(Thanh tra) - Thái Nguyên đặt mục tiêu đến năm 2030 mỗi năm giảm 1-1,5% hộ nghèo đa chiều, 3% tại các xã khó khăn và 3-4% trong đồng bào DTTS. Đây là thách thức không nhỏ khi nhiều địa phương vùng cao còn thiếu hạ tầng, việc làm bấp bênh, tỷ lệ tái nghèo cao, đòi hỏi tỉnh phải kiên trì triển khai đồng bộ nhiều giải pháp.
Nhờ thực hiện đồng bộ các chính sách, dự án và sử dụng nguồn lực hiệu quả, công tác giảm nghèo ở tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2021-2025 đã đạt nhiều kết quả nổi bật, đời sống người dân được cải thiện rõ rệt, tạo nền tảng cho phát triển bền vững.
Sau sáp nhập, thực hiện chỉ đạo của tỉnh, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thái Nguyên đã tiến hành rà soát số hộ nghèo và cận nghèo. Đến đầu năm 2025, toàn tỉnh (gồm Thái Nguyên và Bắc Kạn) ghi nhận 23.061 hộ nghèo (chiếm 5,46%), 15.482 hộ cận nghèo (3,67%). Đáng chú ý, trong số này có 19.354 hộ nghèo là đồng bào DTTS, chiếm tới 83,93% tổng số hộ nghèo.
Những con số này cho thấy tình trạng hộ nghèo vẫn còn đáng kể, trong khi tiềm lực của nhiều địa phương còn hạn chế. Cụ thể như xã Ngân Sơn, địa phương mới thành lập trên cơ sở hợp nhất các xã Đức Vân, Cốc Đán và thị trấn Vân Tùng, hiện có 27 thôn, khu với hơn 1.890 hộ dân, 8.260 nhân khẩu.
Với địa hình chủ yếu đồi núi xen khe suối, độ dốc lớn, xã gặp nhiều khó khăn trong phát triển KT-XH. Bà Dương Thị Phương Quế, Chủ tịch UBND xã Ngân Sơn, cho biết điều kiện hạ tầng trên địa bàn chưa đồng bộ; Kinh tế hộ gia đình chủ yếu nhỏ lẻ, manh mún, chưa hình thành chuỗi giá trị, dễ bị tác động bởi biến động giá cả thị trường.
Không chỉ riêng Ngân Sơn, tại nhiều xã phía Bắc của tỉnh, sau mỗi trận thiên tai, nhà cửa và ruộng vườn của người dân bị hư hại, khiến nhiều hộ vừa thoát nghèo lại tái nghèo. Những con số này phản ánh bức tranh toàn diện về những khó khăn, thách thức mà công tác giảm nghèo của tỉnh phải đối diện.
Thực hiện chỉ đạo của Quốc hội, của Chính phủ về thực hiện CTMTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, thời điểm trước khi hợp nhất tỉnh Thái Nguyên và tỉnh Bắc Kạn, cả 2 địa phương đều ban hành đầy đủ các văn bản tổ chức thực hiện. Tổng số văn bản ban hành là 136 văn bản, trong đó 26 nghị quyết, 10 quyết định, 100 văn bản quản lý điều hành.
Đồng thời, cả hai tỉnh Thái Nguyên (cũ) và Bắc Kạn (cũ) cũng đều thành lập và thường xuyên kiện toàn Ban chỉ đạo, tổ giúp việc; Ban quản lý cấp xã; hội đồng thẩm định, tổ thẩm định các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất tổ chức thực hiện theo quy chế và quy định của chương trình.
Đặc biệt, chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về xóa đói, giảm nghèo đã được cụ thể hóa bằng việc đầu tư lớn nguồn lực từ Nhà nước và các nguồn lực khác, nhất là sự hưởng ứng, chung tay góp sức của cộng đồng doanh nghiệp và các tầng lớp Nhân dân.
Trong giai đoạn 2021-2025, CTMTQG giảm nghèo bền vững tỉnh Thái Nguyên được phân bổ tổng nguồn vốn là hơn 1.167 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương là hơn 1.113 tỷ đồng, ngân sách địa phương là hơn 53 tỷ đồng.
Công tác phân bổ vốn đảm bảo theo nguyên tắc và quy định của CTMTQG giảm nghèo bền vững tỉnh và có điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tế nhằm phát huy hiệu quả nguồn vốn. Công tác huy động, lồng ghép nguồn lực của Nhà nước và các nguồn lực hợp pháp khác được thực hiện đồng bộ.
Nhờ sự đầu tư có trọng tâm, trọng điểm và các giải pháp đồng bộ, công tác giảm nghèo tại tỉnh Thái Nguyên đã gặt hái được nhiều thành quả ấn tượng, tác động toàn diện đến đời sống KT-XH.
Việc tổ chức triển khai các dự án, tiểu dự án của Chương trình phù hợp với các quy định và điều kiện thực tế của tỉnh, đảm bảo hiệu quả. Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều đầu kỳ (đầu năm 2022) là 10,29% đã giảm xuống còn 5,46% vào cuối năm 2024, giảm 4,83%, bình quân mỗi năm giảm 1,61%, đạt và vượt kế hoạch đề ra.
Trong đó, tỉnh Bắc Kạn cũ có tỷ lệ hộ nghèo đa chiều đầu kỳ là 27,37%, đến cuối năm 2024 còn 19,46%, bình quân giảm 2,63%/năm, vượt so với mục tiêu từ 2-2,25%/năm; tỉnh Thái Nguyên cũ có tỷ lệ hộ nghèo đa chiều đầu kỳ là 6,14%, đến cuối năm 2024 giảm còn 2,04%, bình quân giảm 1,37%/năm, đạt và vượt so với mục tiêu đề ra. Thái Nguyên phấn đấu đến cuối năm 2025 sẽ giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống còn 4,65%.
Tỉnh đã triển khai thực hiện 642 dự án hỗ trợ phát triển sản xuất với sự tham gia của 13.330 hộ, trong đó có 6.811 hộ nghèo, 3.791 hộ cận nghèo và 2.728 hộ mới thoát nghèo và hộ khác tham gia dự án. 100% người có khả năng lao động, có nhu cầu thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn huyện nghèo (cũ) được hỗ trợ nâng cao năng lực sản xuất nông, lâm nghiệp.
Việc thực hiện các mô hình và hỗ trợ phát triển sản xuất của CTMTQG giảm nghèo bền vững đã giúp các hộ gia đình biết cách áp dụng khoa học kỹ thuật trong trồng trọt, chăn nuôi; sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật hợp lý, tiết kiệm; phòng tránh dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi… từ đó giúp tăng năng suất sản xuất, tạo sinh kế ổn định, nâng cao thu nhập, tiến tới thoát nghèo.
Đặc biệt, công tác giảm nghèo tại tỉnh Thái Nguyên đã tập trung thực hiện các chỉ tiêu giải quyết mức độ thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản. Đáng chú ý, ở chiều thiếu hụt về việc làm, dự ước lũy kế đến cuối năm 2025 có khoảng 8.500 lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo được hỗ trợ kết nối việc làm, 2.000 lao động thuộc các huyện nghèo cũ được hỗ trợ đào tạo, trong đó có 1.800 lao động được đào tạo để chuẩn bị cho việc đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.
Theo đánh giá, công tác giảm nghèo tại tỉnh Thái Nguyên đã thực hiện được mục tiêu giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững, hỗ trợ người nghèo, hộ nghèo vượt lên mức sống tối thiểu, tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản theo chuẩn nghèo đa chiều quốc gia, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Với quyết tâm chính trị cao, sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và tinh thần nỗ lực vươn lên của người dân, Thái Nguyên kỳ vọng sẽ đạt được các mục tiêu giảm nghèo bền vững, góp phần thúc đẩy phát triển KT-XH, nâng cao đời sống nhân dân, hướng tới xây dựng cộng đồng hạnh phúc và phát triển bao trùm.
