Khu vực nhà dân thôn Tà Lang, Hòa Bắc giữa đường cao tốc La Sơn – Hòa Liên và sông Nam nằm trong nguy cơ sạt lở. Ảnh: N.P

Nhà bà Huỳnh Thị Lài (tổ 1, thôn Nam Yên, Hòa Bắc) cùng 3 hộ dân khác sống dưới chân núi sát khe Định cho biết, trước đây gia đình bà sống ở khu đất thấp cùng thôn Nam Yên thường xuyên xảy ra ngập lũ nên lên khu vực này định cư; không ngờ sau khi thoát cảnh chạy lũ, lại đối mặt với nỗi lo núi sạt lở vùi lấp người và nhà cửa.

Bà Lài cho biết, mùa mưa năm 2023, nước lũ cuốn cả đất, đá lẫn cây cối từ trên đỉnh núi cao hơn 100m đổ xuống khu dân cư; toàn bộ diện tích ao cá, chuồng trại chăn nuôi của gia đình bà bị cuốn phăng, mọi người nháo nhào tháo chạy thoát thân…; rất may nhà cửa vẫn còn.

Ngay đầu mùa mưa này, gia đình bà Lài cùng một số người dân trong khu vực phát dọn hẳn một lối mòn để làm đường thoát hiểm khi mưa lớn gây sạt lở núi.

Một người dân sống cạnh bà Lài phân trần: “Dọn đường để chạy nhưng chỉ là ban ngày, còn ban đêm lỡ xảy ra mưa lũ, sạt lở thì không biết có thoát được không. Biết là ở khu vực này vô cùng nguy hiểm, nhưng nếu chuyển đi nơi khác thì chưa biết đi đâu, vả lại cũng chẳng có tiền mà làm nhà mới…”. 

Các hộ dân nằm dưới núi khe Đinh, thôn Nam Yên luôn lo lắng sạt lở xảy ra bất kỳ lúc nào khi mưa xuống. Ảnh: N.P

Tại thôn Phò Nam nằm cách trung tâm UBND xã Hòa Bắc chừng 200m về phía Đông, sát miệng cống chui tuyến đường cao tốc La Sơn – Hòa Liên là cả chục gia đình những năm qua được xếp vào diện phải di dời khẩn cấp. 

Bà Nguyễn Thị Hoa có nhà khu vực này cho biết, đợt mưa đầu tháng 10 vừa qua, đất đá đổ xuống, cả chục hộ gia đình phải di tản đi nơi khác, phòng nguy cơ đất đá tràn vùi lấp nhà cửa. Cuộc sống cứ như vậy từ mùa mưa này qua mùa mưa khác quá bất ổn!

Ngược lên thôn Tà Lang là thôn nằm cuối cùng của xã Hòa Bắc có gần 10 hộ gia đình sống dưới chân Dự án Cao tốc La Sơn – Hòa Liên, ngay đầu cầu tràn gần hầm Mũi Trâu, nhiều năm qua cũng nằm trong diện phải di dời khẩn cấp, vì nguy cơ chực chờ chưa biết nhà cửa có bị núi vùi lấp không.

Vợ chồng anh Nguyễn Văn Trầm và chị Nguyễn Thị Hương có nhà ở khu vực này cho biết, đường cao tốc được mở, núi bị bạt ngang, địa chất mất kết nối nên khu vực đối diện với nguy cơ sạt lở cao.

Còn người dân khu vực thổ lộ: “Mùa mưa năm 2023, nước lũ tràn vào nhà, các hộ dân hò nhau tháo chạy, đồ đạc tài sản bị cuốn đi hết, bùn đất phủ kín... Phía trước nhà dân có nguy cơ sạt lở núi từ đường cao tốc xuống, phía sau là dòng sông Nam mỗi khi mưa lũ về gây sạt lở từng vạt đất đai, vườn tược đổ xuống sông. Có lúc nửa đêm, trời mưa lớn, chính quyền, công an xã phải đưa xe lên khu vực di dân khẩn cấp để đảm bảo an toàn…”. 

Các hộ dân nằm bên cống dưới đường cao tốc La Sơn – Hòa Liên thuộc diện di dời nhiều năm nay, nhưng chưa có nơi tái định cư. Ảnh: N.P

Tâm tư các hộ dân ở các khu vực có nguy cơ sạt lở tại Hòa Bắc mong muốn được di dời đến nơi ở mới để ổn định cuộc sống. Mấy năm qua, chính quyền xã cũng thông báo các hộ dân nằm trong khu vực nguy hiểm sẽ được di dời; nhưng còn phải chờ có đất tái định cư.

Ông Thái Văn Hoài Nam, Chủ tịch UBND xã Hòa Bắc trao đổi với chúng tôi, địa bàn xã hiện có 3 khu vực đối diện nguy cơ sạt lở núi rất cao, cần phải di dời dân khẩn cấp.

Theo kế hoạch, các hộ dân nguy cơ sạt lở tại thôn Tà Lang sẽ được di dời về khu tái định cư Giàn Bí, các hộ tại miệng cống chui cao tốc La Sơn – Hòa Liên sẽ di dời về khu Trung tâm Hành chính xã giai đoạn 2, còn các hộ tại tổ 1 thôn Nam Yên (khe Định) sẽ chuyển về khu tái định cư Nam Yên. UBND xã đang làm phương án để di dời các hộ dân, tuy nhiên việc này phải nằm trong quy hoạch chung của xã, của huyện, có quy hoạch rồi mới trình các cơ quan chức năng của TP xem xét, phê duyệt; sau đó mới thực hiện được.

Theo ông Nam, dù các hộ dân nêu trên nằm trong vùng nguy hiểm, thuộc diện phải di dời khẩn cấp nhưng địa phương đang gặp khó trong việc bố trí tái định cư.

Chính quyền xã Hoà Bắc cắm biển báo nguy cơ sạt lở đồi núi. Ảnh: N.P

Thời gian qua, 7 hộ ở thôn Tà Lang được bố trí đưa về khu tái định cư Giàn Bí nhưng chưa có đất thực tế, phải mở rộng khu tái định cư thì mới có đất bố trí cho dân vì theo quy hoạch trước đây, khu tái định cư này bố trí cho các hộ thuộc diện khác. Còn tại tổ 1 thôn Nam Yên, ngoài những hộ sát chân núi còn có hơn 40 hộ thuộc diện nguy cơ cao. Chính quyền đã gặp gỡ tất cả các hộ này và nắm bắt tâm tư, nguyện vọng cũng như thông báo chủ trương, chính sách trong di dời để người dân nắm rõ, quyết định đi hay ở lại.

Ông Nam cho biết thêm, khi TP thông qua phương án của địa phương thì mới có nguồn kinh phí để tổ chức kiểm đếm, đền bù, hỗ trợ cho dân thì mới di dời được. Công việc quan trọng trước mắt là địa phương phải theo sát tình hình thời tiết; mỗi khi có mưa lũ thì sẵn sàng di dời dân khẩn cấp đến nơi an toàn.

Dự báo trong vài ngày tới, trên địa bàn TP Đà Nẵng tiếp tục có mưa, nhiều điểm có nguy cơ sạt lở đất, đá xuống đường giao thông hay khu vực dân cư sống gần đồi núi dễ xảy ra sạt lở.

Do vậy, xã Hoà Bắc cần triển khai các giải pháp nắm bắt tình hình kịp thời, chủ động triển khai ứng phó nhằm đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản của người dân trong mùa mưa lũ năm nay.

Về lâu dài, chính quyền Đà Nẵng sớm đầu tư hoàn chỉnh các khu tái định cư để người dân vùng sạt lở ổn định đời sống, sinh hoạt và sản xuất lâu dài.