TNGT tuy có giảm nhưng vẫn còn là mối lo của TP HCM.

Khó xử phạt

Nếu so sánh với năm 2009, tình hình trật tự ATGT trên địa bàn TP trong năm 2010 giảm về cả 3 chỉ tiêu số vụ, số người chết và số người bị thương. Thế nhưng, mức giảm còn thấp, chỉ chưa đầy 6%. Thống kê của ngành chức năng cho thấy, trong năm ngoái, địa bàn TP đã xảy ra 1.097 vụ tai nạn giao thông (TNGT), làm chết 890 người và làm bị thương 469 người. Hầu hết TNGT đều xảy ra trên đường bộ, với 1.071/1.097 vụ, chỉ có 4 vụ liên quan đến đường sắt và 22 vụ TNGT đường thủy.

Năm qua, toàn TP xảy ra 54 vụ ùn tắc giao thông có thời gian kéo dài trên 30 phút. Trong khi đó, tuy không xảy ra tình trạng đua xe trái phép, nhưng vào những đêm cuối tuần hoặc các ngày lễ vẫn còn hiện tượng nhiều tốp thanh thiếu niên điều khiển môtô, xe máy chạy thành đoàn, lưu thông dàn hàng ngang trên đường, lạng lách đánh võng, chạy xe biểu diễn… gây mất trật tự trên một số tuyến đường. Thậm chí, những tốp xe này có khi đông đến hàng trăm xe.

Có hàng loạt nguyên nhân đã được cơ quan chức năng nhận diện. Nổi cộm là sự thiếu hiệu quả trong công tác tuyên truyền. Nguyên nhân đáng chú ý khác do những quy định rất khó thực hiện trong thực tế, điển hình là Điều 12 Nghị định 34/2010/NĐ-CP. Điều khoản này quy định xử phạt người đi bộ vi phạm quy tắc giao thông đường bộ. Thế nhưng, trong quá trình xử lý, cơ quan chức năng gặp rất nhiều khó khăn bởi vì phần lớn khách bộ hành không mang theo CMND hoặc giấy tờ tùy thân. Có trường hợp người vi phạm không có tiền đóng phạt hoặc người vi phạm bỏ chạy, không hợp tác… Cũng có khi, sự hạn chế lại bắt nguồn từ quy định chế tài không đủ sức răn đe. Trong các vụ việc thanh thiếu niên đi môtô, xe máy tụ tập thành nhóm, gây mất trật tự công cộng về đêm, mặc dù vẫn còn phức tạp, nhưng công tác phòng, chống đua xe chưa phát huy hiệu quả mong muốn do không quy định áp dụng tạm giữ phương tiện của đối tượng tụ tập, lưu thông lạng lách, đánh võng…

Giáp công 3 mũi

Theo dự thảo kế hoạch bảo đảm trật tự ATGT năm 2011 của chính quyền TP HCM, mục tiêu cuối cùng là phải kéo giảm cả 3 chỉ tiêu liên quan đến TNGT, trong đó phải phấn đấu giảm ít nhất 5% số người chết do TNGT và kéo giảm ùn tắc giao thông đến mức thấp nhất có thể so với năm 2010. Để làm được điều này, TP tập trung vào 3 mũi nhọn: Đẩy mạnh tuyên truyền, tăng cường kiểm tra xử phạt (vi phạm) và chấn chỉnh, phát triển cơ sở hạ tầng đồng thời khuyến khích phát triển vận tải hành khách công cộng.

TP yêu cầu các lực lượng chức năng như Ban ATGT, các sở chuyên ngành cần phối hợp với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP HCM nghiên cứu sử dụng nhiều hình thức tuyên truyền phong phú. Đồng thời, cần biên tập nội dung tuyên truyền sao cho dễ hiểu dễ nhớ để bảo đảm tuyên truyền sâu rộng đến từng đối tượng khác nhau. Trong khi đó, nhiệm vụ của ngành Giáo dục là tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục ATGT trong học sinh, sinh viên, từng bước tạo chuyển biến về ý thức tự giác cho thế hệ trẻ trong những năm tiếp theo.

Đối với mũi nhọn thứ hai, cơ quan chức năng được yêu cầu tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra, tuần tra, kiểm soát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm vốn là nguyên nhân gây mất trật tự ATGT đô thị như vượt đèn đỏ, điều khiển phương tiện giao thông đi ngược chiều đường hoặc đi vào đường cấm, điều khiển môtô lạng lách đánh võng, đua xe trái phép hoặc tụ tập cổ vũ đua xe trái phép… Tương tự là các hành vi vi phạm liên quan đến tốc độ lưu thông, nồng độ cồn trong máu của người điều khiển phương tiện cơ giới, không đội mũ bảo hiểm, vi phạm các quy định về quản lý vận tải hành khách đường bộ…

Nhiệm vụ trọng tâm thứ ba là tăng cường công tác bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ. Chủ động phát hiện và kịp thời khắc phục các điểm đen; khảo sát và thực hiện việc tách làn lưu thông các loại xe cơ giới trên những tuyến đường đủ điều kiện. Đối với giao thông thủy, vấn đề ưu tiên là tổ chức điều tiết giao thông kịp thời tại những đoạn/tuyến sông thường xảy ra ùn tắc phương tiện; tổ chức tốt công tác phòng chống va trôi trong mùa mưa bão; phát hiện kịp thời các bến thủy mở “lậu” hoặc khai thác vật liệu xây dựng trái phép…

Hạ tầng không đáp ứng tốc độ phát triển

Hiện nay, TP HCM có 3.897 tuyến đường với tổng chiều dài khoảng 3.534km, trong đó các tuyến đường có bề rộng nhỏ hơn 7m chiếm tỉ lệ 69,3%; trên 4.306 nút giao thông, đa phần và chủ yếu là giao thông đồng mức, chỉ có 16 giao lộ giao cắt khác mức. Mật độ đường dành cho lưu thông trên địa bàn hiện chỉ đạt 1,9km/km2 còn quỹ đất giao thông chỉ là 4,8%, quá thấp so với tiêu chuẩn đáng ra phải từ 22 - 24%! Trong khi đó, số lượng phương tiện đường bộ đăng ký quản lý tại TP hiện đã lên đến 4,9 triệu xe các loại, trong đó ôtô có hơn 500.000 chiếc. Đã vậy, trung bình mỗi ngày có khoảng 1.000 xe môtô, gắn máy và 100 ôtô được đăng ký mới. Thực tế cho thấy, các tuyến đường, công trình hạ tầng mới xây dựng thêm không phải lúc nào cũng đủ sức giải tỏa những áp lực về số người và số phương tiện tham gia giao thông !

Theo nhận định của Phòng Cảnh sát Giao thông đường bộ -đường sắt, Công an TP HCM, có những vi phạm của người tham gia lưu thông, đáng buồn thay lại xuất phát từ sự quản lý của Nhà nước và hạ tầng giao thông trên địa bàn, chẳng hạn như việc phân luồng giao thông chưa thực sự hợp lý tại một số nơi; hoặc thiếu hệ thống tín hiệu, biển báo; đường xấu, ngập nước…

Thiện Nhân