Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh

Cơ hội và thách thức

Chính sách BHXH đã, đang từng bước khẳng định và phát huy vai trò là một trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội, là sự bảo đảm thay thế, hoặc bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi họ gặp phải những rủi ro trong cuộc sống.

Song, việc thực hiện chính sách BHXH vẫn còn hạn chế, bất cập như: việc mở rộng và phát triển đối tượng tham gia BHXH còn dưới mức tiềm năng; độ bao phủ BHXH tăng chậm; số người hưởng BHXH một lần tăng nhanh. Tình trạng trốn đóng, nợ đóng, gian lận, trục lợi BHXH chậm được khắc phục. Quỹ hưu trí và tử tuất có nguy cơ mất cân đối trong dài hạn…

Để khắc phục tình trạng trên, từng bước mở rộng vững chắc diện bao phủ BHXH, hướng tới “BHXH toàn dân”, Trung ương đã ban hành Nghị quyết số 28-NQ/TW (Khóa XII) về cải cách chính sách BHXH.

Ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề xã hội nhận định, Nghị quyết 28 đã mở ra thời kỳ mới cho mọi người được tham gia vào hệ thống BHXH. Đảng, Nhà nước đã đưa ra mô hình mới, từ đơn tầng sang đa tầng, đây chính là sự linh hoạt và tạo được sự kết nối giữa các loại hình BHXH.

“Việc chăm lo đời sống, bảo đảm an sinh xã hội cho người dân luôn là quan điểm, mục tiêu và định hướng xuyên suốt của Đảng, Nhà nước ta. Không có lý gì chúng ta không xem đây là cơ hội để thực hiện tốt chính sách cho người dân và đảm bảo lợi ích cho người dân tốt nhất”, ông Lợi nói.

Tuy nhiên, theo ông Lợi, bên cạnh cơ hội là thách thức. Bởi trải qua rất nhiều giai đoạn thực hiện chính sách BHXH, sửa đổi luật rất nhiều lần, nhưng đến giờ phút này mới bao phủ được 29% lực lượng lao động tham gia BHXH. Các chính sách như hưu trí, ốm đau, thai sản… cũng được thực hiện tốt, thì tại sao xu hướng tham gia BHXH không nhanh, tốc độ vẫn chậm.

Nhận diện thách thức với các bộ, ngành trực tiếp liên quan, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh chỉ ra, khối lượng công việc sẽ lớn hơn, tinh thần thái độ làm việc phải tốt hơn, quy trình nghiệp vụ hướng đến người dân phải thuận lợi hơn.

“Thách thức, đồng thời cũng chính là cơ hội để các bộ, ngành liên quan thực hiện tốt hơn công việc của mình”, bà Minh nói và nhấn mạnh “nếu chúng ta triển khai thực hiện tốt Nghị quyết số 28, chắc chắn quyền lợi người dân sẽ được tăng lên rất nhiều”.

Thay đổi cách tiếp cận với người dân

Vậy làm thế nào vượt qua thách thức để đạt được mục tiêu nghị quyết đặt ra? Theo bà Minh, yếu tố tiên quyết là phải làm cho mỗi người dân nhận thức được tính ưu việt, ý nghĩa, vai trò của chính sách BHXH và quyền lợi của người dân sẽ được bảo đảm, nâng cao như thế nào.

Ông Bùi Sỹ Lợi cũng cho rằng, điều “cốt lõi” là phải làm chuyển biến nhận thức của người dân về tính ưu việt trong chính sách của Đảng, Nhà nước về an sinh xã hội. Người dân tham gia hệ thống an sinh xã hội không chỉ là quyền mà còn là trách nhiệm đối với xã hội.

Hơn nữa, Luật BHXH quy định, hàng năm HĐND các cấp phải giao chỉ tiêu phát triển BHXH, bảo hiểm thất nghiệp như chỉ tiêu về giải quyết việc làm trong chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Tuy nhiên, theo ông Lợi, nhiều địa phương không thực hiện được nhiệm vụ này, không đôn đốc, thậm chí chính quyền địa phương không vào cuộc.

“Một mình ngành BHXH sẽ không thể làm chuyển biến được tình hình. Việc này cần phải có sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị”, ông Lợi nhấn mạnh.

Ở góc độ ngành BHXH, theo bà Nguyễn Thị Minh, đã có chương trình hành động cụ thể để đưa nghị quyết đi vào cuộc sống.

“Chúng tôi sẽ thay đổi cách thức tuyên truyền để tiếp cận với người dân”, bà Minh ví dụ, tới đây, BHXH Việt Nam sẽ cùng với Tổng Công ty Bưu điện gắn biểu tượng, hình ảnh thể hiện lợi ích tham gia BHXH trên các xe chuyển thư, hoặc sẽ đến các khu công nghiệp, khu chế xuất,... các khu có tiềm năng phát triển BHXH để tập trung tuyên truyền.

Ngành BHXH sẽ tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để phục vụ người dân, doanh nghiệp… một cách tốt nhất. Song song với đó là tiếp tục cải cách các quy trình nghiệp vụ theo hướng tối ưu hoá và đặc biệt là thay đổi tinh thần, thái độ phục vụ hướng tới sự hài lòng của người dân.

Trần Kiên