Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân chia sẻ với báo chí bên lề hội thảo

- Phát triển nguồn nhân lực là một trong những hạ tầng quan trọng của nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận. Ban Chỉ đạo Quốc gia đã có kế hoạch xây dựng nguồn nhân lực như thế nào phục vụ cho nhà máy điện hạt nhân này, thưa Bộ trưởng?
+ Bộ trưởng Nguyễn Quân: Chính phủ đã thành lập hai Ban Chỉ đạo Quốc gia phục vụ cho nhà máy điện hạt nhân. Một Ban Chỉ đạo do Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải chủ trì và một Ban Chỉ đạo riêng về nguồn nhân lực do Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân phụ trách.

Hiện nay, chúng ta gặp rất nhiều khó khăn trong việc đào tạo nhân lực cho ngành này. Nguyên nhân là do chính sách đối với người đi học và người sẽ được làm việc trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử nói chung và nhà máy điện hạt nhân nói riêng cho đến giờ phút này vẫn chưa công bố một cách công khai. Thứ hai, việc lựa chọn được người đi học trong lĩnh vực này cũng rất kiện khó khăn. Người đáp ứng được trình độ thì không đáp ứng được sức khỏe và ngược lại.

Mấy năm vừa qua, chúng ta hợp tác với Liên bang Nga, Nhật, Pháp và Hoa Kỳ đào tạo được đội ngũ cán bộ khoa học trẻ. Riêng trong 3 năm vừa rồi chúng ta đã gửi 200 người qua Liên bang Nga và khoảng 300 người tới các quốc gia khác để học tập cả ngắn hạn và dài hạn về năng lượng nguyên tử và điện hạt nhân.

Chúng tôi cho rằng, nếu sớm công bố công khai chế độ đãi ngộ đối với những người đi học và sau này làm việc trong nhà máy điện hạt nhân thì việc tuyển chọn người đi học và làm việc chắc chắn thuận lợi hơn rất nhiều.

- Từ 1/9/2012  chúng ta sẽ đưa du học sinh sang học  tập và nghiên cứu tại một số nước nói trên. Bộ trưởng có thể cho biết cụ thể về Đề án liên kết đào tạo này?
+ Bộ trưởng Nguyễn Quân: Chính phủ đã dành ra một ngân sách khoảng 2.000 tỷ đồng từ ngân sách Nhà nước cho chương trình đào tạo cán bộ điện hạt nhân. Tập đoàn Điện lực Việt Nam cũng dành ra một khoản ngân sách 1.000 tỷ đồng cho đào tạo cán bộ kỹ thuật và công nhân vận hành của điện hạt nhân.

Hiện nay, chúng ta đã khởi động chương trình đào tạo dài hạn ở nước ngoài. Trong nước, đã giao nhiệm vụ cho 5 trường đại học lớn như Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh), Đại học Điện lực… đào tạo kỹ sư về điện hạt nhân trong nước sau đó thì sẽ gửi đi nước ngoài để thực tập.

Mục tiêu mà chúng tôi đặt ra đến 2020 sẽ có đủ người làm việc trong nhà máy điện hạt nhân cũng như các cơ quan pháp quy về hạt nhân tại Việt Nam.

- Điểm chuẩn đầu vào các Khoa Điện hạt nhân của 5 trường đại học được giao đào tạo rất thấp chỉ từ 15,5 - 17 điểm. Và số sinh viên theo học chuyên ngành này đến cùng rất ít. Tại Đại học Điện lực Hà Nội, năm 2011 tuyển sinh được 58 sinh viên đến nay chỉ còn chưa đầy 40 sinh viên theo học. Thưa Bộ trưởng, liệu đến 2020 chúng ta có bảo đảm được đủ nguồn nhân lực như dự tính ban đầu hay không? Trong trường hợp thiếu nhân lực, Ban Chỉ đạo sẽ ứng phó như thế nào?
+ Bộ trưởng Nguyễn Quân: Nhiều quốc gia làm điện hạt nhân sử dụng nhân lực nước ngoài hoàn toàn. Họ thuê từ đội ngũ cán bộ kỹ thuật đến cán bộ quản lý. Tuy nhiên, chúng ta muốn nhà máy điện hạt nhân phải được quản lý và điều hành bằng đội ngũ cán bộ kỹ thuật và công nhân kỹ thuật Việt Nam. Vì thế chúng ta phải đặt ra chương trình đào tạo. Đúng như các bạn nói, sinh viên vào học ngành này hiện nay điểm đầu vào chưa cao hay nói cách khác chuyên ngành này chưa hấp dẫn được người giỏi theo học. Nguyên nhân, như tôi đề cập ởi trên, xuất phát từ chính sách ưu đãi và chế độ đãi ngộ của chúng ta đối với những người đi học và người sẽ làm việc trong lĩnh vực điện hạt nhân chưa được công bố công khai nên người ta thấy chưa có cái gì hấp dẫn để theo đuổi một nghề có nhiều nguy hiểm và rủi ro. Tôi hy vọng Chính phủ sớm công bố chính sách này.

- Bộ trưởng có thể “bật mí” chính sách đãi ngộ đối với cán bộ làm trong lĩnh vực điện hạt nhân?
+ Bộ trưởng Nguyễn Quân: Về chính sách cụ thể, hiện nay Chính phủ cho phép những người làm việc trong lĩnh vực điện nguyên tử và hạt nhân được hưởng phụ cấp từ 30 - 70% mức lương được hưởng. Sắp tới sẽ có quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc trả phụ cấp cho cán bộ nghiên cứu và làm việc trong lĩnh vực này ở mức hấp dẫn. Ví dụ người đi học, ngoài học bổng của Chính phủ và quốc gia đối tác có thể còn có thêm một phụ cấp đặc biệt để bảo đảm cuộc sống của người thân. Sinh viên học ngành điện hạt nhân ở 5 trường đại học lớn của Việt Nam sẽ được hỗ trợ học bổng 100%  và được chi phí ăn ở…

- Xin cảm ơn Bộ trưởng!

Q.Minh (Ghi)