi…

Trong khi đó, trên thực tế vẫn còn nhiều NLĐ không dám đấu tranh với chủ SDLĐ để đòi quyền lợi an sinh chính đáng của bản thân...

Theo đại diện Công an tỉnh Đồng Nai, đến tháng 3/2022, trên địa bàn tỉnh có 369 đơn vị nợ BHXH làm ảnh hưởng quyền lợi của trên 11.000 NLĐ. Cơ quan Công an đã phối hợp xử lý nhiều đơn vị, nhưng nhìn chung tình trạng chậm đóng BHXH còn phổ biến. Đây là tội phạm mới được quy định tại Bộ Luật Hình sự năm 2017, nên việc củng cố hồ sơ, tài liệu xử lý theo pháp luật còn gặp khó khăn, nhất là trong việc xác định hành vi giữa chậm đóng và trốn đóng.

Thiếu tướng Trần Đình Chung – Phó Cục trưởng Cục An ninh chính trị nội bộ (Bộ Công an) phát biểu trong chương trình làm việc tại tỉnh Đồng Nai.

Đại diện BHXH tỉnh Bình Dương cho biết, vẫn còn một số hạn chế, tồn tại về xử lý hành vi trốn đóng, chậm đóng BHXH chưa được thực hiện như đề xuất của cơ quan BHXH do "không đủ yếu tố cấu thành tội phạm theo Điều 216 Bộ Luật Hình sự". Do vậy, BHXH tỉnh Bình Dương kiến nghị Bộ Công an cùng các Bộ, ngành liên quan thống nhất ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể về thủ tục, thành phần hồ sơ để thuận tiện cho cơ quan BHXH khi kiến nghị khởi tố theo Điều 216 Bộ luật Hình sự.

Ngoài ra, các đại biểu tham dự các buổi làm việc với Đoàn Công tác cũng đề xuất nhiều kiến nghị khác như: Trong khi mức xử phạt nợ BHXH thấp, việc chậm đóng BHXH, BHYT cần phải được xem là hành vi vi phạm nghiêm trọng; có chế tài xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật BHXH, BHYT ngày càng tinh vi như: Mua bán sổ BHXH, cấp khống giấy chứng nhận nghỉ ốm hưởng BHXH, mượn hồ sơ đi làm, làm giả giấy tờ để chiếm đoạt BHXH...

Tại các buổi làm việc, Trưởng Đoàn Công tác cho biết, sẽ tổng hợp, tiếp thu các ý kiến đề xuất để xem xét, kiến nghị sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật cho phù hợp. Đồng thời đánh giá cao và ghi nhận sự chỉ đạo sát sao, kịp thời của các cấp chính quyền địa phương, qua đó giúp 2 Ngành phối hợp ngày càng chặt chẽ và hiệu quả trong việc thanh tra, kiểm tra chấp hành pháp luật BHXH, BHYT.

Thiếu tướng Trần Đình Chung, Phó Cục trưởng Cục An ninh chính trị nội bộ (Bộ Công an) nhấn mạnh, việc chậm đóng, trốn đóng BHXH hiện có chiều hướng gia tăng, gây thiệt hại cho NLĐ và gây dư luận xã hội không tốt.

Theo ông Chung, với những vấn đề tồn tại do chính sách thì cần phải sửa đổi để có thể xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Ông Lê Hùng Sơn, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam khẳng định, công tác phối hợp giữa Công an tỉnh và BHXH tỉnh đã góp phần ngăn ngừa lạm dụng, trục lợi và ổn định an ninh xã hội trên địa bàn, tăng cường thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT nhằm khắc phục tình trạng chậm đóng, nợ đọng kéo dài và các hành vi trục lợi quỹ BHXH, quỹ BHYT.

Trong đó, cơ quan BHXH tỉnh sẽ phối hợp chặt chẽ với Công an tỉnh kiên quyết khởi tố những đơn vị, DN cố tình vi phạm nhằm đảm bảo quyền lợi an sinh chính đáng cho NLĐ.