Bộ trưởng Lao động Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung. Ảnh: Đ.X

Các vấn đề liên quan đến BHXH được đoàn viên đặc biệt quan tâm phản ánh tại Diễn đàn Người lao động năm 2023 với chủ đề “Hoàn thiện chính sách, pháp luật liên quan đến người lao động và tổ chức Công đoàn” chiều ngày 28/7.

Người lao động rất lo lắng khi doanh nghiệp trốn đóng, nợ BHXH

Ông Đinh Sỹ Phúc, Chủ tịch Công đoàn cơ sở Công ty Taekwang Vina, tỉnh Đồng Nai chia sẻ, tham dự diễn đàn, ông có trách nhiệm rất nặng nề khi nhiều đoàn viên gửi gắm tâm tư, băn khoăn khi Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) dường như quyền lợi của người lao động đang có xu hướng suy giảm.

Ông Phúc dẫn ví dụ, nâng số năm đóng BHXH với người lao động để được hưởng mức tối đa 75% lên 35 năm với nam, 30 năm đối với nữ (tăng 5 năm so với trước đây); mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi so với quy định, người lao động bị giảm 2%, trước đây chỉ giảm 1%.

“Đề nghị Quốc hội nghiên cứu, ban hành các quy định để không làm suy giảm quyền lợi của người lao động; tạo sự linh hoạt, hấp dẫn, thu hút và giữ chân người lao động gắn bó lâu dài với hệ thống BHXH”, ông Phúc nói.

Trong khi đó, chị Lương Thị Tho (công nhân Xí nghiệp Quản lý và Xử lý chất thải Đình Vũ, TP Hải Phòng) cho biết, người lao động rất lo lắng, bức xúc trước tình trạng doanh nghiệp trốn đóng, chậm đóng, chiếm dụng tiền đóng BHXH.

Chị Tho đề nghị khi sửa đổi Luật BHXH có các quy định định rõ vai trò, quyền và trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước để hạn chế tình trạng trốn đóng, chậm đóng BHXH. Cạnh đó, có cơ chế tín dụng ưu đãi hỗ trợ người lao động khi gặp khó khăn để người lao động không phải chọn rút BHXH một lần.

Chị Lê Thị Hà, Chủ tịch Công đoàn cơ sở Công ty May Minh Anh. Ảnh: Đ.X

Chia sẻ thêm, chị Lê Thị Hà, Chủ tịch Công đoàn cơ sở Công ty May Minh Anh, tỉnh Nghệ An cho biết, doanh nghiệp nợ BHXH khiến hàng trăm nghìn lao động lao đao.

Rất nhiều nữ công nhân sinh nở không được hưởng tiền thai sản; nhiều người lao động thất nghiệp lâm vào cảnh ốm đau, chết mà không được trợ cấp thất nghiệp; có người nghỉ hưu 7-8 năm mà vẫn chưa được cầm sổ hưu… theo chị Hà.

“Đó cũng là lý do mà nhiều người mất niềm tin, muốn rút BHXH một lần để còn lo cho cuộc sống trước mắt”, chị Hà nói.

Sửa Luật BHXH để tăng quyền lợi cho người lao động

Trả lời vấn đề trên, Bộ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, trong tháng 8 này, Chính phủ sẽ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội Dự án Luật BHXH (sửa đổi).

Theo ông Dung, dự án luật này tập trung chỉnh sửa những vấn đề bất cập, theo hướng phát triển BHXH linh hoạt, hiện đại và tăng quyền lợi cho người lao động, chứ không hạn chế quyền lợi.

Với hướng đó, bộ trưởng cho rằng cần tập trung 5 nhóm giải pháp chính và 12 nội dung theo tinh thần của Nghị quyết 28 của Trung ương Đảng; trong đó, có  vấn đề quan trọng là hạn chế tối đa rút BHXH một lần.

Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo các phương án khác nhau nhằm ổn định an sinh xã hội, đảm bảo cho người lao động trong trường hợp cần thiết sử dụng quyền đó, không phải rút BHXH một lần.

“Có chính sách khác hỗ trợ, thì khi cần một khoản tiền, người lao động sẽ không cần rút BHXH”, ông Dung nhấn mạnh.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh các giải pháp trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ hài hòa nhất, đảm bảo khắc phục tình trạng nợ đọng BHXH của các doanh nghiệp.

Vừa qua, hơn 200.000 lao động nợ BHXH đã được khoanh vùng, giải quyết chính sách cho người lao động, theo ông Dung.

Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh. Ảnh: Đ.X

Thông tin thêm về tình hình chậm đóng BHXH, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh cho biết, nếu nợ, chậm đóng BHXH vào năm 2016 chiếm 6% tổng thu, thì đến năm 2022 giảm xuống còn 2,91%.

Để khắc phục tình trạng này, ông Mạnh cho hay, từ năm 2021, BHXH Việt Nam đã xây dựng ứng dụng VssID-BHXH số. Trong ứng dụng này đã thông báo tình hình chậm đóng BHXH từ 1 tháng trở lên của tất cả doanh nghiệp và người lao động có thể theo dõi.

Trên cơ sở đó, cùng với tổ chức Công đoàn, BHXH đôn đốc doanh nghiệp đóng BHXH cho người lao động; thành lập ban chỉ đạo thu hồi nợ BHXH của 63 tỉnh, thành.

Cơ quan BHXH cũng tăng cường thanh tra, kiểm tra. Theo ông Mạnh, tính riêng năm 2022, đã thu hồi được 3.200 tỷ đồng cho người lao động; tỷ lệ trước và sau thanh tra là 93%.

Ngoài ra, ông Mạnh cho rằng, cần công khai nợ BHXH của các doanh nghiệp, chuyển hồ sơ và phối hợp với cơ quan công an để xem xét khởi tố theo quy định. Và giải quyết căn cơ là sửa đổi Luật BHXH cần đưa vào các biện pháp mạnh để doanh nghiệp chấp hành.

Kết dư Quỹ bảo hiểm thất nghiệp an toàn, chứ không còn nhiều

Liên quan Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định, đây là “bà đỡ” cho thị trường lao động.

Theo ông Dũng, trước đây, Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp kết dư là 100.000 tỷ đồng và đã sử dụng 41.000 tỷ đồng hỗ trợ người lao động trong dịch Covid-19. Vì vậy, hiện nay, công nhân lao động khó khăn nên sử dụng quỹ tăng lên, kết dư đảm bảo an toàn chứ không còn nhiều.

Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam cho biết, từ 2019-2015, tỷ lệ đóng bảo hiểm thất nghiệp là 3% trong đó mức đóng của người lao động, doanh nghiệp và ngân sách Nhà nước đều lần lượt là 1%.

Quá trình triển khai thực hiện, ngành BHXH thấy điều kiện chi bảo hiểm thất nghiệp còn khắt khe, theo ông Mạnh. Từ đó, ông đề nghị, khi sửa đổi luật, cần “nới” điều kiện và quyền lợi khác để đảm bảo chi từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động.

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh. Ảnh: Đ.X

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh thông tin, Luật Việc làm sẽ được sửa đổi, bổ sung năm 2024. Ủy ban Xã hội sẽ nghiên cứu nội dung liên quan đến Quỹ bảo hiểm thất nghiệp trong quá trình thẩm tra dự án luật này.

“Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp không chỉ hỗ trợ, trợ cấp thất nghiệp mà quan trọng là cho người lao động nhanh chóng quay trở lại thị trường lao động. Vì vậy, bên cạnh hỗ trợ tiền, cần tiếp tục nghiên cứu, bổ sung quy định liên quan đến quy định đào tạo nghề, tạo điều kiện để người lao động sớm quay lại thị trường, đảm bảo việc làm, an sinh xã hội cho người lao động”, bà Nguyễn Thúy Anh nhấn mạnh.