Quỹ BHXH đã trở thành quỹ tài chính công có quy mô hàng đầu Việt Nam, góp phần tích cực vào phát triển, đảm bảo an sinh xã hội đất nước. Ảnh minh họa. Nguồn Internet

Quỹ tài chính công có quy mô hàng đầu

Theo Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu, việc đầu tư Quỹ BHXH trong thời gian qua được thực hiện an toàn, hiệu quả và bảo đảm được giá trị thông qua đầu tư tăng trưởng. Công tác đầu tư quỹ trong thời gian qua đã được BHXH Việt Nam thực hiện theo đúng quy định danh mục đầu tư.

Trong đó, tập trung ưu tiên đầu tư vào trái phiếu chính phủ (khoảng 85% tổng số đầu tư) và các hình thức đầu tư khác như gửi tiền, mua trái phiếu chứng chỉ tiền gửi tại các ngân hàng thương mại có chất lượng hoạt động tốt do Ngân hàng Nhà nước đánh giá.

Tính đến cuối năm 2021, tổng kết dư quỹ BHXH tăng gần 2 lần so với năm 2016 (năm bắt đầu thực hiện Luật BHXH 2014) với tỷ lệ tăng về quy mô quỹ khoảng 18%/năm. Lãi đầu tư bình quân trong cả giai đoạn đều tăng trưởng dương và cao hơn tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI).

Quỹ BHXH đã trở thành quỹ tài chính công có quy mô hàng đầu Việt Nam, góp phần tích cực vào phát triển, đảm bảo an sinh xã hội đất nước.

Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động đầu tư quỹ BHXH còn có hạn chế. “Do đặc thù của quỹ an sinh xã hội, nên các hình thức đầu tư được quy định chặt chẽ, danh mục đầu tư quỹ chưa đa dạng, tập trung chủ yếu vào mua trái phiếu Chính phủ (85%) và gửi tiền, mua trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi tại các ngân hàng thương mại (15%). Với danh mục và cơ cấu đầu tư như vậy, hoạt động đầu tư quỹ BHXH tuy được đánh giá là an toàn, nhưng hiệu quả đầu tư chưa cao”, Phó Tổng Giám đốc Trần Đình Liệu cho biết.

Các chuyên gia cho rằng, đầu tư vào trái phiếu chính phủ, gửi tiền hay mua chứng chỉ tiền gửi tại các ngân hàng là các hình thức đầu tư an toàn cao, đảm bảo theo quy định của pháp luật nhưng khó có thể đem lại hiệu quả tăng trưởng cao, dẫn tới hiệu quả đầu tư chưa như mong muốn.

Sớm sửa Luật BHXH cho phù hợp

Bên cạnh đó, Việt Nam hiện đang bước vào quá trình già hóa dân số, nhu cầu đảm bảo an sinh xã hội ngày càng cao, đòi hỏi Quỹ BHXH phải được quản lý, sử dụng, đầu tư hiệu quả hơn nữa, đảm bảo ổn định, cân bằng, bền vững hơn trong dài hạn, đáp ứng trách nhiệm chi trả chế độ trong hiện tại và tương lai.

Theo các chuyên gia, quỹ BHXH phải được đảm bảo ổn định, cân bằng, bền vững hơn trong dài hạn

Nghị quyết số 28-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 7 khóa XII về cải cách chính sách BHXH đã nhấn mạnh việc đa dạng hóa danh mục, cơ cấu đầu tư Quỹ BHXH theo nguyên tắc an toàn, bền vững, hiệu quả.

Do đó, theo ông William Joseph Price, Tư vấn cấp cao về hưu trí (Ngân hàng Thế giới), khoảng thời gian này là phù hợp để Việt Nam tiến tới sửa Luật BHXH, trong đó có nội dung về đầu tư quỹ BHXH.

Còn tại các cuộc họp của Hội đồng quản lý Quỹ BHXH, Hội đồng quản lý quỹ đều nhấn mạnh lĩnh vực đầu tư quỹ cần tiếp tục được cải thiện trên nguyên tắc an toàn, bền vững, hiệu quả; xem xét nghiên cứu thí điểm hình thức đấu thầu tiền gửi tại 5 ngân hàng thương mại nhà nước để nâng cao hiệu quả đầu tư quỹ.

Đối với việc thí điểm đấu thầu tiền gửi, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ BHXH cho rằng, đây là vấn đề mới chưa có trong quy định của pháp luật, nên Hội đồng quản lý sẽ có phương án trình cấp có thẩm quyền cho phép thí điểm đấu thầu tiền gửi để đảm bảo tính an toàn, hiệu quả, khách quan, công bằng, minh bạch và thu hồi được vốn đầu tư.

Trong bối cảnh hội nhập và đổi mới mô hình tăng trưởng, với quá trình già hóa dân số, nhu cầu đảm bảo an sinh xã hội ngày càng cao, theo ông Bùi Sỹ Lợi, nguyên Phó Ủy ban Xã hội của Quốc hội, đòi hỏi Quỹ BHXH phải được đảm bảo ổn định, cân bằng, bền vững hơn trong dài hạn, đáp ứng trách nhiệm chi trả chế độ trong hiện tại và tương lai.

Với vai trò là cơ quan nhà nước trực thuộc Chính phủ có nhiệm vụ thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên phạm vi toàn quốc, trong thời gian qua, ngành BHXH Việt Nam đã không ngừng đổi mới, cố gắng nỗ lực đạt được những kết quả quan trọng trong thực hiện mục tiêu an sinh xã hội.

Đến thời điểm hiện nay, toàn quốc đã có gần 17 triệu người tham gia BHXH và trên 86 triệu người tham gia BHYT, tỷ lệ bao phủ BHYT khoảng trên 88,66% dân số.