(Thanh tra) - Trong bối cảnh cả nước đẩy mạnh chuyển đổi số, Bộ Khoa học và Công nghệ đang quyết liệt đổi mới công tác kiểm tra, giám sát theo hướng chủ động, kỷ cương và minh bạch. Mục tiêu là không để xảy ra “khoảng trống”, đảm bảo mọi hoạt động quản lý, đầu tư và nghiên cứu khoa học được thực hiện đúng quy định, hiệu quả và liêm chính.
Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, thực hiện chỉ đạo của Ủy ban Kiểm tra Trung ương và tinh thần “chống lãng phí như chống tham nhũng”, Bộ đã chuyển mạnh tư duy kiểm tra, giám sát từ bị động sang chủ động.
Theo đó, các đơn vị trong Bộ hiện triển khai kế hoạch kiểm tra định kỳ kết hợp giám sát chuyên đề, tập trung vào các lĩnh vực trọng điểm như quản lý nhiệm vụ khoa học, quỹ phát triển khoa học và công nghệ, sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng, an toàn bức xạ và đổi mới sáng tạo.
Bên cạnh đó, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đã ứng dụng nền tảng dữ liệu số trong công tác quản lý và giám sát các chương trình khoa học và công nghệ quốc gia, giúp kiểm soát tiến độ, tài chính và hiệu quả đầu tư một cách minh bạch. Nhờ đó, nhiều nguy cơ trùng lặp, thất thoát hay chậm tiến độ đã được phát hiện, xử lý kịp thời.
Ngoài ra, các đơn vị kiểm tra của Bộ cũng tăng cường phối hợp, kết nối dữ liệu với Bộ Tài chính, Kho bạc Nhà nước, Văn phòng Chính phủ… tạo nên hệ sinh thái giám sát liên thông, hiện đại.
Cùng với việc phát hiện, ngăn ngừa vi phạm, Bộ còn coi trọng việc hướng dẫn, hỗ trợ đơn vị thực hiện đúng quy định, giúp công tác kiểm tra mang tính xây dựng, tạo niềm tin và đồng thuận.
Đặc biệt, Bộ Khoa học và Công nghệ đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong kiểm tra, giám sát, như sử dụng bản đồ số, công cụ phân tích dữ liệu lớn (Big Data) để nhận diện nguy cơ rủi ro trong các dự án khoa học, thay thế dần phương thức kiểm tra thủ công, tốn kém và chậm trễ trước đây.
Song hành với chuyển đổi số, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng coi công tác kiểm tra, giám sát là “nền tảng bảo đảm minh bạch và hiệu quả quản trị”. Toàn bộ kế hoạch, kết quả kiểm tra hằng năm và khuyến nghị xử lý đều được công khai trên cổng thông tin điện tử của Bộ (trừ nội dung mật), tạo nên cơ chế giám sát mở, giúp người dân, doanh nghiệp dễ dàng theo dõi và phản hồi.
Bộ Khoa học và Công nghệ nhấn mạnh: Đây là bước tiến quan trọng trong xây dựng “nền kiểm tra mở, minh bạch, dễ tiếp cận”, đúng tinh thần cải cách hành chính.
Trong quá trình kiểm tra, Bộ đặc biệt chú trọng giám sát việc thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Đảng và Chính phủ, nhất là các nghị quyết lớn như Nghị quyết 57-NQ/TW về phát triển khoa học và công nghệ, Nghị quyết 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng pháp luật, hay Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân. Qua kiểm tra, Bộ đã kịp thời phát hiện những vướng mắc trong cơ chế quản lý khoa học và công nghệ, đề xuất điều chỉnh chính sách phù hợp với thực tế.
Bộ Khoa học và Công nghệ cũng cho biết, công tác giám sát cũng được mở rộng xuống địa phương, nơi các Sở Khoa học và Công nghệ trực tiếp thực hiện nhiệm vụ.
Hoạt động kiểm tra định kỳ và đột xuất được triển khai thường xuyên, đảm bảo không có “vùng trống” trong quản lý.
Ngoài ra, Bộ còn đẩy mạnh đào tạo cán bộ kiểm tra, giám sát theo hướng chuyên nghiệp, liêm chính và tinh thông nghiệp vụ, ứng dụng thành thạo công nghệ số, xứng đáng là lực lượng “gương mẫu của gương mẫu”.
Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, việc hiện đại hóa công tác kiểm tra không chỉ giúp giảm thời gian, chi phí mà còn nâng cao hiệu quả quản lý, phục vụ tốt hơn mục tiêu phát triển bền vững ngành khoa học và công nghệ. Trong đó nhấn mạnh, công tác kiểm tra, giám sát phải chuyển đổi mạnh mẽ trạng thái từ bị động sang chủ động, phòng ngừa, cảnh báo vi phạm từ sớm, từ xa, không để có khoảng trống, vùng tối.
Bằng việc kết hợp giữa kỷ luật, công nghệ và tinh thần đổi mới, Bộ Khoa học và Công nghệ đang khẳng định quyết tâm xây dựng nền kiểm tra, giám sát hiện đại, minh bạch, liêm chính. Không chỉ phát hiện và xử lý sai phạm, công tác này còn góp phần hoàn thiện thể chế, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, bảo đảm khoa học và công nghệ thực sự trở thành động lực phát triển đất nước trong thời kỳ số hóa.
