Thư viện Trường THPT Châu Thành (TP. Bà Rịa) là thư viện số đầu tiên và duy nhất trong trường phổ thông trên địa bàn tỉnh. Ảnh: BBRVT

Trong bối cảnh đó, Thư viện số miễn phí - một sáng kiến mang tính toàn cầu - đã trở thành tia sáng hy vọng mới cho hành trình đến với tri thức của trẻ em nơi đây. Mới đây, Viện Khoa học và Giáo dục Việt Nam phối hợp với Tổ chức Quỹ Nhi đồng Liên Hợp quốc (UNICEF) và Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên đã tổ chức tập huấn “Sử dụng, phát triển nội dung số của Thư viện số miễn phí cho học sinh Việt Nam” trên địa bàn tỉnh. Đây là bước khởi đầu trong hành trình đưa tài nguyên học tập chất lượng cao đến gần hơn với học sinh vùng cao, đặc biệt là những em nhỏ thuộc nhóm dân tộc thiểu số.

Thư viện số toàn cầu là một dự án mang tầm quốc tế với mục tiêu tạo ra một kho tàng học liệu số miễn phí, dễ tiếp cận, chất lượng cao cho tất cả trẻ em trên thế giới – đặc biệt là những em ở khu vực khó khăn, nơi mà sách giáo khoa, tài liệu học tập còn là điều xa xỉ. Dự án cung cấp hơn 3.000 đầu sách điện tử, không chỉ đa dạng về chủ đề mà còn phong phú về ngôn ngữ và định dạng. Bên cạnh tiếng Việt, thư viện còn có nội dung bằng các ngôn ngữ dân tộc thiểu số như Ba Na, Chăm, Ê Đê, Mông…, và cả ngôn ngữ ký hiệu – giúp đảm bảo rằng không một đứa trẻ nào bị bỏ lại phía sau trên hành trình học tập.

Thư viện số do Ban Thường vụ Huyện đoàn Vạn Ninh, Khánh Hòa xây dựng, thiết kế và triển khai đến các đơn vị Đoàn cơ sở trực thuộc; sử dụng mã QR code để tra cứu, đọc sách. Ảnh: ĐTN

Việc đưa thư viện số đến vùng cao không chỉ đơn thuần là cung cấp thiết bị hay tài liệu học tập. Đó là một cuộc cách mạng nhỏ trong phương pháp giáo dục – nơi công nghệ và giáo dục bắt tay nhau để xoá đi khoảng cách về điều kiện sống, giúp trẻ em vùng cao tiếp cận một nền giáo dục bình đẳng và chất lượng hơn.

Theo kế hoạch, dự án sẽ tập huấn nâng cao năng lực cho 600 giáo viên cốt cán cấp mầm non và tiểu học tại các địa phương như An Giang, Sóc Trăng, Lào Cai, Điện Biên, Gia Lai và Kon Tum – những nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Giáo viên là cầu nối quan trọng để chuyển tải kho tàng tri thức này đến từng lớp học, từng học sinh. Khi giáo viên hiểu và thành thạo trong việc sử dụng thư viện số, họ sẽ trở thành những người truyền lửa, truyền cảm hứng, giúp học sinh chủ động hơn trong việc học tập và khám phá.

Thư viện số không chỉ giúp học sinh tiếp cận tài liệu học tập phong phú mà còn khơi dậy niềm đam mê đọc sách, tạo nền tảng vững chắc cho việc học suốt đời. Việc có thể đọc một câu chuyện bằng chính ngôn ngữ mẹ đẻ – tiếng của dân tộc mình – không chỉ giúp các em hiểu sâu sắc hơn nội dung mà còn nuôi dưỡng tình yêu văn hoá, giữ gìn bản sắc dân tộc trong bối cảnh toàn cầu hoá.

Dĩ nhiên, hành trình này vẫn còn nhiều thách thức. Cơ sở hạ tầng về công nghệ ở vùng cao còn hạn chế, nhiều trường học vẫn chưa có đầy đủ máy tính, mạng internet ổn định. Tuy nhiên, việc khởi động sáng kiến và bắt đầu từ chính các giáo viên cốt cán là cách làm căn cơ, từng bước tạo nên sự thay đổi lâu dài và bền vững. "Con đường đến trường của các em nhỏ vùng cao có thể còn gập ghềnh, nhưng nhờ Thư viện số, con đường đến tri thức sẽ ngày một bằng phẳng hơn". Đó là thông điệp mà dự án mang lại - một thông điệp đầy nhân văn và hy vọng.

Trong kỷ nguyên số, việc học tập không còn bị giới hạn bởi không gian hay điều kiện vật chất. Với một thiết bị kết nối internet và một thư viện điện tử được thiết kế nhân văn, bất kỳ đứa trẻ nào, dù ở thành thị hay vùng cao, đều có thể mở cánh cửa đến với thế giới rộng lớn. Và hơn hết, mỗi cuốn sách trong thư viện số ấy sẽ là một người bạn đồng hành, giúp các em lớn lên, trưởng thành và nuôi dưỡng những ước mơ bay xa.