(Thanh tra) - Tại buổi làm việc với Đoàn công tác Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tỉnh Nghệ An báo cáo nhiều kết quả nổi bật trong triển khai nhiệm vụ chống khai thác hải sản bất hợp pháp (IUU), đồng thời nêu rõ các tồn tại, kiến nghị và cam kết thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ nhằm đáp ứng yêu cầu của Ủy ban châu Âu (EC).
Nghệ An quyết liệt triển khai nhiệm vụ, tăng cường kiểm soát đội tàu
Sáng 27/11, Đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Môi trường do đồng chí Nguyễn Quang Hùng – Phó Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư dẫn đầu đã làm việc với UBND tỉnh Nghệ An về công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Đệ, cùng lãnh đạo các sở, ngành liên quan tiếp và làm việc với đoàn.
Báo cáo tại buổi làm việc cho biết, thực hiện nhiệm vụ Chính phủ, Thủ tướng và Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU giao, Nghệ An đã chủ động, quyết liệt triển khai nhiều giải pháp trọng tâm. Đến nay, tỉnh đã hoàn thành 17/19 nhiệm vụ, còn lại 2 nhiệm vụ thường xuyên đang được tổ chức thực hiện, gồm: xây dựng chính sách chuyển đổi nghề gắn với bảo tồn – sinh kế bền vững và chính sách hỗ trợ ngư dân nâng cấp thiết bị giám sát hành trình (VMS) theo Nghị định 37/2024/NĐ-CP, dự kiến trình HĐND tỉnh trong tháng 12/2025.
Tỉnh Nghệ An đã hoàn thành 100% việc sơn kẻ biển số, đánh dấu tàu cá, bảo đảm đúng quy định. Tính đến ngày 25/11/2025, Nghệ An chỉ còn 08 tàu cá (0,3%) có chiều dài từ 6m trở lên chưa đủ điều kiện hoạt động, và đều được quản lý, giám sát chặt chẽ. Đặc biệt, tỉnh đã hoàn thành lắp đặt thiết bị VMS cho 1.041 tàu, đạt 100% số tàu đủ điều kiện hoạt động.
Công tác trực ban, giám sát được duy trì 24/7, kịp thời cảnh báo các trường hợp mất kết nối, vượt ranh giới và phối hợp với Bộ đội Biên phòng xử lý. Đến cuối tháng 11/2025, lực lượng chức năng đã kiểm soát hơn 15.577 lượt tàu xuất bến và 15.148 lượt tàu nhập bến, góp phần quan trọng trong quản lý đội tàu và giám sát hoạt động khai thác.
Song song với đó, tỉnh Nghệ An tăng cường xử lý vi phạm, đặc biệt là các hành vi liên quan đến VMS. Từ năm 2024 đến 25/11/2025, Nghệ An đã xử phạt 478 vụ/478 đối tượng, tổng số tiền gần 9,5 tỷ đồng. Toàn bộ chủ tàu, thuyền trưởng khai thác xa bờ đã ký cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài, khẳng định quyết tâm phòng ngừa vi phạm.
Công tác truyền thông tiếp tục được triển khai sâu rộng tại các xã, phường ven biển, với nhiều hình thức linh hoạt, dễ tiếp cận, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng ngư dân.
Tuy vậy, tỉnh Nghệ An cũng thẳng thắn nhìn nhận một số tồn tại: tình trạng mất kết nối VMS vẫn xảy ra ở một số tàu; cơ sở hạ tầng nghề cá còn hạn chế, một số cảng cá xuống cấp, luồng lạch bị bồi lắng; trang thiết bị và nhân lực phục vụ kiểm soát tại cảng còn thiếu.
Từ thực tế trên, Nghệ An kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường xem xét, tham mưu Chính phủ ưu tiên bố trí vốn để nâng cấp hệ thống cảng cá, đầu tư hạ tầng thủy sản trọng yếu trong giai đoạn 2026-2030, nhằm đáp ứng yêu cầu EC trong công tác chống khai thác IUU.
Đoàn công tác chỉ rõ tồn tại, yêu cầu Nghệ An siết chặt quản lý và duy trì kết quả
Tại buổi làm việc, các thành viên đoàn công tác cùng đại diện các sở, ngành của tỉnh đã trao đổi, phân tích những kết quả đã đạt được, chỉ rõ các tồn tại cần khắc phục, đồng thời đề xuất nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tàu cá, xử lý hành vi vi phạm VMS, kiểm soát tại cảng và truy xuất nguồn gốc thủy sản.
Đoàn công tác đề nghị tỉnh Nghệ An tăng cường các hình thức truyền thông mới, phù hợp với từng nhóm đối tượng ngư dân, đặc biệt là người trực tiếp điều khiển tàu cá. Nội dung cần tập trung vào quy định chống khai thác IUU, các lỗi vi phạm thường gặp như mất kết nối VMS, không ghi chép nhật ký khai thác, không chấp hành kiểm tra tại cảng.
Biểu dương kết quả Nghệ An đạt được, Phó Cục trưởng Nguyễn Quang Hùng nhấn mạnh quan điểm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là kiên quyết tuyên chiến với khai thác IUU. Tỉnh cần xác định rõ trách nhiệm từng cấp, từng ngành, từng tổ chức và cá nhân được giao nhiệm vụ; đồng thời quản lý chặt chẽ các tàu mất kết nối, không cho xuất bến khi chưa đủ điều kiện.
Ông đề nghị tỉnh Nghệ An mở đợt cao điểm xử lý dứt điểm các vi phạm VMS, kiểm soát tàu cá ra vào cảng đúng quy định, và thành lập Tổ chuyên trách để rà soát toàn bộ hồ sơ còn tồn đọng. Trường hợp có vi phạm phải xử lý nghiêm minh, đảm bảo tính răn đe.
Đặc biệt, Phó Cục trưởng nhấn mạnh tỉnh Nghệ An phải tiếp tục kiểm soát chặt và giảm thiểu tối đa vi phạm vùng biển nước ngoài. Tính đến thời điểm này, Nghệ An chưa có tàu cá nào bị bắt giữ do vi phạm, và đây là kết quả quan trọng cần tiếp tục duy trì trong thời gian tới. Cùng với đó, tỉnh phải đẩy mạnh tuyên truyền bằng hình thức mới, hướng tới mục tiêu 100% tàu cá không vi phạm vùng biển nước ngoài.
Tiếp thu các ý kiến chỉ đạo, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Văn Đệ khẳng định tỉnh Nghệ An sẽ nghiêm túc thực hiện các giải pháp đã được đoàn công tác gợi mở. Nghệ An cam kết tiếp tục chỉ đạo quyết liệt, tăng cường đầu tư thiết bị giám sát để bảo đảm việc theo dõi tàu cá nhanh – chính xác, đồng thời xác định rõ trách nhiệm từng tổ chức, cá nhân trong thực thi nhiệm vụ chống khai thác IUU.
Với tinh thần cầu thị và quyết tâm cao, tỉnh Nghệ An hướng tới mục tiêu duy trì kết quả bền vững, đáp ứng yêu cầu của Chính phủ và EC, tiến tới tháo gỡ “thẻ vàng” IUU trong thời gian sớm nhất.
