Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường Lê Hồng Tịnh. Ảnh: TN

+ Khoảng 21h ngày 30/5, xảy ra vụ nổ thiết bị lọc bụi lò vôi tại Công ty Formosa Hà Tĩnh. Sau sự cố này, Ủy ban KHCN&MT có yêu cầu Hà Tĩnh, các bộ, ngành liên quan báo cáo sự cố này không, thưa ông?

Đương nhiên, các cơ quan liên quan như Bộ Công thương, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT)… phải báo cáo để xem nguyên nhân là do kỹ thuật hay vì cái gì. Hôm nay tôi sẽ trao đổi với anh Hà, phụ trách lĩnh vực môi trường (Phó Chủ nhiệm Ủy ban KHCN&MT Nguyễn Vinh Hà - PV) để chỉ đạo việc này. 

ĐBQH Đặng Quốc Khánh, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh:“Chúng tôi yêu cầu Formosa phải đặt an toàn lên hàng đầu”

Ngay tối hôm qua (30/ 5), lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh và Bộ TN&MT đã khẩn cấp vào Kỳ Anh để giám sát, đánh giá nguyên nhân sự cố tại Formosa. Theo báo cáo ban đầu, thì đây là nổ thiết bị lọc bụi lò vôi.

Lãnh đạo tỉnh, các cơ quan chuyên môn của tỉnh, Bộ TN&MT và các nhà khoa học đã và đang đánh giá nguyên nhân sự cố. Nguyên nhân thì thì phải điều tra kỹ, các cơ quan chức năng phải làm rõ.

Tinh thần là Formosa phải đảm bảo tuyệt đối an toàn trong quá trình hoạt động, trong đó có phòng chống cháy nổ, an toàn lao động. Tôi khẳng định, là quá trình vận hành nhà máy, chúng tôi luôn yêu cầu Formosa phải hết sức cẩn trọng, đặt an toàn lên hàng đầu.

+ Sau sự cố môi trường biển tại 4 tỉnh miền Trung năm 2016 do Formosa Hà Tĩnh gây ra, QH có đưa dự án này vào giám sát đặc biệt?

Có chứ. Riêng Bộ TN&MT đã kiểm soát rất chặt chẽ bằng các biện pháp như làm thêm hồ sinh học. Đây là sự cố lần đầu tiên xảy ra, là bài học phải rút kinh nghiệm cho nên các bộ, ngành phải quan tâm đặc biệt.

Bộ TN&MT, Bộ Công thương cũng giao cho các sở chuyên ngành như Sở Công thương, Sở TN&MT Hà Tĩnh thực hiện giám sát thường xuyên qua nhiều hình thức.

+ Đây là dự án lớn, phức tạp, liệu các cơ quan ở địa phương có đủ năng lực để giám sát?

Cái này phải có đoàn giám sát riêng. Đối với QH nếu không họp thì Ủy ban KHCN&MT phải vào giám sát.

+ Formosa đầu tư hơn 1 tỷ USD để khắc phục các lỗi. Qua giám sát, Ủy ban đã thấy yên tâm với việc khắc phục này chưa?

Chúng tôi đã vào tận nơi, giám sát tận nơi. Những yêu cầu đưa ra phía họ làm cũng rất tích cực, hợp tác tốt để khắc phục các lỗi còn tồn tại.

+ Nhưng sau sự cố nổ lò luyện vôi tại Formosa sau khi mới vận hành hoạt động, khiến dư luận không yên tâm, đặt ra nhiều dấu hỏi?

Mới vận hành cũng có thể có trục trặc nhất định. Hiện, chúng tôi chưa nắm được thông tin cụ thể về sự cố lần này. Chúng tôi sẽ yêu cầu Hà Tĩnh báo cáo.

Chúng ta cũng có cơ quan giám sát ở địa phương là đoàn ĐBQH Hà Tĩnh. Nếu muốn giám sát bên trong thì chỉ cần thông báo với phía doanh nghiệp là họ hợp tác. Qua việc xảy ra sự cố đó, họ thấy không thể xem thường vấn đề môi trường, nên các đoàn của QH vào giám sát thì họ rất tạo điều kiện, cởi mở để mọi người biết nắm quy trình vận hành của nhà máy.

Nguyên nhân sự cố môi trường do Formosa gây ra hơn một năm trước chủ yếu do thi công xúc rửa. Nếu khi hoạt động tuân thủ các điều kiện về môi trường thì sẽ không vấn đề gì.

+ Trong báo cáo, Chính phủ đề nghị, không điều chỉnh mục tiêu tăng trưởng, trong đó có tính toán nếu đưa Formosa vào vận hành sẽ góp phần bảo đảm đạt mục tiêu này. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

Thực tế, tăng trưởng quý I vừa qua thấp, đây là mức thấp nhất so với những năm gần đây. Cho nên, để phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng 6,7% thì những tháng còn lại cần tính tất cả, trong đó có hi vọng đến việc Formosa vận hành hoạt động.

Qua báo cáo của các bộ, ngành, Chính phủ thấy đủ điều kiện nên đưa vào dự báo.

Còn việc cho Formosa vào vận hành đã được kiểm soát chặt chẽ. Dự án này đầu tư vốn 10 tỷ USD. Vạn sự khởi đầu nan, nếu hoạt động tốt sẽ đóng góp đáng kể vào ngân sách, tăng trưởng.

+ Khi thảo luận tổ về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2017, ĐBQH có ý kiến, nếu cứ khăng khăng đạt mục tiêu tăng trưởng 6,7% sẽ kéo theo những giải pháp không tích cực?

Đây là hai mặt của vấn đề. Ví dụ, nếu muốn đạt mục tiêu tăng trưởng thì phải tăng đầu tư nghĩa là bơm vốn ra, rồi tăng khai thác dầu để bán. Mà nếu ép dầu thì phải bơm nước…, tóm lại là về mặt kỹ thuật sẽ không an toàn. Trong khi giá dầu hiện đang thấp, giải pháp tăng sản lượng khai thác thì không hiệu quả.

Thủ tướng đã kêu gọi mọi tăng trưởng phải trên cơ sở phát triển bền vững, bảo vệ môi trường. Tôi nghĩ, tăng trưởng bền vững thì không nên cố chạy theo mục tiêu tăng trưởng mà bất chấp mọi thứ.

+ Xin trân trọng cảm ơn ông!

 Thảo Nguyên