Cảng cá Đề Gi tại xã Cát Khánh, huyện Phù Cát, Bình Định. Ảnh: P.B

Bám cảng cá mưu sinh

Đã ở tuổi 60, chồng chết một mình gồng gánh nuôi ba đứa con, bà Nguyễn Thị Thọ, thôn An Quang Đông, xã Cát Khánh hằng ngày vẫn đến cảng cá Đề Gi làm thuê, làm mướn cho các chủ tàu hoặc phụ việc mua, bán hải sản cho các thương lái để kiếm tiền lo toan cả gia đình.

Lấy chồng từ khi còn rất trẻ cho đến khi người chồng là trụ cột gia đình không còn nữa, bà Thọ vẫn sống nhờ vào cảng cá Đề Gi mấy chục năm nay. Tuy hiện giờ con cái đã lớn, nhưng chỉ theo làm bạn thuyền cho các chủ tàu đánh bắt hải sản xa bờ, lâu lâu con cái mới trở về nhà cùng ăn bữa cơm đoàn tụ gia đình.

Nhìn những con tàu vươn xa khơi về cập bến cảng cá Đề Gi, bà Thọ chia sẻ: Nghề đánh bắt xa hay gần bờ đều rất vất vả, các chủ tàu đi đánh bắt theo mùa trăng, lúc có cá lúc không, rất vô chừng; có chuyến đi biển lời, có chuyến lại lỗ, âm cả tiền dầu… Dù lời hay lỗ thì người dân nơi đây đều bám biển, bởi ngoài đi biển, làm thuê mướn tại cảng cá Đề Gi, người dân chúng tôi cũng không biết sinh sống bằng nghề gì. Tôi dù đã tuổi 60 vẫn bươn chải làm thuê tại cảng cá kiếm sống hằng ngày. Nếu không có cảng cá Đề Gi, không biết người dân ở Cát Khánh sinh sống bằng nghề nào?

Hoạt động mua bán hải sản tại cảng cá Đề Gi. Ảnh: P.B

Vừa chật vật lôi những thùng xốp để bỏ cá và đá vào ướp lạnh, vừa lấy tay lau những giọt mồ hôi đọng trên trán, bà Võ Thị Đào (68 tuổi), thôn An Quang Tây, xã Cát Khánh thổ lộ: “Dân chúng tôi sinh sống ở đây bằng nghề biển nên cuộc sống rất cơ cực. Gia đình có điều kiện kinh tế thì mua tàu ghe đi biển vài năm cũng trở nên khấm khá, còn nhà nào gia cảnh khó khăn thì làm thuê mướn cả đời vẫn đủ lo toan".

Thở dài vì mệt mỏi, bà Đào tâm sự, xã Cát Khánh phần lớn phụ nữ đều làm thuê mướn tại cảng cá Đề Gi, còn đàn ông, thanh niên khỏe mạnh làm bạn thuyền cho các chủ tàu cá đánh bắt xa bờ theo mùa khai thác, lâu lâu họ mới trở về nhà thăm gia đình vợ con. Bởi vậy, mọi việc trong nhà do một tay người phụ nữ là những người mẹ, người vợ gánh vác lo toan cho yên ổn mọi bề, hai bên nội ngoại, để cho chồng, con yên tâm vươn khơi bám biển tìm kiếm con cá, con tôm...

Lấy chiếc nón lá phe phẩy quạt xua cái nóng, bà Đào tiếp lời, đó là những ngày trời êm biển lặng, mưa thuận gió hòa, còn những ngày giông bão, sóng to gió lớn mới là nỗi ám ảnh, lo sợ của chị em phụ nữ ở nhà mà trông ngóng tin tức chồng, con rời xa đất liền đánh bắt ngoài biển khơi. "ợ nhất là những lúc họ bặt vô âm tín, không có tin tức nào của chồng, con là chúng tôi đứng ngồi không yên, mất ăn mất ngủ vì lo lắng. Tuy vất vả là thế, nhưng cuộc đời ngư dân vẫn phải bám biển mưu sinh, biển là lẽ sống, là nơi tạo nguồn sinh kế cho ngư dân bám biển và bảo vệ chủ quyền biển đảo thiên liêng của Tổ quốc".

Nhiều phụ nữ làm thuê tại cảng cá Đề Gi để mưu sinh hằng ngày. Ảnh: P.B

Mở rộng cảng cá, phát triển kinh tế biển

Cảng cá Ðề Gi vừa là điểm cập bến, vừa là điểm xuất phát vươn khơi của tàu thuyền đánh bắt hải sản xa bờ. Ðây cũng là nơi tiếp nhận, phân phối, tiêu thụ, sơ chế, bảo quản hải sản để cung ứng cho thị trường tỉnh Bình Định và khu vực miền Trung - Tây Nguyên.

Ngày nào cũng vậy, từ sáng sớm cho đến chiều tà, cảng cá Đề Gi lúc nào cũng tấp nập người mua kẻ bán, người làm thuê, người dọn vệ sinh khu vực dịch vụ hậu cần nghề cá và tiếng còi tàu thuyền báo hiệu vào bờ hoặc rời bến; cùng với tiếng búa đập chan chát, tiếng gỗ sắt va chạm vào nhau vì sửa chữa tàu bị hư hỏng. Cứ thế, mỗi người, mỗi việc, mỗi âm thanh đã cộng hưởng tạo nên không gian sống động, nhộn nhịp nơi cảng cá Đề Gi.

Trong khu dịch vụ hậu cần nghề cá, la liệt là những khuôn cá với đủ màu sắc, khích thước, hình dáng khác nhau. Xa xa phía mặt nước biển là những con tàu được sơn xanh đỏ, chiếc nào cũng cắm cờ đỏ sao vàng tung bay phất phới. Tất cả tạo nên một bức tranh cuộc sống bình yên, hiền hòa, no đủ của những ngư dân giữ nghề bám biển hướng tới tương lai tươi sáng.

Trao đổi với phóng viên, ông Đinh Thành Tiến, Chủ tịch UBND xã Cát Khánh cho biết, việc khai thác đánh bắt thủy hải sản của ngư dân luôn được các cấp chính quyền địa phương quan tâm tạo điều kiện nâng cấp trang, thiết bị tàu thuyền.

Thu dọn vệ sinh khu vực cảng cá. Ảnh: P.B

Hiện nay, tổng số tàu thuyền của xã có 270 chiếc (trong đó có 5 tàu sắt theo Nghị định 67 của Chính phủ), giảm 25 chiếc so cùng kỳ, tổng công suất 111.870 CV, so cùng kỳ tăng 15.706 CV. Sản lượng khai thác, đánh bắt trong 6 tháng đầu năm 2024 đạt 13.764 tấn, chiếm 55,91% chỉ tiêu cả năm, tăng 1.994 tấn so với cùng kỳ.

Bên cạnh đó, UBND xã tuyên truyền ngư dân nâng cấp tàu thuyền công suất lớn tham gia đánh bắt xa bờ, đồng thời vận động ngư dân tham gia đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo. Xã cũng đã vận động chủ phương tiện đăng ký, đăng kiểm tàu cá đến nay được 55/84 tàu.

Được biết, ngày 17/5/2024, UBND tỉnh Bình Định đã có Quyết định số 1739 về ban hành Đề án Di dời tàu thuyền neo đậu tại cảng cá Quy Nhơn và các khu vực lân cận về neo đậu tại khu vực đầm Đề Gi. Trong đó, cảng cá Đề Gi được đầu tư mở rộng, xây dựng cầu đứng, nhà phân loại cá, kêu gọi doanh nghiệp vào đầu tư dịch vụ hậu cần nghề cá.

Hiện nay, Ban Quản lý Dự án Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Định đang thực hiện Dự án Đầu tư xây dựng khu neo đậu tránh trú bão đầm Đề Gi theo quyết định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; đồng thời chuẩn bị thực hiện đầu tư xây dựng khu tái định cư Vĩnh Lợi theo quyết định số 1739 ngày 17/5/2024 của UBND tỉnh Bình Định; nhằm triển khai dự án mở rộng cảng cá Đề Gi.