Phụ nữ trong gia đình chủ yếu vẫn là người đảm đương các công việc. Ảnh: Mai Dung

Bình đẳng giới trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo

Theo thống kê, tỷ lệ biết chữ của nam và nữ trong độ tuổi từ 15 đến 40 ở vùng sâu, vùng xa, vùng DTTS, vùng đặc biệt khó khăn đạt 98%; tỷ lệ nữ thạc sĩ đạt 52,%; tỷ lệ nữ tiến sĩ đạt 16,1%.

Công tác xã hội hoá giáo dục và đào tạo luôn được các cấp, ngành quan tâm chỉ đạo đẩy mạnh, các loại hình trường lớp và các hình thức học tập được phát triển đa dạng. Hệ thống giáo dục từ mầm non đến trung học phổ thông được củng cố và phát triển, đáp ứng cơ bản nhu cầu học tập của trẻ em; đầu tư cơ sở vật chất, thực hiện đầy đủ các chính sách đối với học sinh dân tộc thiểu số, học sinh vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn để thu hút trẻ em nữ trong độ tuổi đến trường.

Nhằm tạo điều kiện cho phụ nữ và trẻ em gái trong việc tiếp cận và thụ hưởng các chính sách về giáo dục, tỉnh đã chú trọng công tác tuyên truyền rộng rãi trong cộng đồng dân cư nhất là vùng đồng bào DTTS về lợi ích của giáo dục; vận động các gia đình không phân biệt đối xử giữa nam và nữ trong tiếp cận với giáo dục; thường xuyên tổ chức các hoạt động thăm hỏi, tặng quà, trao học bổng cho học sinh nghèo vượt khó, đồng thời tiếp tục cuộc vận động “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” để tạo môi trường học tập thân thiện, hiệu quả cho học sinh.

Công tác tuyên truyền được thực hiện thường xuyên trong cộng đồng dân cư nhất là vùng đồng bào DTTS. Ảnh: Mai Dung

Đa dạng hóa các loại hình trường lớp mầm non để tạo điều kiện thuận lợi cho gia đình thuộc các thôn, bản xa xôi có điều kiện thuận lợi cho trẻ vào các nhóm trẻ, lớp mẫu giáo. Thường xuyên chỉ đạo các cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể và các lực lượng xã hội đầu tư xây dựng nhà công vụ, khu nội trú… đảm bảo tỷ lệ trên 95% giáo viên nói chung và nữ giáo viên nói riêng được ở nhà công vụ.

Bình đẳng giới trong đời sống gia đình, xóa bỏ bạo lực

60% số nạn nhân của bạo lực gia đình được phát hiện, được tư vấn về pháp lý và sức khỏe, được hỗ trợ và chăm sóc tại các cơ sở trợ giúp nạn nhân bạo lực gia đình; 86% số người gây bạo lực gia đình được phát hiện được tư vấn tại các cơ sở tư vấn về phòng, chống bạo lực gia đình; 100% số nạn nhân bị buôn bán trở về thông qua trao trả, được giải cứu, số nạn nhân bị buôn bán tự trở về được phát hiện được hưởng các dịch vụ hỗ trợ và tái hòa nhập cộng đồng.

Nhiều hoạt động tuyên truyền, vận động được thực hiện nhằm thu hút sự tham gia của các cấp, các ngành và người dân thực hiện bình đẳng giới, từng bước xóa bỏ phân biệt đối xử giữa phụ nữ và nam giới đặc biệt là phòng, chống bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái trong gia đình và ngoài cộng đồng; tuyên truyền về bình đẳng giới và phòng chống bạo lực trên cơ sở giới để góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm của các cấp các ngành và người dân để cùng chung tay xóa bỏ bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái, xây dựng cộng đồng văn minh, gia đình văn hóa lành mạnh, không bạo lực. Tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống lành mạnh và khả năng ứng xử trong gia đình.

Bình đẳng giới trong đời sống gia đình, xóa bỏ bạo lực. Ảnh: Mai Dung

Cùng với đó, mô hình phòng, chống bạo lực gia đình đã được triển khai tại 10/10 huyện, thị xã, thành phố; 60/129 xã, phường, thị trấn có ban chỉ đạo; 495 câu lạc bộ gia đình phát triển bền vững; 568 nhóm PCBLGĐ. Các câu lạc bộ, nhóm phòng, chống bạo lực gia đình vẫn đang tiếp tục duy trì sinh hoạt định kỳ 02 tháng/01 lần, một số khác duy trì sinh hoạt định kỳ 01 quý/01 lần, do điều kiện kinh phí không có nên thường tổ chức sinh hoạt lồng ghép trong các buổi họp thôn, bản, tổ dân phố; tọa đàm Ngày Quốc tế phụ nữ 8/3...

Hoạt động chủ yếu của các câu lạc bộ, nhóm phòng, chống bạo lực gia đình là tuyên truyền, triển khai hoạt động, ngăn chặn và giải quyết kịp thời khi có hành vi bạo lực gia đình hoặc nguy cơ bạo lực gia đình xảy ra trên địa bàn.

Tuy nhiên, bất bình đẳng giới và định kiến giới còn tồn tại khá phổ biến trong nhân dân, trong một bộ phận cán bộ, công chức. Nó ảnh hưởng tới dịch chuyển xã hội và tăng trưởng trong tương lai. Phụ nữ trong gia đình chủ yếu vẫn là người đảm đương các công việc: Chăm sóc, nuôi dạy con cái nhưng vẫn ít có cơ hội được thụ hưởng về giáo dục, tiếp cận thông tin... Do vậy, ảnh hưởng trực tiếp đến xây dựng, phát triển gia đình, giảm nghèo bền vững.

Vấn đề bất bình đẳng giới vùng DTTS đang tập trung ở một số vấn đề: Tỷ lệ trẻ em gái ở vùng DTTS đi học cấp phổ thông trung học, chuyên nghiệp còn thấp, chủ yếu là các em phải ở nhà giúp gia đình và ở một số nơi vẫn còn hủ tục tảo hôn; bạo lực gia đình, nạn nhân của buôn bán người, xâm hại tình dục... Nhiều vụ bạo lực gia đình bắt nguồn từ bất bình đẳng giới, người nam trong gia đình coi thường phụ nữ dẫn đến bạo lực, hệ quả là những người thân, con cái bị gây ám ảnh.

Nguyên nhân cốt lõi, một phần vẫn bị ảnh hưởng bởi tư tưởng phong kiến và Nho giáo; phong tục tập quán, tư tưởng dân tộc. Tư tưởng “trọng nam khinh nữ”; gánh nặng công việc gia đình... đã ăn sâu, bén rễ vào đời sống nhiều thế hệ khiến cho khoảng cách giới vẫn còn tồn tại trong nhiều lĩnh vực.