VKSND Tối cao vừa ban hành hướng dẫn công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm án trật tự xã hội năm 2026.

Bên cạnh việc tiếp tục tăng cường trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra theo tinh thần 4S “Sớm hơn, sát hơn, sâu hơn, sắc hơn”, VKSND các cấp cần cường phối hợp với cơ quan điều tra kịp thời phát hiện xử lý đối với các vụ án trật tự xã hội gây hậu quả nghiêm trọng; sử dụng công nghệ cao; tội phạm có liên quan đến tổ chức tội phạm xuyên quốc gia; mua bán người;… không hình sự hóa các quan hệ vay mượn và tranh chấp dân sự và ngược lại; tập trung giải quyết nhanh, dứt điểm các vụ án nổi cộm dư luận xã hội quan tâm.

Đặc biệt, phải kiểm sát chặt chẽ ngay từ giai đoạn thụ lý tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; gắn công tố với hoạt động điều tra, chủ động đề ra yêu cầu xác minh để làm rõ sự việc; bảo đảm chống oan hoặc bỏ lọt tội phạm.

Trong giai đoạn truy tố, phải kiểm tra, đánh giá lại các chứng cứ, tài liệu có trong hồ sơ vụ án, đánh giá chính xác, khách quan cả chứng cứ buộc tội và chứng cứ gỡ tội; chủ động phúc cung bị can, ghi lời khai người làm chứng, người bị hại, xem xét các dấu vết, vật chứng phạm tội trước khi quyết định việc truy tố.

Kiểm sát viên thực hiện quyền công tố, kiểm sát xét xử tại một phiên tòa. Ảnh minh họa: ITN

Trong giai đoạn xét xử, phải chủ động xét hỏi, tranh luận làm rõ các tình tiết của vụ án; đưa ra những chứng cứ lập luận và đối đáp đầy đủ với các ý kiến của bị cáo, người bào chữa và những người tham gia tố tụng khác.

Đối với các vụ án trật tự xã hội do VKS cấp trên ban hành cáo trạng phân công cho VKS cấp dưới thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử sơ thẩm, VKS cấp dưới phải phối hợp chặt chẽ với VKSND cấp trên, nắm chắc tài liệu hồ sơ vụ án để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ.

Qua kiểm sát kịp thời phát hiện những vi phạm, thiếu sót của các cơ quan tiến hành tố tụng trong quá trình giải quyết các vụ án về trật tự xã hội để ban hành thông báo rút kinh nghiệm, kiến nghị yêu cầu khắc phục vi phạm. Cùng với đó, phát hiện những sơ hở thiếu sót trong quản lý Nhà nước, kiến nghị phòng ngừa tội phạm; nâng cao chất lượng, đảm bảo các kiến nghị được chấp nhận, tiếp thu.

Mặt khác, tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương trong thực thi nhiệm vụ, công vụ của cán bộ, công chức; kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định của Đảng về kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Hướng dẫn của VKSND Tối cao cũng nêu rõ, VKSND các cấp chấp hành nghiêm Chỉ thị số 03/CT-VKSTC ngày 28/12/2017 của Viện trưởng VKSND Tối cao và các quy định khác của ngành KSND về công tác theo dõi, hướng dẫn, chỉ đạo nghiệp vụ, giải đáp vướng mắc, trả lời thỉnh thị trong ngành KSND.

Ngoài ra, thực hiện nghiêm túc các quy chế về chế độ thông tin, báo cáo và quản lý công tác trong ngành KSND; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong công tác chỉ đạo điều hành và chuyên môn nghiệp vụ; chủ động phối hợp liên ngành tố tụng…