Bộ Tài chính đề xuất bổ sung kế hoạch dự trữ quốc gia thêm 280.000 tấn lương thực nhằm bình ổn giá. Ảnh: TQ

 Giá lúa gạo giảm mạnh

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, từ những tháng đầu năm 2025, nguồn cung lúa, gạo thế giới tăng cao do sản lượng của các quốc gia cung cấp gạo trên thế giới đều tăng so với niên vụ trước hoặc kết thúc lệnh cấm xuất khẩu gạo và xuất khẩu với sản lượng dồi dào khiến nguồn cung thế giới dư thừa, nhu cầu nhập khẩu giảm và chưa có dấu hiệu phục hồi trong thời gian ngắn, dẫn đến giá lúa gạo trong nước liên tục giảm, ảnh hưởng đến đời sống của người dân.

Đồng bằng sông Cửu Long là vựa lúa của cả nước, với diện tích gieo trồng và sản lượng thu hoạch vụ lúa Đông Xuân chiếm tỷ trọng lớn so với các vụ thu hoạch trong năm; sản lượng dự kiến thu hoạch vụ Đông Xuân năm 2024- 2025 khoảng 10,7 triệu tấn, trong tháng 2 đã thu hoạch 4,174 triệu tấn và tiếp tục cao điểm thu hoạch trong tháng 3.

Theo số liệu thống kê của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, giá thóc, gạo thường trên thị trường Đồng bằng sông Cửu Long thời điểm ngày 13/3/2025 gạo có giá 10.067đ/kg; thóc là 7.050đ/kg) giảm 12% đối với gạo, 16,2% đối với thóc so với thời điểm đầu năm 2025 (tại ngày 02/01/2025 giá gạo là 11.442đ/kg; thóc là 8.417đ/kg) và giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2024, trong đó gạo giảm 26,8%; thóc giảm 22,7% (tại ngày 14/3/2024 giá gạo là 13.758đ/kg; thóc là 9.117đ/kg).

Theo cập nhật từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang, trong ngày hôm nay (20/3), giá lúa OM 5451 (tươi) dao động mốc 5.800 - 6.000/kg; giá lúa Đài Thơm 8 (tươi) dao động ở mốc 6.500 - 6.600/kg; giá lúa OM 18 (tươi) dao động ở mốc 6.500 - 6.600 đồng/kg; lúa OM 380 (tươi) dao động ở mốc 5.200 - 5.400 đồng/kg; giá lúa IR 50404 (tươi) dao động ở mức 5.500 - 5.600 đồng/kg; lúa Nàng Hoa 9 ở mức 6.300 - 6.500 đồng/kg. Số liệu thống kê cho thấy, giá lúa gạo ngày 20/3 tiếp tục giảm mạnh so với ngày 13 và 14/3.

Theo phản ánh của người dân vùng Đồng bằng sông Cửu Long, với giá lúa bán ở mức này giảm từ 2.500 - 2.600 đồng/kg so với cùng kỳ năm 2024 thì chỉ tính riêng giá bán, mỗi công lúa (1.000m2) nông dân mất khoảng 2 triệu đồng.

Giá lúa, gạo giảm mạnh so với cùng kỳ năm trước, trong đó gạo giảm 26,8%; thóc giảm 22,7%. Ảnh: TQ

Với mặt hàng gạo, ngày hôm nay (20/3) giá gạo nguyên liệu OM 380 dao động ở mức 7.700 - 7.850 đồng/kg; gạo nguyên liệu 5451 dao động ở mức 8.550 - 8.650/kg; gạo nguyên liệu IR 504 dao động ở mức 8.100 - 8.200 đồng/kg; gạo thành phẩm OM 380 dao động ở 8.800 - 9.000 đồng/kg; gạo thành phẩm IR 504 dao động ở 9.500 - 9.700 đồng/kg. Giảm sâu so với cùng kỳ năm 2024.

Việc giá lúa gạo giảm sâu đang làm ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người nông dân.

Chính phủ vào cuộc

Để chủ động bình ổn giá lương thực, ngày 04/3/2025 Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có Công điện số 21/CĐ-TTg về việc điều hành đảm bảo cân đối cung cầu lúa gạo trước diễn biến thị trường thế giới và trong nước.

Để đảm bảo việc điều hành cân đối cung cầu lúa gạo trong nước và thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu lúa gạo bền vững, nâng cao hiệu quả, tăng thu nhập cho nông dân, tranh thủ cơ hội xuất khẩu và đảm bảo hài hòa lợi ích cho người sản xuất và các doanh nghiệp, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ trưởng các Bộ, Thủ trưởng các cơ quan ngang bộ, cơ quan liên quan, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các Hiệp hội và doanh nghiệp kinh doanh, xuất khẩu gạo theo dõi sát sao, cập nhật kịp thời các biến động về chính sách, các diễn biến thị trường của các quốc gia xuất khẩu, nhập khẩu để chủ động tổ chức thực hiện tích cực, hiệu quả, đồng bộ các giải pháp, tập trung chỉ đạo, khẩn trương thực hiện các nhiệm vụ được giao.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh chính, ngày 18/3/2025, Bộ Tài chính đã có Văn bản số 3213/BTC-DTNN về việc báo cáo theo yêu cầu tại Thông báo số 99/TB-VPCP ngày 11/3/2025 của Văn phòng Chính phủ gửi Thủ tướng Chính phủ.

Văn bản cho thấy, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã khẩn trương nghiên cứu, xem xét mua bổ sung lương thực DTQG, góp phần bình ổn giá lương thực trong nước để hỗ trợ nông dân.

Về mua gạo nhập kho theo kế hoạch DTQG năm 2025, ngày 06/3/2025, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 33/QĐ-TTg giao kế hoạch DTQG năm 2025, trong đó giao Bộ Tài chính mua nhập 220.000 tấn gạo.

Thực hiện Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã chỉ đạo khẩn trương giao toàn bộ kế hoạch nhập 220.000 tấn gạo dự trữ cho 15 Chi cục Dự trữ Nhà nước khu vực để tổ chức đấu thầu mua ngay và đã chỉ đạo bằng văn bản hướng dẫn để đấu thầu nhập gạo trong thời gian gần nhất (dự kiến thời gian mở thầu ngày 11/4/2025, hoàn thành nhập kho trước 30/6/2025).

Thị trường lúa gạo sẽ bình ổn trở lại từ “cú hích” chính sách nhập kho DTQG năm 2025. Ảnh: TQ

Theo Bộ Tài chính, việc triển khai mua 220.000 tấn gạo nhập kho DTQG tại thời điểm hiện nay, chiếm khoảng 4% sản lượng thu hoạch vụ Đông Xuân 2024-2025 của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long là rất thiết thực trong việc kích cầu lương thực và thúc đẩy tăng giá. Ngoài ra, theo quy định tại Luật Dự trữ quốc gia, mua thóc được thực hiện theo phương thức mua trực tiếp rộng rãi của mọi đối tượng; thời gian triển khai mua thóc trực tiếp trong khoảng 01 tháng. Do đó, trường hợp mua mặt hàng thóc đưa vào dự trữ có thể sẽ tác động tích cực, góp phần bình ổn giá thị trường lương thực.

“Với nguồn cung lương thực trên thị trường có xu hướng tăng, trong khi tình hình xuất khẩu gạo chịu nhiều áp lực và giá thị trường thóc, gạo vụ lúa Đông Xuân 2024 - 2025 tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đang thấp như báo cáo nêu trên; căn cứ khả năng tổ chức triển khai, Bộ Tài chính báo cáo Thủ tướng Chính phủ có thể bổ sung kế hoạch mua tăng 280.000 tấn lương thực, gồm 80.000 tấn thóc và 200.000 tấn gạo, với dự toán khoảng 3.700 tỷ đồng. Với mức nhập lương thực khoảng 500.000 tấn (bao gồm cả kế hoạch đã được giao) và việc mua thóc trực tiếp rộng rãi của mọi đối tượng theo quy định của Luật Dự trữ quốc gia, sẽ góp phần tác động tăng đến giá lúa, gạo”, Bộ Tài chính đề xuất.

Bộ Tài chính cam kết, trường hợp Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương bổ sung kế hoạch nhập lương thực như đề xuất nêu trên, Bộ Tài chính sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền bố trí ngân sách và khẩn trương thực hiện theo hướng điều chỉnh số lượng mua cho phù hợp với tình hình biến động giá, đảm bảo sử dụng tiết kiệm, hiệu quả ngân sách được giao.

Hy vọng thị trường lúa gạo sẽ bình ổn trở lại như cùng kỳ năm 2024 từ “cú hích” chính sách nhập kho DTQG 220.000 tấn gạo, đặc biệt có thể bổ sung kế hoạch mua tăng 280.000 tấn lương thực, gồm 80.000 tấn thóc và 200.000 tấn gạo DTQG năm 2025.