(Thanh tra) - Tỉnh An Giang đang tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành, địa phương triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025, với quyết tâm nâng cao đời sống của người dân, đặc biệt là các hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ mới thoát nghèo.
Tỉnh An Giang đã kịp thời ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn triển khai Chương trình trên địa bàn tỉnh, đồng thời các sở, ngành liên quan cũng xây dựng các kế hoạch và hướng dẫn chuyên môn theo từng lĩnh vực phụ trách.
Ban chỉ đạo các Chương trình MTQG thường xuyên được kiện toàn, phát huy hiệu quả trong quản lý, điều hành, đồng thời Tổ giúp việc Ban chỉ đạo cũng được thành lập để hỗ trợ trực tiếp công tác triển khai các dự án.
Tổng kinh phí Trung ương phân bổ cho tỉnh An Giang (mới) giai đoạn 2021-2025 để thực hiện Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững là 1.069 tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư phát triển là 393 tỷ đồng, vốn sự nghiệp 676 tỷ đồng. Tính đến 30/6/2025, tỉnh đã giải ngân được 700 tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư phát triển là 362 tỷ đồng, vốn sự nghiệp là 337 tỷ đồng.
Kết quả cân đối, bố trí vốn ngân sách địa phương: tỉnh đã thực hiện bố trí kinh phí Chương trình theo quy định, với tổng số tiền là 120 tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư là 42 tỷ đồng, vốn sự nghiệp là 77 tỷ đồng.
Cụ thể: tỉnh An Giang (cũ) tổng kinh phí đối ứng (10%) cho giai đoạn 2021-2025 để thực hiện Chương trình là 79 tỷ đồng; tỉnh Kiên Giang (cũ) tổng kinh phí đối ứng (15%) là 40 tỷ đồng.
Các địa phương đã thực hiện lồng ghép các dự án, chương trình có cùng mục tiêu, đối tượng để thực hiện, nhằm hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.
Kết quả thực hiện mục tiêu cụ thể: Tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều đến cuối năm 2024 của tỉnh An Giang (mới) là 1,27%, dự kiến đến cuối năm 2025 còn 0,91%. Tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số đến cuối năm 2024 là 2,9%, dự kiến cuối năm 2025 còn 1,78%.
Tỷ lệ huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo đã thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn, dự kiến đến cuối năm 2025, có 3/3 xã thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn.
Chương trình MTQG giảm nghèo góp phần thúc đẩy thực hiện mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo đa chiều bình quân của tỉnh An Giang (mới) khoảng 6%/năm (riêng huyện nghèo giảm tỷ lệ nghèo bình quân trên 2%/năm), phấn đấu đến cuối năm 2025 tỷ lệ hộ nghèo đa chiều còn khoảng 1%.
Chương trình tập trung hỗ trợ người nghèo, người dân sinh sống ở vùng nghèo, vùng khó khăn tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản, có việc làm, sinh kế bền vững và nâng cao thu nhập, chất lượng cuộc sống; hỗ trợ các địa bàn nghèo thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn.
Chương trình góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững, ổn định xã hội, giữ vững an ninh chính trị ở các địa bàn khó khăn, trọng yếu trên địa bàn tỉnh.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, An Giang vẫn gặp phải nhiều khó khăn, vướng mắc, ảnh hưởng đến tiến độ và hiệu quả của Chương trình, cụ thể: Năm đầu giai đoạn, văn bản trung ương quy định hướng dẫn thực hiện các dự án thuộc Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững chưa đồng bộ, còn phải sửa đổi, bổ sung và hướng dẫn chung chung, chưa cụ thể, dấn đến khó khăn cho các địa phương trong việc nghiên cứu, triển khai thực hiện.
Công tác lập hồ sơ, thủ tục và triển khai các mô hình, dự án tại cấp xã, phường còn nhiều lúng túng, chậm tiến độ, ảnh hưởng đến quá trình giải ngân vốn.
Đối với Dự án 2 – Đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo, một số hộ dân khó tham gia do điều kiện hạn chế: người già neo đơn, không có đất sản xuất, không còn sức lao động hoặc không có nhu cầu tham gia.
Bên cạnh đó, nhiều hộ đăng ký tham gia dự án gặp khó khăn về tư liệu sản xuất, cơ sở vật chất và khả năng đối ứng, khiến việc triển khai dự án gặp nhiều trở ngại.
Ngoài ra, một số dự án hỗ trợ phát triển sản xuất như chăn nuôi không thực hiện được do vướng quy định tại Nghị quyết số 22/2022/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân tỉnh, cấm chăn nuôi tại một số khu vực như Rạch Giá, Hà Tiên, Phú Quốc và các khu vực thành thị.
Đối với công tác đào tạo nghề cho lao động thuộc Tiểu dự án 1 của Dự án 4 còn gặp khó khăn cho chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể về đối tượng lao động có thu nhập thấp, từ đó làm chậm tiến độ mở các lớp đào tạo nghề (đến tháng 2/2025, Trung ương mới ban hành Nghị định số 30/2025/NĐ-CP ngày 24/02/2025 hướng dẫn về tiêu chí người lao động có thu nhập thấp).
Công tác tuyên truyền về chính sách giáo dục nghề nghiệp, đào tạo nghề cho lao động nông thôn được thực hiện thường xuyên, liên tục bằng nhiều hình thức phong phú, nhưng nhu cầu số lượng của lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo ngày càng ít, từ đó công tác vận động học nghề và mở các lớp gặp rất nhiều khó khăn.
Đối với hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng thuộc Tiểu dự án 2 của Dự án 4, đối tượng là người lao động cư trú trên địa bàn xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển, hải đảo, nhưng hiện nay tỉnh chỉ còn 02 xã thuộc diện này;
Ngoài ra tỉnh Kiên Giang (cũ) có chính sách hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (Nghị quyết số 239/2029/NQ-HĐND ngày 26/7/2019), đối tượng áp dụng là người lao động trên địa bàn tỉnh, chính sách hỗ trợ có lợi hơn chính sách hỗ trợ từ chương trình. Từ đó, đối tượng không có nhu cầu tham gia Tiểu dự án này của Chương trình.
Đối với Tiểu dự án 1 Dự án 3 - Cải thiện dinh dưỡng, tình hình nhân lực còn yếu, cán bộ mạng lưới dinh dưỡng tại các tuyến tỉnh, huyện, xã thường xuyên thay đổi và kiêm nhiệm nhiều chương trình.
Việc xây dựng kế hoạch kinh phí và giải ngân Tiểu dự án tại một số địa phương còn chậm, gặp khó khăn trong việc xác định các mức chi theo Thông tư 55/2023/TT-BTC của Bộ Tài chính và thực hiện các thanh quyết toán. Việc mua đa vi chất dinh dưỡng để bổ sung cho trẻ em còn khó khăn do có ít công ty cung cấp, quy trình mua sắm phức tạp.
Thêm nữa, trong quá trình tiếp cận tại địa phương, do biến động về dân cư, người dân đi làm ăn xa để trẻ lại nhà cho ông bà chăm sóc, kiến thức người dân còn thấp, chưa quan tâm đến việc chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ.
Những khó khăn trên cho thấy việc triển khai Chương trình MTQG giảm nghèo ở An Giang không chỉ phụ thuộc vào chính sách, nguồn vốn, mà còn chịu ảnh hưởng bởi điều kiện thực tiễn của người dân, cơ sở hạ tầng, quy định địa phương và tính đồng bộ trong văn bản hướng dẫn.
Để nâng cao hiệu quả Chương trình, An Giang cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế, đẩy mạnh hỗ trợ đối tượng khó khăn, đồng thời linh hoạt trong áp dụng các mô hình, dự án phù hợp với thực tiễn địa phương.
